Ngân hàng Trung ương Nga cảnh báo rằng, Mỹ và OPEC có khả năng làm tràn ngập thị trường dầu mỏ và gây ra sự lặp lại của đợt giá dầu giảm kéo dài vào những năm 1980 đã góp phần vào sự sụp đổ của Liên Xô.
Cảnh báo được đưa ra vài tuần trước khi Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu các cuộc đàm phán để chấm dứt cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Tổng thống Trump đã cảnh báo rằng ông có thể áp thêm các lệnh trừng phạt đối với Nga nếu không có thỏa thuận hòa bình. Ông cũng cam kết tăng sản lượng dầu của Mỹ và kêu gọi nhà lãnh đạo OPEC là Ả Rập Xê Út bơm thêm dầu để hỗ trợ nền kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Nga đã không cho biết cụ thể về việc OPEC và Mỹ có thể làm tràn ngập thị trường theo kịch bản nào và những rủi ro này có khả năng xảy ra như thế nào.
Trong các báo cáo trước đây, Ngân hàng Trung ương Nga đã trích dẫn giá dầu là một trong những rủi ro đối với nền kinh tế Nga, nhưng chưa bao giờ nêu cụ thể về cách chu kỳ giá dầu thấp kéo dài có thể phát sinh.
Trong khi đó, không có dấu hiệu nào cho thấy OPEC đang lên kế hoạch thay đổi chính sách cung ứng dẫn đến sản lượng tăng mạnh.
Mặc dù Mỹ có thể tăng sản lượng dầu hơn nữa, nhưng phần lớn mức tăng có thể đến từ các nhà sản xuất ngoài OPEC khác như Guyana, Brazil và Kazakhstan.
Đối với Nga - quốc gia xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới - dầu khí vừa là thế mạnh vừa là điểm yếu kể từ khi Liên Xô phát hiện ra một trong những lưu vực dầu mỏ lớn nhất thế giới ở Tây Siberia trong những thập kỷ sau Thế chiến thứ hai.
Trong nhiều thập kỷ, giá dầu cao đã cho phép nước này bảo vệ nền kinh tế và chi tiêu cho các chiến dịch chính trị ở nước ngoài. Khi giá dầu giảm, nền kinh tế đã chứng kiến những hậu quả địa chính trị năm 1991 khi Liên Xô sụp đổ.
Sự sụp đổ giá dầu của những năm 1980 khiến Liên Xô không thể theo kịp Mỹ trong cuộc chạy đua vũ trang. Các vấn đề tài chính trở nên trầm trọng hơn và dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô, một sự kiện mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần mô tả là một thảm kịch.
Giá dầu hiện đang giao dịch ở mức khoảng 70 USD/thùng - đây là mức giá tương đối thoải mái đối với Nga và ngân sách của nước này với giả định giá dầu là 69,7 USD/thùng.
Igor Yushkov, giáo sư tại Đại học Tài chính của chính phủ Nga cho biết, ngân hàng trung ương đang lo lắng do giá dầu thấp và đồng rúp mạnh.
"Ngân sách có lẽ không khả quan, vì đã là cuối tháng 3 và chúng tôi không đạt được các thông số ngân sách đã được lên kế hoạch cho năm 2025", ông cho biết.
Nga đã trải qua một số cú sốc tài chính do giá dầu thấp kể từ năm 1991. Năm 1998, nước này đã vỡ nợ nước ngoài sau khi giá dầu giảm xuống còn 10 USD/thùng. Năm 2008, Nga đã phải triển khai các biện pháp đệm tài chính và dự trữ để ổn định nền kinh tế và kiềm chế tình trạng thất nghiệp sau khi giá dầu giảm do các vấn đề nợ dưới chuẩn của Mỹ.
Giá dầu cũng giảm mạnh trong 15 năm qua, bao gồm cả trong đại dịch Covid, nhưng bản chất ngắn hạn của sự suy giảm không thử thách nghiêm trọng khả năng phục hồi của Nga.
Mặt khác, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính rằng tổng công suất dự phòng của OPEC - sản lượng nhàn rỗi có thể đưa vào hoạt động - ở mức khoảng 5,3 triệu thùng/ngày, gần bằng lượng dầu và nhiên liệu xuất khẩu của Nga.
Ả Rập Xê Út cho biết họ có thể tăng sản lượng từ mức 9 triệu thùng/ngày hiện tại lên công suất tối đa là 12 triệu thùng/ngày trong vòng vài tháng.
