Các nhà sản xuất thép thô hàng đầu ở châu Á, bao gồm Trung Quốc và Nhật Bản, vốn sử dụng nhiều lò cao đã làm gia tăng lượng khí thải nhà kính. Tuy nhiên, trách nhiệm về môi trường xã hội toàn cầu đã thúc đẩy quá trình sản xuất này cần phải trở nên “xanh” hơn trong tương lai.
Nhiều thương nhân cho biết, đây là một nhiệm vụ khó khăn ở các khu vực như Châu Á, nơi thống trị sản xuất thép bằng lò cao (BF). Quy mô lớn của quy trình sản xuất thép bằng BF ở châu Á cũng góp phần vào dòng chảy thương mại quặng sắt sang Trung Quốc trong nhiều năm qua, theoFastmarkets.
Nguồn: Lan Hương việt hóa từ Fastmarkets Research/Hiệp hội thép Thế giới
Năm 2024, chỉ số giá quặng sắt tiêu chuẩn 62% Fe (CFR) hàng ngày của Fastmarkets tại cảng Thanh Đảo trung bình là 109,46 USD/tấn, thấp hơn 8,43% hay 10,08 USD/tấn so với mức 119,54 vào năm 2023.
Diễn biến giá thép thanh kỳ hạn tháng 3/2025 trên Sàn Thượng Hải. Nguồn: Lan Hương tổng hợp từ Barchart
Những người tham gia thị trường đã chỉ ra rằng, hiện có nhiều phương pháp đang được sử dụng trong quá trình chuyển đổi sang “thép xanh”, bao gồm chuyển sản xuất từ lò cao sang sản xuất dựa trên lò hồ quang điện (EAF) với phế liệu thép để giảm lượng khí thải.
Việc xây dựng nhà máy sản xuất thép bằng khí đốt tự nhiên và sau đó là sắt khử trực tiếp chạy bằng nhiên liệu xanh (DRI) -EAF cũng được cho là một phương pháp được sử dụng trong quá trình chuyển đổi, nhưng phương pháp này đòi hỏi nguồn vốn đáng kể và do đó gây ra tổn thất tiềm tàng cho các nhà sản xuất.
Chi phí của các phương pháp sản xuất thép xanh đắt đỏ hơn, do vậy, việc phát triển công nghệ khử cacbon để sản xuất thép BF-BOF vẫn rất quan trọng trong ngắn hạn và trung hạn đối với các nhà sản xuất thép ở châu Á.
Công nghệ phát triển để cắt giảm khí thải trong BF
Nhà sản xuất thép lớn nhất Nhật Bản Nippon Steel đã tạo ra bước đột phá về công nghệ trong việc cắt giảm lượng khí thải carbon trong quy trình sản xuất thép dựa trên BF bằng cách đưa hydro vào thay vì sử dụng than.
Ngày 20/12/2024, Nippon Steel cho biết, công ty đã đạt được tiến bộ ổn định trong việc đưa hydro vào công nghệ lò cao để đạt được mức giảm 43% lượng khí thải CO2 trong cuộc thử nghiệm gần hai tháng, ghi nhận kỷ lục thế giới mới về mức giảm carbon.
Một nguồn tin từ nhà máy thép có trụ sở tại Bắc Kinh cũng nói thêm rằng “Việc sử dụng hydro trong sản xuất thép BF là một phương pháp quan trọng để giảm lượng khí thải carbon ở Trung Quốc, nhưng một vấn đề quan trọng khác cần giải quyết là việc vận chuyển và lưu trữ hydro để sản xuất thép quy mô lớn”.
China Baowu Steel Group Corp, nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới, đã công bố một dự án thương mại giúp cắt giảm đáng kể lượng khí thải carbon cho lò cao BF.
Năm 2022, công ty đã xây dựng lò oxy tái chế oxit cacbon giàu hydro (HyCROF) rộng 400 mét khối đầu tiên trên thế giới và áp dụng công nghệ này trong lò BF 2.500 mét khối từ tháng 10/2023 tại Khu tự trị Tân Cương ở miền bắc Trung Quốc.
