Mẹ Bắp nhận 16,7 tỷ qua hot TikToker Phạm Thoại: Có phải nộp thuế thu nhập cá nhân?

Sự việc TikToker Phạm Thoại kêu gọi được 16,7 tỷ đồng hỗ trợ mẹ Bắp đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Nhiều người đặt câu hỏi liệu khoản tiền này có thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hay không?

Nhận tiền từ thiện có phải đóng thuế TNCN?

TikToker Phạm Thoại đã hoàn tất "tung" toàn bộ sao kê trong vụ kêu gọi cộng đồng mạng quyên góp 16,7 tỷ đồng để giúp chị Lê Thị Thu Hòa (mẹ Bắp) chữa bệnh ung thư máu cho con. Bên cạnh sự xúc động trước lòng hảo tâm của các mạnh thường quân, dư luận cũng quan tâm đến vấn đề pháp lý liên quan, đặc biệt là nghĩa vụ thuế đối với số tiền này.

Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Nguyễn Thị Minh Huyền (Công ty Luật TNHH Quỳnh Như, Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Ninh) cho biết, theo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 (sửa đổi, bổ sung năm 2012 và 2014), các khoản thu nhập chịu thuế TNCN gồm:

Thu nhập từ kinh doanh

Thu nhập từ tiền lương, tiền công

Thu nhập từ đầu tư vốn

Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bất động sản

Thu nhập từ trúng thưởng, bản quyền

Thu nhập từ thừa kế, quà tặng

Xét theo danh mục này, số tiền mẹ Bắp nhận được có thể xem là quà tặng. Tuy nhiên, theo khoản 10 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, chỉ những tài sản phải đăng ký quyền sở hữu như chứng khoán, bất động sản, ô tô, tàu thuyền… mới thuộc diện chịu thuế TNCN. Do đó, tiền từ thiện không nằm trong danh sách các khoản thu nhập phải chịu thuế.

Ngoài ra, hiện chưa có quy định cụ thể nào yêu cầu người nhận tiền từ thiện phải kê khai hay nộp thuế đối với khoản tiền nhận từ cộng đồng. Vì vậy, trong trường hợp này, mẹ Bắp không phải đóng thuế TNCN.

>> Mẹ bé Bắp: 'Ba mẹ ở quê đi chợ mua đồ nhưng không ai bán, nhà có gì ăn nấy'

Người quyên góp có được khấu trừ thuế?

Bên cạnh vấn đề thuế đối với người nhận, nhiều người cũng thắc mắc liệu khoản tiền quyên góp này có được trừ khỏi thu nhập chịu thuế của người đóng góp hay không. Theo quy định hiện hành, chỉ những khoản quyên góp cho các tổ chức từ thiện được Nhà nước công nhận như Hội Chữ thập đỏ, Quỹ vì người nghèo… mới được khấu trừ khi tính thu nhập chịu thuế TNCN.

Như vậy, các khoản quyên góp tự phát qua cá nhân, dù với mục đích từ thiện, cũng không được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế. Điều này đặt ra yêu cầu về khung pháp lý rõ ràng hơn cho các hoạt động kêu gọi từ thiện cá nhân.

Trục lợi từ tiền từ thiện có thể bị xử lý thế nào?

Việc trục lợi tiền từ thiện – tức sử dụng sai mục đích hoặc chiếm đoạt số tiền kêu gọi được – có thể bị xử lý theo hai hình thức: xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy theo mức độ vi phạm.

Theo Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt tiền từ 2 - 3 triệu đồng đối với cá nhân. Nếu vi phạm do tổ chức thực hiện, mức phạt có thể cao hơn.

Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, các mức phạt với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:

Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu chiếm đoạt từ 2 triệu - dưới 50 triệu đồng, hoặc dưới 2 triệu nhưng tái phạm hoặc gây ảnh hưởng xấu đến xã hội.

Phạt tù từ 2 - 7 năm nếu có tổ chức, có tính chuyên nghiệp, hoặc chiếm đoạt từ 50 triệu - dưới 200 triệu đồng.

Phạt tù từ 7 - 15 năm nếu chiếm đoạt từ 200 triệu - dưới 500 triệu đồng, hoặc lợi dụng hoàn cảnh đặc biệt như thiên tai, dịch bệnh để trục lợi.

Phạt tù từ 12 - 20 năm hoặc chung thân nếu chiếm đoạt từ 500 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề từ 1 - 5 năm.

Việc quản lý và sử dụng tiền từ thiện luôn là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm. Để đảm bảo tính minh bạch, tránh các trường hợp lạm dụng, nhiều chuyên gia cho rằng cần có hướng dẫn rõ ràng hơn từ phía cơ quan quản lý.

>> Phạm Thoại công khai 28 trang sao kê: Liệu số tiền thực nhận có vượt quá 16 tỷ như tin đồn?