Panama rút khỏi Sáng kiến Vành đai và con đường của Trung Quốc

Tổng thống Panama Jose Raul Mulino hôm 6-2 đã xác nhận việc nước này rút khỏi Sáng kiến Vành đai và con đường (BRI) của Trung Quốc.

Theo kênh Channel News Asia, ông Mulino cho biết Đại sứ quán Panama tại Bắc Kinh đã thông báo cho Trung Quốc trước 90 ngày về quyết định không gia hạn việc tham gia BRI.

Với điều này, Panama trở thành quốc gia Mỹ Latin đầu tiên tuyên bố rút khỏi BRI.

BRI là chương trình cơ sở hạ tầng khổng lồ, trị giá hàng ngàn tỉ USD do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng, đang hoạt động tại hơn 100 quốc gia. Panama đã tham gia sáng kiến này từ năm 2017.

Trước đó một ngày, hôm 5-2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian tuyên bố mối quan hệ đối tác này đang mang lại kết quả khả quan và kêu gọi Panama "chống lại sự can thiệp từ bên ngoài".

Động thái của Panama diễn ra vào cuối chuyến thăm kéo dài một tuần của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tới Trung Mỹ, cũng là chuyến thăm đầu tiên của ông Rubio trên cương vị mới.

Trong chuyến công du nói trên, ông Rubio đã đe dọa sẽ có hành động chống lại Panama trừ khi nước này thực hiện những thay đổi ngay lập tức để giảm ảnh hưởng của Trung Quốc đối với kênh đào Panama.

Tuy nhiên sau đó ngoại trưởng Mỹ cũng tỏ ra ôn hòa hơn khi ca ngợi lời cam kết của Tổng thống Mulino về việc từ bỏ BRI như một bước tiến lớn cho quan hệ song phương Mỹ - Panama.

Tuyên bố của Panama được cho là một động thái nhượng bộ quan trọng đối với Washington. Mặc dù vậy, nước này vẫn kiên quyết trước lời đe dọa thâu tóm kênh đào Panama của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Vào tháng trước, ông Mulino đã ra lệnh kiểm toán Hutchison Holdings, công ty Hồng Kông (Trung Quốc) hoạt động ở cửa ngõ kênh đào.

"Nếu họ vi phạm các điều khoản nhượng bộ hoặc gây ra tác hại kinh tế tức thời cho đất nước, chúng tôi sẽ hành động tương ứng, nhưng hiện tại việc kiểm toán vẫn đang được tiến hành" - Tổng thống Panama nói thêm trong bài phát biểu hôm 6-2.

Panama cũng bác bỏ yêu cầu của Mỹ về việc đảm bảo quyền đi lại tự do, không trả phí cho các tàu thuyền của chính phủ nước này qua kênh đào Panama.

Trung Quốc hôm 7-2 cho biết nước này “lấy làm tiếc” trước quyết định của Panama rút khỏi sáng kiến BRI của Bắc Kinh.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Panama cân nhắc "mối quan hệ song phương rộng lớn hơn và lợi ích dài hạn của cả hai quốc gia”, cũng như “chống lại sự can thiệp từ bên ngoài.”

Trung Quốc cũng lên tiếng phản đối việc Mỹ "sử dụng áp lực và cưỡng ép nhằm bôi nhọ và phá hoại" sự hợp tác trong khuôn khổ BRI.