Phát hiện chấn động: Tìm thấy oxy trong thiên hà xa nhất từng được biết đến, cách Trái Đất tới 13,4 tỷ năm ánh sáng
15:27 23/03/2025
Với độ sáng vượt xa dự đoán, thiên hà này đang đặt ra nhiều câu hỏi mới về tốc độ tiến hóa của các thiên hà đầu tiên và có thể khiến giới khoa học phải viết lại mô hình vũ trụ học.
Thiên hà xa nhất từ trước tới nay
Giới thiên văn học vừa ghi nhận một phát hiện mang tính đột phá: sự hiện diện của oxy và các nguyên tố kim loại nặng trong thiên hà xa nhất từng được quan sát – nằm cách Trái Đất tới 13,4 tỷ năm ánh sáng.
Được đặt tên JADES-GS-z14-0, thiên hà này sở hữu lượng nguyên tố nặng cao gấp 10 lần so với dự đoán dành cho một thiên hà chỉ mới hình thành 300 triệu năm sau vụ nổ Big Bang – sự kiện khai sinh vũ trụ cách đây 13,8 tỷ năm.
Điều này ám chỉ rằng nhiều thế hệ sao đã hình thành và tàn lụi trong khoảng thời gian rất ngắn, đi ngược lại các mô hình thiên văn hiện có.
Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST) phát hiện JADES-GS-z14-0 vào tháng 1/2024. Do ánh sáng từ thiên hà này mất 13,4 tỷ năm để đến Trái Đất, các nhà khoa học thực chất đang nhìn thấy hình ảnh của nó từ thời điểm vũ trụ mới chỉ 300 triệu năm tuổi.
JADES-GS-z14-0 là thiên hà xa nhất từng được tìm thấy. ẢNH: ESA, NASA, CSA, STScl
Sau đó, nhóm nghiên cứu tiếp tục sử dụng kính viễn vọng ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) ở Chile để phân tích chi tiết hơn. Bất ngờ lớn nhất là oxy và nhiều nguyên tố nặng lại được tìm thấy, bởi theo các mô hình hiện nay, những thiên hà sơ khai như JADES-GS-z14-0 chưa có đủ thời gian để trải qua nhiều chu kỳ sao nổ và tích lũy những nguyên tố này.
Kích thước và độ sáng vượt ngoài dự đoán
Không chỉ gây sốc bởi thành phần hóa học, JADES-GS-z14-0 còn lớn hơn và sáng hơn đáng kể so với dự đoán. Trong số 700 thiên hà xa xôi được JWST quan sát, đây là thiên hà sáng thứ 3, dù nằm ở khoảng cách xa nhất. Điều này mâu thuẫn với giả thuyết trước đây rằng các thiên hà đầu tiên trong vũ trụ thường nhỏ và mờ nhạt.
Nhà thiên văn học Sander Schouws từ Đài quan sát Leiden (Hà Lan), tác giả chính của nghiên cứu, so sánh khám phá này với việc "tìm thấy một thiếu niên trong khi bạn chỉ mong chờ một em bé" – ngụ ý rằng thiên hà này đã phát triển vượt xa so với những gì khoa học từng hình dung.
Ông cho biết: "Kết quả cho thấy JADES-GS-z14-0 đã hình thành rất nhanh và cũng trưởng thành nhanh chóng, bổ sung bằng chứng cho thấy các thiên hà hình thành nhanh hơn nhiều so với dự đoán".
Hiện tại, nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tìm hiểu liệu JADES-GS-z14-0 có phải là trường hợp đặc biệt, hay liệu còn nhiều thiên hà khác cũng có tốc độ tiến hóa nhanh chóng tương tự. Nếu có, họ cho rằng những mô hình vũ trụ học có thể sẽ cần được viết lại.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc phục hồi mạnh mẽ trong năm nay đang làm giảm sức hút của Ấn Độ đối với nhà đầu tư toàn cầu, khiến triển vọng thị trường thêm ảm đạm.
