Quả ngọt từ số hóa

Quá trình chuyển đổi số toàn diện của ngành ngân hàng đang mang lại “quả ngọt” cho nền kinh tế.

Một tối cuối năm 2024, đang ngồi làm việc và cần thẻ tín dụng gấp để thanh toán quốc tế, chị Ngọc Linh (ngụ quận Tân Bình, TP HCM) hỏi bạn bè cách mở thẻ tín dụng online ngay trên ứng dụng ngân hàng (NH) số VCB Digital Banking của Vietcombank. Vài phút sau, chị Linh đã thao tác, được cấp một thẻ tín dụng số cho nhu cầu thanh toán.

Người dùng hưởng lợi

Làn sóng công nghệ đang tác động mạnh mẽ đến hoạt động tài chính NH, đưa NH trở thành một trong những lĩnh vực có tốc độ chuyển đổi số nhanh nhất.

Anh Hoàng Thanh (ngụ quận Bình Thạnh, TP HCM) cho biết nếu trước đây nhu cầu thanh toán không dùng tiền mặt của anh chủ yếu là trả hóa đơn điện, nước, đóng học phí, đặt vé máy bay, khách sạn… thì nay anh có thể gửi tiết kiệm online, mua sắm hàng hóa dịch vụ, đi du lịch, mở thẻ tín dụng hay cả vay vốn online.

Đặc biệt, từ khi phương thức thanh toán qua quét mã QR, thanh toán không tiền mặt bùng nổ, đã len lỏi vào từng ngóc ngách cuộc sống, cả ở thành thị và nông thôn. Sự tiện lợi mà người dùng được thụ hưởng đến từ thành quả chuyển đổi số của nền kinh tế, trong đó có ngành NH.

Từ tháng 11-2024, khách hàng có thể mở tài khoản Techcombank và cập nhật sinh trắc học trên Techcombank Mobile bằng hình thức xác thực điện tử thông qua kết nối với ứng dụng VNeID. Người dùng chỉ mất vài phút để mở tài khoản, phát hành thẻ mới, cập nhật thông tin sinh trắc học và thực hiện mọi nhu cầu về giao dịch như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, mua sắm, hoàn tiền, thanh toán bảo hiểm, vé máy bay… như khi mở tài khoản tại quầy.

Ông Phạm Quang Thắng, Phó Tổng Giám đốc Techcombank, cho biết việc tích hợp giải pháp mở tài khoản NH điện tử và thu thập sinh trắc học qua VNeID trên ứng dụng Techcombank Mobile là nỗ lực đầu tư mạnh mẽ vào giải pháp công nghệ mang đến cho khách hàng trải nghiệm hiện đại, góp phần chuyển đổi ngành tài chính.

"Techcombank hiện sở hữu một trong những tệp khách hàng chuộng số hóa nhất thế giới, với khoảng 94% giao dịch của khách hàng cá nhân diễn ra trực tuyến. Mỗi khách hàng đăng nhập vào nền tảng NH số hơn 50 lần/tháng" - ông Thắng nêu.

Nằm trong chiến lược chuyển đổi số 5 năm, VPBank đặt mục tiêu trở thành NH đa năng, tập trung triển khai và đổi mới thông qua công nghệ tiên tiến và các giải pháp tài chính toàn diện. Đại diện VPBank cho biết năm 2024 là năm bứt phá về chuyển đổi số khi vừa hoàn tất kế hoạch lớn vào những ngày cuối năm - chuyển đổi các ứng dụng lên nền tảng đám mây (Cloud). Dự án này được VPBank hợp tác với Amazon Web Services (AWS) giúp hình thành nên đội ngũ nhân sự thành thạo các kỹ năng về điện toán đám mây, đẩy mạnh phát triển sản phẩm NH số mới, tăng trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.

"Việc ứng dụng công nghệ đã góp phần tích cực cho việc giảm thiểu chi phí hoạt động của NH, thể hiện ở chỉ số CIR (chi phí hoạt động/tổng thu nhập) khi trong 9 tháng đầu năm 2024 đã giảm 4,6 điểm % so với cùng kỳ, xuống còn 23,6%. Điều này giúp VPBank trở thành NH có chỉ số CIR thấp nhất toàn hệ thống" - đại diện VPBank dẫn chứng.

