Mỹ có thể sẽ không áp thuế đối với các sản phẩm thuộc ngành ô tô và vi mạch vào ngày 2/4 tới, dù vẫn duy trì thuế đối ứng đối với các đối tác thương mại lớn.
25-03-2025
Cảng Elizabeth tại bang New Jersey, Mỹ. (Ảnh: Reuters).
Theo tờ Wall Street Journal, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ngày 2/4/2025 là “Ngày Giải phóng” cho nền kinh tế Mỹ, khi chính quyền áp dụng các mức thuế đối ứng nhằm cân bằng thuế quan với các đối tác thương mại đang áp thuế đối với hàng hóa Mỹ. Ông Trump nhiều lần nhấn mạnh rằng thuế sẽ được áp dụng trong các lĩnh vực như ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn.
Tuy nhiên, một quan chức chính quyền Mỹ cho biết Nhà Trắng có thể không áp thuế dựa trên từng ngành hàng vào ngày 2/4/2025, dù kế hoạch áp thuế đối ứng vẫn sẽ được công bố. "Số phận" của các mức thuế theo ngành, cũng như thuế đánh vào Canada và Mexico với lý do chống buôn bán fentanyl, vẫn chưa rõ ràng. Nhà Trắng chưa phản hồi về khả năng tiếp tục triển khai các loại thuế này.
Theo một số nguồn tin, kế hoạch áp thuế đối ứng đã được thu hẹp so với dự kiến ban đầu, dù vẫn tập trung vào những quốc gia có tỷ trọng xuất khẩu lớn vào Mỹ.
Chính quyền Mỹ hiện ưu tiên đánh thuế đối với các quốc gia bị cho là gây mất cân bằng thương mại với Mỹ, nhóm này được gọi là “dirty 15” - theo cách diễn đạt của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent. Danh sách này gồm các nước thuộc Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) cùng một số nền kinh tế khác.
Dù các mức thuế sẽ ảnh hưởng đến hầu hết hàng nhập khẩu vào Mỹ, cách tiếp cận “dirty 15” vẫn hẹp hơn so với dự đoán trước đó. Hồi tháng Hai vừa qua, Tổng thống Trump đã yêu cầu các cơ quan liên bang thiết kế thuế đối ứng, chỉ đạo các đầu mối đánh giá quan hệ thương mại với gần như tất cả các đối tác thương mại của Mỹ.
Ban đầu, Nhà Trắng cân nhắc phân loại các đối tác thương mại thành ba nhóm áp ba mức thuế khác nhau, nhưng kế hoạch này đã bị loại bỏ. Thay vào đó, thuế quan sẽ được thiết kế riêng biệt cho từng quốc gia trong danh sách.
Các nguồn tin cho biết, chính quyền Tổng thống Trump có thể thực thi thuế ngay trong ngày 2/4/2025 bằng cách viện dẫn quyền hạn kinh tế khẩn cấp của Tổng thống. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn chưa được đưa ra, cho thấy sự thay đổi so với kế hoạch trước đó, khi chính quyền dự kiến chỉ công bố mà chưa thực hiện ngay các mức thuế vào ngày 2/4/2025.
Chính quyền Mỹ dường như đã thay đổi lập trường sau nhiều tuần đàm phán căng thẳng với các đối tác thương mại cũng như đối thoại với các doanh nghiệp trong nước. Các quan chức từ Canada và Mexico cho biết đã được thông báo rằng họ sẽ không thể tránh việc bị áp thuế quan đối ứng trước ngày 2/4/2025, mặc dù họ hy vọng ông Trump sẽ sẵn sàng đàm phán để giảm thuế sau thời điểm đó.
Giới chức các ngành công nghiệp từng thảo luận với Nhà Trắng về thuế ngành còn bi quan hơn về khả năng miễn trừ. Họ nói rằng không thể xác định cách thức tiến hành miễn trừ.
Tại cuộc họp với các nhà điều hành ngành dầu mỏ tại Nhà Trắng tuần trước, ông Trump tuyên bố không muốn cấp ngoại lệ về thuế quan - theo một người tham dự cuộc họp. Nhưng Tổng thống Mỹ cũng nói rằng ông sẽ cân nhắc một số trường hợp nhất định. Khi một người tham dự đặt câu hỏi về việc miễn trừ thuế đối với thép và nhôm, ông Trump không cam kết bất kỳ điều gì - người này cho biết.
Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, khi nói chuyện với các giám đốc điều hành ngành dầu mỏ cho biết ông không muốn công bố miễn trừ vì Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã cấp quá nhiều miễn trừ dưới nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cũng nói với các lãnh đạo ngành dầu mỏ rằng ông không mong đợi sẽ có bất kỳ miễn trừ nào.
Một giám đốc điều hành doanh nghiệp có công ty chuyên vận động hành lang chống việc áp thuế cho biết, Tổng thống Trump tin rằng giới doanh nghiệp Mỹ cuối cùng sẽ thích chính sách thuế quan này. Một số nhà vận động hành lang đang khuyên khách hàng của họ liên hệ trực tiếp với các quan chức cấp cao của Nhà Trắng hoặc Bộ Thương mại để có được giải thích về tác động của thuế đối với doanh nghiệp.
Nếu những công ty có khả năng chuyển hoạt động sản xuất về Mỹ trong vòng sáu tháng tới, họ có thể yêu cầu được miễn trừ. Các công ty cũng đang rất mong chờ sự rõ ràng. Lãnh đạo của một công ty thuộc Fortune 500 cho biết thời hạn 2/4/2025 là quá gấp.
Trước đây, ông Trump đã tạm hoãn áp thuế đối với các nhà sản xuất ô tô từ Canada và Mexico, trước khi mở rộng hoãn thuế đối với tất cả các sản phẩm tuân thủ Thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).
Tuy nhiên, vào ngày 21/3, ông than phiền rằng ông bị chỉ trích vì đã nhượng bộ và ám chỉ rằng cách tiếp cận thuế quan của ông có thể thay đổi trong những ngày và tuần tới. Một khi miễn trừ cho một công ty, “bạn sẽ phải làm vậy cho tất cả”, ông Trump nói. Nhà lãnh đạo này đồng thời nhấn mạnh rằng “từ linh hoạt là một từ quan trọng. Đôi khi cần có sự linh hoạt.....".
