Mỹ ngày càng bất lực nhìn xung đột Israel - Hezbollah lan rộng

Bụi và khói bốc lên từ hiện trường vụ không kích của Israel ở vùng ngoại ô phía Nam Shayyah của Beirut, ngày 1/10 (Ảnh: AFP)

Mỹ đang trở nên bất lực trong việc kiềm chế đồng minh và gây ảnh hưởng đến các bên tham chiến trong cuộc khủng hoảng tại khu vực Trung Đông đang ngày càng tồi tệ.

Phớt lờ đề xuất ngừng bắn của Mỹ

Chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu hôm 1/10 đã phát động giai đoạn tiếp theo của cuộc tấn công chống lại Hezbollah với cái mà Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) gọi là "chiến dịch trên bộ hạn chế" vào Lebanon, bất chấp việc Washington kêu gọi các bên hạ nhiệt và ngừng bắn trong 21 ngày từ nhiều ngày qua.

Động thái quân sự này diễn ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng: "Chúng ta nên ngừng bắn ngay bây giờ", khi ông được hỏi về các cuộc đột kích trước đây của lực lượng đặc nhiệm Israel vào miền Nam Lebanon. "Tôi thấy thoải mái khi họ dừng lại" - ông Biden bày tỏ quan điểm.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (bên trái) và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tel Aviv, ngày 18/10/2023 (Ảnh: Getty Images)

Bình luận của ông Biden dường như đang làm nổi bật thêm hố sâu ngăn cách giữa Chính phủ Hoa Kỳ và Israel vào đúng thời điểm khi Thủ tướng Netanyahu tuyên bố trong một chương trình phát sóng rằng: "Không có nơi nào ở Trung Đông mà Israel không thể tiếp cận".

Sự chia rẽ giữa Washington và đồng minh Israel ngày càng gia tăng vì nó trùng với giai đoạn cuộc bầu cử Tổng thống ở Mỹ đang bước vào giai đoạn nước rút. Ông Biden còn rất ít thời gian trong nhiệm kỳ Tổng thống để xoay chuyển cục diện nhằm tránh làm trầm trọng thêm tác động chính trị trong nước đối với cuộc xung đột ở Trung Đông - một yếu tố mà Thủ tướng Netanyahu, một nhà lãnh đạo lão luyện, chắc chắn hiểu rõ.

Ứng cử viên của đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Kamala Harris, dường như vẫn giữ nguyên lập trường của chính quyền Tổng thống Joe Biden, bất chấp những bình luận trước đó cho rằng bà có thể sẽ có lập trường cứng rắn hơn một chút đối với ông Netanyahu khi cộng đồng quốc tế không ngừng chỉ trích Israel về hoàn cảnh khốn cùng của thường dân Palestine.

Một "mô hình" lặp lại đối với Mỹ

Các nhà quan sát gọi tình cảnh hiện tại của Mỹ và đồng minh Israel là một "mô hình bất lực" của Washington khi Tel Aviv không ngừng tiến hành các cuộc tấn công vào Gaza và mới đây là truy sát lực lượng Hezbollah ở Lebanon.

Tình hình trên địa cho thấy Thủ tướng Netanyahu thường hành động trước rồi mới tham khảo ý kiến của Washington, ngay cả khi hành động quân sự của Tel Aviv có thể làm suy yếu các nỗ lực ngoại giao và làm gia tăng kéo Mỹ vào một cuộc chiến tranh khu vực thảm khốc.

Cách tiếp cận này của Israel khiến chính quyền Tổng thống Biden giống như một khán giả hơn là một bên có vai trò quan trọng trong xung đột, điều mà một siêu cường nên làm.

Iran đã phóng ít nhất 180 tên lửa vào Israel tối 1/10 (Ảnh: AP)

Nhiều tháng nỗ lực thực hiện ngoại giao con thoi mệt mỏi của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hầu như không mang lại kết quả gì, dù Mỹ liên tục thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Gaza mà cả ông Netanyahu và Hamas dường như đều không muốn.

"Mỹ là chìa khóa cho sự cứu rỗi của chúng ta" - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lebanon Abdallah Bou Habib đã phát biểu tại một sự kiện ở thành phố New York do Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế tổ chức hôm 24/9, ám chỉ rằng chỉ có Washington mới có thể ngừng những cuộc tấn công qua lại giữa Israel và Hezbollah.

Thực tế cho thấy quan điểm của ông Habib hoàn toàn đúng. Mỹ và các đồng minh từng giúp đẩy lùi một cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái lớn của Iran vào Israel hồi vào tháng 4.

Tối 1/10, Iran đã phóng ít nhất 180 tên lửa vào Israel. Triển vọng ngừng bắn ở Nam Lebanon sẽ càng trở nên mờ mịt. Và ở thời điểm này, thế giới vẫn đang nín thở chờ đợi diễn biến tiếp theo trong cuộc các cuộc xung đột ở Trung Đông.