Theo NH Nhà nước, nhiều NH Việt Nam chuyển đổi số ở tốp đầu hiện đã đạt 90% giao dịch khách hàng thực hiện trên kênh số. Đến nay, hơn 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản thanh toán tại NH.

Giảm chi phí cho nền kinh tế

Để có những con số trên, từ tháng 5-2021, NH Nhà nước đã ban hành Quyết định số 810/QĐ-NHNN phê duyệt "Kế hoạch chuyển đổi số ngành NH đến năm 2025, định hướng đến năm 2030".

Tại hội nghị sơ kết 1 năm triển khai Đề án số 06/QĐ-TTg (đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030) và kế hoạch phối hợp giữa Bộ Công an và NH Nhà nước, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay Đề án số 06 được coi là "điểm sáng" mang tính đột phá, là nhiệm vụ then chốt, quan trọng trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia. NH là ngành đầu tiên thực hiện kết nối tới hệ thống định danh và xác thực điện tử để ứng dụng tài khoản VNeID ngay khi các quy định tại Luật Căn cước và Nghị định số 69/2024/NĐ-CP có hiệu lực.

Hiện nhiều NH thương mại tiếp tục phối hợp với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) mở rộng xác thực khách hàng qua căn cước công dân gắn chip và xác thực khách hàng qua ứng dụng VNeID trong việc mở tài khoản và sử dụng các dịch vụ NH điện tử.

Tính đến cuối tháng 10-2024, đã có 48 triệu hồ sơ khách hàng được thu thập, đối chiếu thông tin sinh trắc học qua căn cước công dân gắn chip hoặc VNeID. Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) đã hoàn thành đối chiếu với khoảng 57 triệu hồ sơ khách hàng theo phương thức offline. Nhiều NH ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo/học máy, dữ liệu lớn trong các hoạt động nghiệp vụ, phân tích hành vi, nhu cầu, đánh giá khách hàng giúp tối ưu hóa, cá nhân hóa việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ, tự động hóa quy trình.

Đáng chú ý, có 9 tổ chức tín dụng (VietinBank, Vietcombank, BIDV, LPBank, NamABank, MBBank…) hoàn thành kết nối luồng liên kết tài khoản an sinh xã hội với tài khoản NH phục vụ cho việc chi trả an sinh xã hội từ lương hưu, trợ cấp người có công, bảo trợ xã hội, trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp hộ nghèo... Việc tích hợp tài khoản an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID giúp người dân có thể nhận trợ cấp từ Chính phủ một cách nhanh chóng, phục vụ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quyên góp ủng hộ người dân.

Theo Phó Thống đốc NH Nhà nước Phạm Tiến Dũng, về mặt không gian pháp lý đối với chuyển đổi số, ngành NH hiện đang rất mở và đạt được những thành quả mà chưa ngành nào làm được. Tại nhiều NH thương mại ghi nhận tỉ lệ giao dịch trên kênh số đạt khoảng 97%-98%. Tỉ lệ tăng trưởng giao dịch trên kênh số của ngành NH vẫn đạt mức 2 con số hằng năm cả về số lượng lẫn giá trị giao dịch. Tỉ lệ số hóa của ngành là rất cao và đang tăng trưởng mạnh mẽ. Ngành NH còn mang vai trò kết nối với các ngành, lĩnh vực khác trong nền kinh tế; kết nối và tích hợp với dữ liệu của Bộ Công an, ngành viễn thông.

"Sau khi đã phủ sóng sản phẩm, dịch vụ số trên diện rộng, ngành NH sẽ phải hướng tới bảo đảm an toàn hoạt động và chiều sâu cho sản phẩm, dịch vụ. Đây là thời điểm các NH cần phải quan tâm đến việc bảo đảm chất lượng tốt nhất cho sản phẩm dịch vụ của mình" - ông Phạm Tiến Dũng nói.

"Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi nhanh chóng sang một xã hội không tiền mặt, với tổng giá trị giao dịch thanh toán kỹ thuật số dự kiến đạt từ 300-350 tỉ USD vào năm 2030".

(Ông Nguyễn Đức Toàn, Giám đốc Quốc gia Google Cloud Việt Nam, nhận định)