Một loạt Luật, Nghị định, Thông tư liên quan đến y tế có hiệu lực, các doanh nghiệp dược ảnh hưởng ra sao?

Theo SSI Research, những cải cách này mang tới động lực mạnh mẽ cho các công ty dược phẩm đầu tư vào phát triển thuốc mới và năng lực sản xuất, tăng cường cạnh tranh với thuốc nhập khẩu nhằm chiếm lĩnh thị phần.

Sau năm 2023 đầy ấn tượng, tốc độ tăng trưởng của ngành dược đã chậm lại trong năm 2024, đặc biệt là nửa đầu năm. Hầu hết các công ty dược phẩm ghi nhận kết quả kém tích cực ở cả doanh thu và lợi nhuận sau thuế, do sức mua yếu của thị trường OTC và chi phí nguyên liệu (API) tăng cao.

Tuy nhiên, Imexpharm (IMP) và Bidiphar (DBD) đã đi ngược xu hướng khi vẫn duy trì đà tăng trưởng đối với doanh số bán hàng. Quý 4/2024 đánh dấu sự phục hồi so với quý liền trước trong kênh OTC, cho thấy tín hiệu tâm lý thị trường được cải thiện trong thời gian tới.

Trong năm qua, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 03 và 07/2024 (có hiệu lực từ tháng 5/2024), không cho phép các công ty nước ngoài tham gia đấu thầu thuốc Nhóm 1 và 2 đối với các loại thuốc mà có ít nhất 3 công ty trong nước có thể sản xuất đạt tiêu chuẩn chất lượng EU GMP (danh sách thuốc được đưa ra tại TT03).

SSI Reseach cho rằng sự thay đổi chính sách này dự kiến sẽ tăng cường đáng kể thị phần của các công ty dược phẩm Việt Nam, như DHG, IMP, DBD, DHT, DHD trong Nhóm 1 & 2, thị trường vốn bị chi phối bởi thuốc nhập khẩu.

Thêm vào đó, Chính phủ đã thông qua Kế hoạch Triển khai Chiến lược Dược Quốc gia (có hiệu lực từ tháng 2/2024), cùng với Luật Dược sửa đổi (có hiệu lực từ tháng 7/2025), và Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi (có hiệu lực từ tháng 1/2025), và các Nghị định và Thông tư liên quan, sẽ có ảnh hưởng chuyển đổi ngành theo hướng:

(1) Ưu tiên phát triển ngành công nghiệp dược trong nước. (2) Tạo hành lang pháp lý, bổ sung quyền và trách nhiệm cho các chuỗi nhà thuốc và thuốc được bán qua các nền tảng thương mại điện tử. (3) Đơn giản hóa thủ tục đăng ký thuốc để giảm chi phí cho nhà sản xuất. (4) Khuyến khích các bệnh viện đầu tư thêm vào các dịch vụ chất lượng cao cho bệnh nhân.

Theo SSI Research, những cải cách này mang tới động lực mạnh mẽ cho các công ty dược phẩm đầu tư vào phát triển thuốc mới và năng lực sản xuất, tăng cường cạnh tranh với thuốc nhập khẩu nhằm chiếm lĩnh thị phần. Bộ phận phân tích kỳ vọng những cải cách này sẽ giúp các công ty dược phẩm hướng tới phân khúc thuốc chất lượng cao hơn.

Tăng trưởng lợi nhuận dự kiến đạt 22%

SSI Research đánh giá triển vọng năm 2025 của ngành y tế sẽ tươi sáng hơn, với kỳ vọng các kênh chính đều tăng trưởng. Trong đó, kênh bệnh viện/thuốc kê đơn dự kiến sẽ duy trì đà tăng nhờ các chính sách thuận lợi. Kênh bán lẻ dự kiến đã chạm đáy và sẽ phục hồi một phần nhờ kinh tế tăng trưởng.

Tăng trưởng doanh thu của các công ty SSI Reseach nghiên cứu dự kiến đạt 12%, vượt mức trung bình của ngành trong 2 năm qua. Tăng trưởng lợi nhuận dự kiến đạt 22%, phục hồi sau năm 2024 đầy thách thức. Mặt khác, SSI Reseach lưu ý rủi ro về tỷ giá có thể làm tăng giá nhập khẩu nguyên liệu trong năm 2025.

Ngoài ra, tác động của các khoản đầu tư theo xu hướng của Chính sách có thể mất từ 1-2 năm để giúp tăng doanh thu và lợi nhuận của các công ty. Trong ngắn hạn, Thông tư 07 vẫn là động lực chính đối với tăng trưởng doanh thu (DBD, DHG, IMP), do các công ty thuốc nhập khẩu sẽ bị bất lợi so với các công ty sản xuất thuốc trong nước.

SSI Research kỳ vọng mảng bệnh viện tư nhân sẽ tiếp tục phát triển, đặc biệt là các bệnh viện đa khoa tư nhân nhiều hơn 50 giường tại các tỉnh trên cả nước. Những bệnh viện này cung cấp cho bệnh nhân các dịch vụ tiên tiến và chăm sóc tốt hơn mà không cần phải đến Hà Nội hoặc TP. HCM. Tỷ lệ giường bệnh tư nhân hiện tại khoảng 5,8% của tổng giường bệnh cả nước, thấp hơn nhiều so với mục tiêu của Chính phủ là 10% trước năm 2025.