Ngân hàng cấp tập tăng vốn

Tăng vốn điều lệ giúp ngân hàng có thêm nguồn lực hỗ trợ vốn cho khách hàng.

Tăng vốn thông qua trả cổ tức bằng cổ phiếu

Đại hội cổ đông bất thường của LPBank (mã LPB) diễn ra giữa tháng 11/2024 đã thông qua phương án phát hành cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 16,8% (phương án điều chỉnh) để vốn điều lệ lên 29.873 tỷ đồng.

HDBank (mã HDB) cũng mới nhận được văn bản của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc chấp thuận cho tăng vốn điều lệ thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu. Mức vốn tăng thêm tối đa hơn 5.825 tỷ đồng từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế theo phương án tăng vốn đã được đại hội đồng cổ đông năm 2024 của Ngân hàng thông qua.

Sau khi trả cổ tức bằng tiền mặt tỷ lệ 10% vào tháng 7/2024, HDBank tiếp tục triển khai kế hoạch chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 20% (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận được 20 cổ phiếu mới).

Dự kiến, thời gian chia cổ tức vào quý IV/2024, thủ tục tăng vốn liên quan thực hiện trong quý I/2025. Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ HDBank sẽ tăng lên hơn 34.900 tỷ đồng và tiếp tục nằm trong nhóm ngân hàng có vốn điều lệ lớn nhất hệ thống.

Mới nhất, VietBank (mã VBB) công bố ngày đăng ký cuối cùng để thực hiện quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 25% là ngày 29/11/2024.

Theo đó, ngân hàng này sẽ phát hành thêm 142,8 triệu cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận chưa phân phối lũy kế tính đến ngày 31/12/2023, nâng vốn điều lệ thêm 1.428 tỷ đồng, lên mức 7.139 tỷ đồng.

Thời gian hoàn tất việc tăng vốn chậm nhất vào cuối năm 2024. Theo Hội đồng quản trị VietBank, phần vốn tăng thêm được dùng để đầu tư tài sản, bổ sung nguồn vốn để phát triển, mở rộng mạng lưới hoạt động, bảo đảm tuân thủ các tỷ lệ an toàn trong hoạt động và sinh lợi cho hoạt động kinh doanh.

Hội đồng quản trị BAC A BANK (mã BAB) cũng vừa thông qua Nghị quyết về việc điều chỉnh và triển khai phương án phát hành cổ phiếu phổ thông để trả cổ tức và chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu nhằm tăng vốn điều lệ lên 10.538 tỷ đồng.

Kế hoạch này gồm 2 phương án phát hành 62,1 triệu cổ phiếu để trả cổ tức và 96 triệu cổ phiếu ra công chúng. Thời gian dự kiến triển khai trong năm 2024 và 2025, sau khi được cơ quan quản lý nhà nước chấp thuận.

Thực tế, có nhiều hình thức giúp ngân hàng tăng vốn điều lệ như phát hành cổ phiếu mới, trái phiếu chuyển đổi, hợp tác với các nhà đầu tư chiến lược... Tuy nhiên, tùy tình hình tài chính, định hướng chiến lược, mong muốn của cổ đông cũng như tình hình kinh tế mỗi thời điểm mà ngân hàng quyết định phương thức tăng vốn.

Sau 10 năm, việc vốn điều lệ tăng nhanh dẫn đến hệ số CAR của nhóm ngân hàng tư nhân cao hơn đáng kể so với nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối.

Cụ thể, nếu như năm 2014, hệ số CAR của nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối là 9,4% và nhóm ngân hàng tư nhân là 12,07%, thì đến tháng 6/2024, tỷ lệ này lần lượt là 9,99% và 11,86% (áp dụng theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN).

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán chưa thực sự sôi động như hiện nay, việc phát hành cổ phiếu mới sẽ khó thu hút cổ đông, nhà đầu tư.

Thêm nữa, ngân hàng còn phải cân nhắc tác động của việc phát hành cổ phiếu mới lên tỷ lệ sở hữu hiện tại của các cổ đông và tuân thủ quy định của cơ quan quản lý. Vì thế, việc phát hành cổ phiếu để chia cổ tức - phương pháp tăng vốn không cần huy động thêm từ bên ngoài, được nhiều ngân hàng lựa chọn.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, nhu cầu tăng vốn điều lệ của các ngân hàng xuất phát từ việc gia tăng tỷ lệ dự phòng rủi ro, gia tăng nguồn vốn trung và dài hạn, đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ... và đặc biệt là cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR). Dự báo, năm 2025 sẽ tiếp tục là năm đầy thách thức cho ngành ngân hàng khi rủi ro nợ xấu có xu hướng tăng nhanh.

Vì thế, vốn điều lệ đóng vai trò quan trọng như một “bộ đệm”, đem lại nguồn lực cần thiết cho ngân hàng đối phó với biến động thị trường, cũng như hỗ trợ vốn cho khách hàng.