Bạn đã bao giờ tự hỏi vũ trụ thực sự đã tồn tại bao lâu chưa? Trên hành tinh chúng ta, thời gian là một khái niệm tương đối. Trái Đất đã hình thành khoảng 4,6 tỷ năm, nhưng con số đó chỉ là một phần nhỏ trong lịch sử vũ trụ bao la.
Sản xuất hàng dệt may từng là một phần quan trọng của nền kinh tế Nigeria. Nhưng làn sóng hàng giá rẻ từ Trung Quốc đã giáng đòn mạnh vào ngành công nghiệp này, khiến cơ hội phục hồi vô cùng mong manh.
(ĐTCK) Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), chi phí trả nợ chính phủ tại các quốc gia giàu nhất thế giới đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2007 trong năm ngoái, vượt xa chi tiêu cho quốc phòng và nhà ở.
(ĐTCK) Trái với giao dịch nhà đầu tư trong nước, khối ngoại đã giải ngân mạnh cổ phiếu lớn FPT và VIC, đồng thời mua ròng khá tích cực gần 170 tỷ đồng trong phiên giảm điểm ngày 21/4.
(ĐTCK) Áp lực bán gia tăng trên diện rộng khiến các nhóm đua nhau giảm điểm, đã khiến VN-Index có thời điểm lùi về sát mốc 1.200 điểm. Tuy nhiên, thị trường vẫn đón những "điểm nóng" ở nhóm cổ phiếu vừa và nhỏ.
Tập đoàn 911 đặt kế hoạch kinh doanh đi ngang trong năm 2025 giữa bối cảnh thị trường máy thi công suy yếu. Đáng chú ý, kế hoạch triển khai dịch vụ taxi điện từng gây sốt với 2.200 xe VinFast hiện đã biến mất khỏi tài liệu họp cổ đông.
(ĐTCK) Quy hoạch điện VIII điều chỉnh vừa được phê duyệt đặt mục tiêu cao cho năng lượng tái tạo, mở ra cơ hội lớn cho nhiều doanh nghiệp trong chuỗi giá trị ngành điện, đặc biệt nhóm phát điện và thiết bị điện niêm yết trên sàn.
Ngân hàng Quốc Tế (VIB) và Công ty Cổ phần Chứng khoán KAFI (Kafi) đã hợp tác phát triển tính năng giao dịch chứng khoán trực tuyến trên ứng dụng ngân hàng số MyVIB, cung cấp giải pháp tài chính tối ưu cho khách hàng.
Thị trường chứng khoán thường nhạy cảm với những biến động về kinh tế, chính trị trên thế giới. Vừa qua, câu chuyện chiến tranh thương mại đã tác động mạnh lên nhiều thị trường, trong đó...
(ĐTCK) Áp lực bán gia tăng trên diện rộng, với tâm điểm là nhóm cổ phiếu chứng khoán, đã khiến thị trường đảo chiều giảm sau 2 phiên hồi phục nhẹ.
Cảnh báo rủi ro
Mọi ý kiến, tin tức, nghiên cứu, phân tích, giá cả hoặc thông tin khác có trên trang web này được cung cấp dưới dạng bình luận thị trường chung và không phải lời khuyên đầu tư.
Nội dung trên trang web này có thể thay đổi bất kỳ lúc nào mà không cần thông báo, và được cung cấp với mục đích duy nhất là hỗ trợ các nhà giao dịch đưa ra quyết định đầu tư độc lập.
Liên kết đến các trang web của bên thứ ba được cung cấp để thuận tiện cho bạn. Các trang web như vậy không nằm trong tầm kiểm soát của chúng tôi và có thể không tuân theo cùng các tiêu chuẩn về quyền riêng tư, bảo mật hoặc khả năng truy cập như của chúng tôi.
Bạn nên biết tất cả các rủi ro liên quan đến giao dịch tài chính, chứng khoán hay tiền mã hoá và tìm kiếm lời khuyên từ một cố vấn độc lập nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ nào.
Bạn không nên chia sẻ nội dung trên trang web với người không đủ hiểu biết về thị trường tài chính.
Trang web đang được vận hành thử nghiệm nội bộ, không sử dụng vào mục đích thương mại.