Công nghệ HyCROF có thể giảm 31% lượng khí thải carbon, điện khí hóa dựa trên năng lượng tái tạo có thể giảm 38% lượng khí thải carbon, trong khi công nghệ CCUS có thể xử lý 31% lượng khí thải carbon còn lại, theo ông Hu Wangming, Chủ tịch Tập đoàn Thép Baowu Trung Quốc .
Nhu cầu thép carbon thấp ở châu Á ngày càng tăng
Với nỗ lực toàn cầu nhằm khử carbon và đặc biệt là Cơ chế Điều chỉnh biên giới Carbon (CBAM) của EU dự kiến sẽ có hiệu lực hoàn toàn vào năm 2026, những người tham gia thị trường cho rằng, các nhà cung cấp ở nước ngoài có thể cung cấp nguyên liệu có lượng khí thải carbon thấp hơn sẽ có lợi thế cạnh tranh.
Điều này đã thúc đẩy hơn nữa các nhà sản xuất thép châu Á và các nhà sản xuất cuối cùng ở hạ nguồn, cụ thể là lĩnh vực bất động sản và ô tô, sẽ “theo đuổi” loại thép có hàm lượng carbon thấp trong những năm tới.
Vào ngày 15/11/2024, nhà sản xuất thép lớn của Nhật Bản JFE Steel Corp cho biết nhãn hiệu thép xanh JGreeX của họ sẽ được sử dụng trong một dự án xây dựng lớn ở Việt Nam, báo hiệu lần xuất khẩu thép xanh đầu tiên tại khu vực này sau khi được áp dụng trong nước.
Vào ngày 20/12/2024, phân tích hàng tuần của Fastmarkets về chênh lệch giá nhập khẩu thép xanh với thép cuộn cán nóng (HRC), CFR Việt Nam, tính toán chênh lệch khoảng 104-212 USD/tấn.
Ngày 16/12/2024, một trong những nhà sản xuất thép hàng đầu Trung Quốc - Tập đoàn HBIS đã bắt đầu vận hành dây chuyền sản xuất đúc liên tục dựa trên công nghệ luyện kim hydro đầu tiên trên thế giới và trước đó đã thiết lập quan hệ đối tác với Tập đoàn BMW, Great Wall Motor để cung cấp thép dẹt có hàm lượng carbon thấp.
Điều này mở ra tương lai mới cho sản xuất thép carbon thấp tại thị trường nội địa và thị trường xuất khẩu của Trung Quốc, đồng thời tăng khả năng cạnh tranh của các sản phẩm hạ nguồn cho việc xuất khẩu sang thị trường châu Âu theo cơ chế CBAM.
Ngày 27/11/2024, Tập đoàn Baowu của Trung Quốc đã vận chuyển 325 tấn các thanh thép gia cố có lượng khí thải carbon thấp hơn, đây là quy trình sản xuất thép BF sử dụng năng lượng tái tạo kết hợp với tỷ lệ cao của phế liệu tái chế. Ngoài ra, Baosteel sẽ cung cấp 1.171 tấn thép kết cấu với lượng khí thải carbon thấp hơn cho dự án này, hiện đang được tiến hành và dự kiến hoàn thành trong năm 2026.
Hơn nữa, Hiệp hội Thép Thế giới đã ký một tuyên bố hợp tác về thép phát thải carbon thấp với Hiệp hội Thép của Trung Quốc (CISA) cùng các nhà sản xuất thép, phát triển nhà ở lớn ở Trung Quốc để hỗ trợ tiêu thụ thép carbon thấp trong ngành bất động sản.
Tuy nhiên, theo nhận định từ một nhà máy lớn có trụ sở ở Bắc Kinh, ngành bất động sản là lĩnh vực tiêu thụ thép lớn nhất ở Trung Quốc nên vẫn cần có thời gian để người tiêu dùng làm quen với các sản phẩm thép xanh.
