Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế nhập khẩu với hơn 180 nền kinh tế, trong đó Việt Nam chịu mức 46%.
Tại sự kiện, Tổng thống Mỹ cũng mang theo tấm bảng ghi mức thuế áp dụng với từng nền kinh tế. Trong đó, Anh, Brazil, Singapore sẽ chịu 10% thuế. Liên minh châu Âu, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ chịu 20-26%. Trung Quốc và Việt Nam nằm trong nhóm các nước bị áp mức thuế cao nhất, lần lượt là 34% và 46%.
Khoảng nửa giờ sau khi cầm chiếc bảng công bố mức thuế đối ứng với từng đối tác thương mại, Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp thuế.
Tổng thống Mỹ cầm tấm bảng ghi mức thuế nhập khẩu đối ứng áp dụng cho các nước. Ảnh: Reuters
CNN trích lời một quan chức chính phủ Mỹ cho biết thuế này sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4.
"Chúng ta sẽ chỉ áp mức thuế bằng nửa mức họ đang áp với mình. Tức là sẽ không áp dụng mức đầy đủ. Tôi có thể làm như vậy, nhưng việc đó sẽ gây khó khăn cho nhiều nước. Chúng tôi không muốn làm điều đó", ông Trump tuyên bố tại Nhà Trắng.
Trên chiếc bảng công bố mức thuế, Nhà Trắng liệt kê mức thuế các nước "đang áp cho Mỹ" nhưng không đưa ra giải thích cách tính toán các con số đó. Ví dụ, theo họ, Việt Nam, Trung Quốc, Liên minh châu Âu đang áp Mỹ mức thuế lần lượt 90%, 67%, 39%.
Tổng thống Mỹ giới thiệu tấm bảng ghi mức thuế áp dụng với từng nền kinh tế
Ông Trump phát biểu khi công bố mức thuế đối ứng áp dụng với 180 nền kinh tế. Nguồn: ABC News
Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết trước các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Thượng viện rằng thuế đối ứng sẽ là "mức trần" mà Mỹ áp dụng với các nước. Mức này có thể giảm xuống nếu các đối tác thương mại đáp ứng yêu cầu của chính quyền Trump.
Dù vậy, một số sản phẩm của các nước sẽ không phải chịu thuế đối ứng. Ví dụ, nhôm, thép, xe hơi, phụ tùng xe hơi đã bị Mỹ áp thuế 25% trước đó sẽ tiếp tục áp dụng mức này. Vàng, đồng, dược phẩm, sản phẩm bán dẫn và gỗ cũng vậy. Một số loại năng lượng và khoáng sản không có tại Mỹ cũng không phải tuân thủ thuế đối ứng.
Ông Trump cũng cho biết sẽ áp dụng thuế nhập khẩu 10% với toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, từ ngày 5/4. Tức là tất cả quốc gia và vùng lãnh thổ đều phải chịu mức thuế nhập khẩu chung 10% này. Sau đó, kể từ ngày 9/4, các đối tác thương mại lớn nhất của nước này sẽ chịu thuế đối ứng ở mức cao hơn, theo bảng ông Trump đã công bố.
Trong bài phát biểu hôm 2/4, ông liên tục ca ngợi thuế nhập khẩu mới, gọi đây là "tuyên bố về sự độc lập kinh tế của Mỹ. Ông cũng lặp lại khẳng định việc làm và các nhà máy sẽ quay lại Mỹ, đồng thời giá cả với người tiêu dùng sẽ giảm xuống khi "sản xuất và cạnh tranh nội địa tăng lên". "Đó sẽ là thời kỳ hoàng kim của nước Mỹ", Trump tuyên bố.
Tổng thống Mỹ cho biết ông đang "đặt nước Mỹ lên trên hết". "Với các hành động hôm nay, chúng ta đang bảo vệ những người nông dân tuyệt vời của mình. Họ đã chịu tổn thương bởi các nước trên khắp thế giới", ông tuyên bố.
Các chỉ số tương lai của chứng khoán Mỹ đi xuống ngay sau khi ông Trump công bố thuế đối ứng. S&P 500 tương lai giảm 1,7%, trong khi Nasdaq tương lai mất gần 2%. Việc này cho thấy nhà đầu tư dự báo Wall Street sẽ lao dốc trong phiên giao dịch 3/4. Giá vàng giao ngay thế giới cũng lập đỉnh mới tại 3.159 USD một ounce.
Hồi tháng 2, ông Trump đã ký biên bản ghi nhớ, yêu cầu các quan chức thương mại Mỹ nghiên cứu chính sách thương mại của từng quốc gia và đề xuất thuế tương ứng. Gần đây, ông liên tục ca ngợi ngày 2/4 là "ngày giải phóng" của nước Mỹ.
Trump cho rằng doanh nghiệp và người dân Mỹ chịu thiệt hại vì các hiệp định thương mại tự do, khiến 3.000 tỷ USD hàng nhập khẩu tràn vào Mỹ mỗi năm. Sự mất cân bằng thương mại giữa Mỹ và thế giới khiến thâm hụt hàng hóa tại đây lên tới 1.200 tỷ USD.
Ngoài giải quyết vấn đề thương mại, ông còn coi thuế nhập khẩu là công cụ kiềm chế buôn lậu ma túy và người di cư bất hợp pháp vào Mỹ, tăng ngân sách chính phủ và thúc đẩy sản xuất trong nước.
Các chính sách của Trump khiến căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang. Đến nay, cả Canada, Trung Quốc và châu Âu đều đã công bố biện pháp trả đũa Mỹ. Niềm tin đầu tư, tiêu dùng và kinh doanh tại Mỹ vì thế cũng sụt giảm. Các nhà kinh tế học thì cảnh báo chính sách bảo hộ thương mại sẽ chỉ khiến lạm phát trong nước và toàn cầu tăng lên. Nếu ông Trump tăng thuế nhập khẩu thêm 20%, một hộ gia đình Mỹ sẽ tốn thêm trung bình 3.400 USD một năm, theo nghiên cứu của Đại học Yale.
Hà Thu (theo Reuters)
