Khủng hoảng ngân hàng và rủi ro suy thoái đang gây rắc rối cho thị trường IPO toàn cầu, khiến thị trường này gặp khó khăn ngay cả khi các nhà đầu tư bắt đầu năm mới với suy nghĩ giai đoạn tồi tệ nhất của chứng khoán có thể đã qua.
Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, các công ty chỉ huy động được 19,7 tỷ USD thông qua các đợt IPO vào năm 2023. Con số này giảm 70% so với cùng kỳ năm ngoái và là mức thấp nhất có thể so sánh được kể từ năm 2019. Mức giảm mạnh nhất được ghi nhận ở Mỹ khi chỉ huy động được 3,2 tỷ USD. Hoạt động IPO trầm lắng diễn ra từ năm ngoái, khi lạm phát cao và các đợt tăng lãi suất mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương làm giảm khẩu vị rủi ro của các nhà đầu tư.
Sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường chứng khoán vào đầu năm 2023 được thúc đẩy bởi sự lạc quan về sự trỗi dậy của Trung Quốc sau chính sách Zero Covid và các đợt tăng lãi suất nhỏ hơn, nhưng sau đó đà hồi phục đã suy yếu và làm tiêu tan hy vọng trở lại của thị trường IPO. Rắc rối trong lĩnh vực ngân hàng sau sự sụp đổ của một số ngân hàng quy mô trung bình ở Mỹ và những khó khăn của Credit Suisse đã làm tăng thêm sự không chắc chắn xung quanh lộ trình lãi suất khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nỗ lực kiềm chế lạm phát trong khi tránh gây ra nhiều khó khăn hơn.
Số tiền huy động được của các thương vụ IPO |
Udhay Furtado, đồng Giám đốc khu vực châu Á Thái Bình Dương của Citigroup cho biết: “Lãi suất là vấn đề số một và có một cuộc tranh luận rõ ràng xung quanh việc thắt chặt kéo dài bao lâu hoặc thay đổi hướng và tốc độ ra sao”.
Sự ổn định mà các đợt IPO cần có đang thiếu trầm trọng, thước đo mức độ biến động được theo dõi chặt chẽ đã tăng vọt trên 20 vào tháng 3 sau sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) và các ngân hàng khác của Mỹ. Có những dấu hiệu cho thấy rắc rối ngân hàng đang ảnh hưởng đến kế hoạch IPO của các công ty.
Oldenburgische Landesbank AG, một ngân hàng Đức đã tạm dừng kế hoạch IPO dự kiến vào đầu tháng 5 vì các nhà đầu tư lo ngại về sức khỏe của hệ thống ngân hàng toàn cầu.
Stephanie Niven, Giám đốc danh mục đầu tư, cổ phiếu bền vững toàn cầu tại Ninety One cho biết: “Vẫn còn nhiều điều không chắc chắn về những gì sẽ xảy ra vào cuối năm nay nên tôi nghĩ điều đó thực sự khiến các nhà đầu tư khá lo lắng. Đây là khoảng thời gian không thoải mái khi rót vốn vào các doanh nghiệp mà chúng ta không biết”.
Một điểm sáng trong hoạt động thị trường vốn cổ phần là hoạt động chào bán cổ phần thứ cấp của các công ty niêm yết. Dữ liệu cho thấy, các giao dịch thứ cấp đã thu về 76 tỷ USD trong năm nay, tăng 48% so với một năm trước. Trong đó bao gồm một giao dịch lớn tại Ngân hàng Bưu điện Nhật Bản khi huy động được tới 1,3 nghìn tỷ Yên (9,9 tỷ USD), thương vụ chào bán cổ phần lớn nhất trong gần hai năm.
Các cổ đông và công ty đã nhanh chóng bán cổ phiếu để tận dụng đợt tăng giá của cổ phiếu vào đầu năm và đảm bảo nguồn vốn trong một môi trường lãi suất tăng. Chi phí nợ cao hơn cũng có nghĩa là một số công ty đã ngừng sở hữu chéo để giải phóng vốn để trả nợ và các nhu cầu tài trợ khác.
Các công ty cũng đã chuyển sang trái phiếu chuyển đổi với giá rẻ hơn. Các công ty từ công ty giao đồ ăn của Đức Delivery Hero SE đến công ty giải trí video Trung Quốc iQIYI và nhà sản xuất xe điện Rivian Automotive đều đã phát hành trái phiếu. Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, khoảng 6,4 tỷ USD đã được huy động dưới dạng trái phiếu chuyển đổi trên toàn cầu trong năm nay.
Ngay cả sau sự biến động do sự sụp đổ của SVB, các chủ ngân hàng vẫn lạc quan rằng hoạt động của thị trường vốn cổ phần sẽ tăng lên ngay khi có cơ hội, trong khi trái phiếu chuyển đổi sẽ vẫn là một công cụ huy động vốn hấp dẫn.
Lawrence Jamieson, người đứng đầu bộ phận thị trường vốn của Barclays cho biết: “Chúng tôi vẫn lạc quan một cách thận trọng về triển vọng của hoạt động phát hành sau một loạt cú sốc tín dụng”.
“Những gì chúng ta đã thấy trong vài ngày qua là thị trường đang vượt qua các rủi ro khác nhau xuất hiện. Nếu sự biến động tiếp tục giảm, điều này có thể cho phép hoạt động thị trường vốn bình thường hóa trở lại”, ông cho biết.
