Đồ chơi sản xuất tại Trung Quốc được miễn thuế kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump. Nhưng giờ thì không còn như vậy nữa.
Tháng trước, ông Trump đã áp thêm thuế 20% với Trung Quốc, giáng một đòn mạnh vào ngành công nghiệp đồ chơi. Chưa dừng lại ở đó, chỉ vài tuần sau, Tổng thống Mỹ áp thuế đối ứng 34%. Sau đó, ông lại áp thêm một mức thuế nữa, rồi một mức thuế nữa, rồi một mức thuế nữa.
Hiện tại, hàng hóa từ Trung Quốc đang phải gánh mức thuế khổng lồ là 145% - và con số đó có thể sẽ tiếp tục tăng khi Bắc Kinh tuyên bố tiếp tục trả đũa các mức thuế mới còn ông Trump cũng đe dọa sẽ làm tương tự.
Đối với các gia đình Mỹ, điều này có nghĩa là những món đồ chơi tương đối rẻ có thể trở thành hàng xa xỉ. Đó là vì gần 80% lượng đồ chơi được bán ở Mỹ đều được sản xuất tại Trung Quốc, theo thống kê của Hiệp hội đồ chơi.
"Chúng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tăng giá lên hai chữ số. Sự nghiệp kinh doanh 46 năm của tôi đang bị đe dọa". Isaac Larian, Giám đốc điều hành của MGA Entertainment có trụ sở tại California, nơi sản xuất búp bê Bratz và L.O.L. Surprise! cùng với một số đồ chơi khác, cho biết.
“Tôi phải làm gì? Bán búp bê trọc đầu ư?”
Ông Trump nói một trong những động lực chính của mình khi ban hành mức thuế quan cao hơn là đưa việc sản xuất trở lại Mỹ. Tuy nhiên, Larian cho biết mức thuế trả đũa 125% của Trung Quốc đối với hàng xuất khẩu của Mỹ sẽ buộc ông phải sa thải công nhân người Mỹ tại nhà máy của mình ở Hudson, Ohio, nơi có tổng cộng khoảng 700 nhân viên. Lý do là nhiều hàng hóa được sản xuất ở đó được chuyển đến Trung Quốc.
Dù phần lớn hoạt động sản xuất của MGA vẫn diễn ra ở Trung Quốc, nhưng nhà máy ở Ohio của họ sản xuất phần lớn dòng sản phẩm Little Tikes, bao gồm xe đồ chơi và hộp cát. Ông cho biết cơ sở này có thể sản xuất nhiều hơn, nhưng người Mỹ “không muốn làm việc trong các nhà máy”.
Thậm chí nếu việc tìm thêm công nhân không phải là vấn đề, thì chi phí sản xuất đồ chơi hiện đang được thực hiện tại Trung Quốc vẫn sẽ cao hơn đối với nhà máy ở Mỹ, ngay cả khi mức thuế quan hiện tại vẫn được áp dụng, ông cho biết. Ngoài ra, tìm được nguồn nguyên liệu thô cần thiết để làm tóc búp bê trong nước cũng là một việc đầy thách thức.
“Không nhà máy nào ở Mỹ có thể làm tóc cho búp bê. Tôi phải làm gì? Bán búp bê trọc đầu ư?” Larian nói.
Buộc phải gắn bó với Trung Quốc?
Có nhiều lý do để Larian gắn bó với Trung Quốc.
Mặc dù nhiều ngành công nghiệp, gồm cả những ngành trước đây cũng được miễn thuế quan của Trung Quốc, đã chuyển phần lớn hoạt động sản xuất của họ ra khỏi Trung Quốc, nhưng quốc gia này vẫn là nguồn cung cấp đồ chơi sản xuất ở nước ngoài hàng đầu cho Mỹ.
Trong số gần 17.7 tỷ USD đồ chơi mà Mỹ nhập khẩu vào năm ngoái thì 75% - tương đương 13.4 tỷ USD – là đến từ Trung Quốc, theo dữ liệu của Bộ Thương mại Mỹ.
“Điều này có từ những năm 80 và đầu thập niên 90, khi các công ty tìm kiếm những điểm đến có chi phí thấp hơn để sản xuất đồ chơi”, Greg Ahearn, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Hiệp hội đồ chơi, cho biết.
Ahearn tiết lộ rằng Trung Quốc có mức lương lao động thấp hơn nhiều so với nhiều nơi khác trên thế giới, điều này giúp giảm chi phí sản xuất đồ chơi và giảm giá cho người tiêu dùng. Và, cho dù có những nâng cấp công nghệ gần đây, việc sản xuất đồ chơi vẫn cần đến lao động thủ công– chẳng hạn như, vẽ mặt búp bê và các nhân vật hành động.
Ngoài ra, nhiều nhà sản xuất đồ chơi được xem là doanh nghiệp nhỏ. Ông cho rằng họ dễ dàng khai thác cơ sở hạ tầng hiện có ở Trung Quốc hơn là xây dựng nhà máy tại Mỹ từ đầu.
"Trong ngắn hạn, không có giải pháp nào để thay thế. Đúng là có hoạt động sản xuất được thực hiện tại Mỹ, nhưng chủ yếu là những hoạt động có thể tự động hóa cao", Ahearn, người trước đây là giám đốc tiếp thị tại Toy "R" Us, cho biết.
Jay Foreman, giám đốc điều hành của Basic Fun!, một công ty đồ chơi sản xuất Care Bears và xe tải Tonka, đã nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn vào tháng Hai ngay sau khi ông Trump ban hành mức thuế 20% đối với Trung Quốc rằng toàn bộ chuỗi cung ứng của ông đều ở Trung Quốc.
"Các công cụ, cơ sở nhà máy, tính nhất quán trong sản xuất của chúng tôi - làm sao bạn có thể chỉ đơn giản là thu dọn và rời đi đến một thị trường khác được? Có những thứ bạn không thể sản xuất tại Mỹ, và đồ chơi là một trong số đó", Foreman nói.
Sau khi mức thuế 145% được ban hành, ông cho biết thêm: “Tình hình đã chuyển từ một vấn đề thành khủng hoảng đối với Basic Fun! và cả ngành công nghiệp của chúng tôi. Điều này không chỉ đe dọa đến giá cả và số lượng đồ chơi sẽ có trên thị trường mà còn đến sự tồn tại thực sự của ngành công nghiệp này”.
Đây là tình huống mà nhiều công ty đồ chơi đang phải đối mặt, đặc biệt là khi họ sẽ đặt hàng cho mùa lễ. Ahearn than thở rằng việc mất doanh thu có nghĩa là một số công ty "có thể không thể duy trì hoạt động kinh doanh".
Basic Fun! đã tạm dừng tất cả các lô hàng đồ chơi, tự đưa mình vào tình huống có khả năng rất tồi tệ. "Chúng tôi không thể chấp nhận rủi ro không biết mức thuế quan sẽ là bao nhiêu khi hàng hóa cập cảng", Foreman cho biết.
Nhưng đồng thời, ông cũng cho biết "nếu không có sản phẩm, chúng tôi sẽ không có dòng tiền, và điều đó có nghĩa là không có tiền để chi trả cho các hóa đơn".