Sức ép tăng vốn chưa vơi

PSG-TS. Nguyễn Hữu Huân đến từ Trường đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, tăng vốn điều lệ là cách hữu hiệu nhất giúp ngân hàng tăng tỷ lệ an toàn vốn, đảm bảo an toàn hoạt động và là cơ sở để mở rộng hoạt động kinh doanh, đảm bảo cho sự phát triển bền vững.

NHNN vừa công bố dự thảo Thông tư về tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (Điều 138), tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là 8% hoặc cao hơn theo quy định của Thống đốc NHNN trong từng thời kỳ. Luật cũng nêu rõ, Thống đốc NHNN quy định tỷ lệ bảo đảm an toàn quy định đối với từng loại hình tổ chức tín dụng.

Dự thảo được xây dựng theo hướng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu tăng lên mức 10,5% (bắt đầu nâng dần từ năm 2030 và đạt mức 10,5% vào năm 2033), trong đó đảm bảo vốn cấp 1 tối thiểu 6%, vốn lõi cấp 1 là 4,5%. Tổng vốn cấp 1 và vốn cấp 2 là 8%, vốn đệm bảo toàn vốn là 2,5%.

Dự thảo quy định trao quyền cho Thống đốc NHNN quyết định trong từng thời kỳ trong trường hợp cần thiết và chưa đưa ra yêu cầu cụ thể đối với tỷ lệ đệm vốn phản chu kỳ.

Tỷ lệ này nhằm ngăn ngừa sự suy giảm của nền kinh tế, linh hoạt trong từng thời kỳ và do NHNN quyết định với mức dao động từ 0-2,5% (tăng lên trong thời điểm thị trường tăng trưởng nóng và giảm bớt khi hoạt động ổn định). Trường hợp ngân ngân hàng thương mại không đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 8% sẽ không được chia cổ tức tiền mặt.

Ngoài đảm bảo quy định về tỷ lệ an toàn vốn, tăng vốn điều lệ là yếu tố tiên quyết giúp ngân hàng gia tăng nguồn vốn trung và dài hạn để mở rộng hoạt động kinh doanh, khi việc sử dụng vốn ngắn hạn để cho vay trung - dài hạn được siết chặt theo lộ trình tại Thông tư số 08/2020/TT-NHNN ngày 14/8/2020 của NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư số 22/2019/TT-NHNN quy định các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Như vậy, có thể thấy, tăng vốn điều lệ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững của các ngân hàng, vừa giúp đáp ứng các yêu cầu pháp lý và quy định của cơ quan quản lý, vừa mở rộng hoạt động kinh doanh, nâng cao năng lực tài chính và củng cố khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Sau 10 năm, việc vốn điều lệ tăng nhanh dẫn đến hệ số CAR của nhóm ngân hàng tư nhân cao hơn đáng kể so với nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối. Cụ thể, nếu như năm 2014, hệ số CAR của nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối là 9,4% và nhóm ngân hàng tư nhân là 12,07%, thì đến tháng 6/2024, tỷ lệ này lần lượt là 9,99% và 11,86% (áp dụng theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN).

Trong khi đó, với các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối, việc chia cổ tức diễn ra chậm hơn khi phải chờ phê duyệt của cơ quan cấp trên. Trong nửa đầu năm 2024, Agribank là ngân hàng duy nhất trong nhóm này được phê duyệt việc tăng vốn.

Tại Vietcombank (mã VCB), hiện vốn điều lệ của ngân hàng này ở mức 55.891 tỷ đồng. Vừa qua, Chính phủ đã thống nhất mức vốn nhà nước đầu tư bổ sung tại đây là 20.695 tỷ đồng, thông qua hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 49,5%, qua đó tăng vốn lên 83.557 tỷ đồng. Đề xuất này đã được Quốc hội phê duyệt.

Với VietinBank (mã CTG), ngân hàng này mong muốn sử dụng toàn bộ lợi nhuận sau khi trích lập các quỹ của năm 2023 để chia cổ tức, tăng vốn điều lệ.

Chủ tịch Hội đồng quản trị VietinBank Trần Minh Bình cho biết, Ngân hàng kỳ vọng sẽ được chia cổ tức bằng cổ phiếu, nhưng quyết định cuối cùng do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Ngân hàng đã nhận được ý kiến của NHNN và Bộ Tài chính cho phép giữ lại toàn bộ lợi nhuận năm 2022 là 11.678 tỷ đồng để tăng vốn thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Còn tại BIDV, đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 của ngân hàng này đã thông qua phương án phân phối lợi nhuận 2022 và 2023, trong đó điều chỉnh tỷ lệ chi trả cổ tức năm 2022 từ 23% xuống 21% vốn điều lệ và dự kiến dùng 12.347 tỷ đồng từ lợi nhuận năm 2023 để chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Nếu hoàn thành cả kế hoạch chào bán 455 triệu cổ phiếu được đại hội đồng cổ đông năm 2023 thông qua trước đó, vốn điều lệ BIDV sẽ tăng lên mức 87.524 tỷ đồng.