Kích hoạt vai trò dẫn vốn của CTCK nhìn từ thương vụ chào bán BCM

Sau thời gian trầm lắng, ngay trong những ngày đầu năm 2025, thị trường vốn Việt Nam đang được “làm nóng” trở lại với thương vụ chào bán cổ phần của đơn vị đầu ngành về phát triển khu công nghiệp – Becamex IDC (Mã: BCM) với quy mô huy động vốn hơn 20.000 tỷ đồng.

Là đơn vị tư vấn cho deal đấu giá cổ phần "bom tấn" này, ông Thomas Nguyễn – Giám đốc Thị trường Toàn cầu, CTCP Chứng khoán SSI đã có những góc nhìn về tín hiệu tích cực từ thương vụ mang đến cho thị trường vốn Việt Nam.

Thưa ông, giữa bối cảnh thị trường vốn đang thiếu vắng những thương vụ lớn để tạo "cú huých", thì thách thức lớn nhất trong quá trình tư vấn cho thương vụ BCM này là gì?

Với vai trò là đơn vị tư vấn, SSI đã đồng hành cùng doanh nghiệp khi có phê duyệt của Chính Phủ về chủ trương giảm tỷ lệ sở hữu vốn nhà nước. Trên cơ sở đó, SSI tư vấn kế hoạch tổng thể cho phương án chào bán 300 triệu cổ phiếu của Becamex với các tiêu chí tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật liên quan đến đợt chào bán, đảm bảo tối đa lợi ích của cổ đông hiện hữu trong đó có cổ đông nhà nước, đồng thời vẫn thu hút được các Nhà đầu tư (NĐT) lớn trong và ngoài nước tham gia giúp tối ưu khả năng thành công của thương vụ.

Thách thức lớn nhất của đợt chào bán là quy mô giao dịch rất lớn trong khi thời gian phân phối theo quy định của pháp luật chỉ có 90 ngày (có thể gia hạn thêm 30 ngày). Đồng thời, các NĐT nước ngoài cũng không quen thuộc với phương thức chào bán thông qua đấu giá tại thị trường Việt Nam với nhiều tiêu chí ràng buộc khắt khe. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của SSI trong việc chuẩn bị, xây dựng và triển khai phương án chào bán.

Theo ông mức giá khởi điểm 69.600 đồng/cp phản ánh gì về tiềm năng của Becamex IDC?

Giá khởi điểm được xác định dựa trên trung bình giá đóng cửa 30 phiên giao dịch gần nhất của cổ phiếu BCM trước ngày công bố bản thông báo phát hành ra công chúng, thể hiện sự minh bạch và đảm bảo tính thị trường của phương án chào bán.

Với mức giá khởi điểm này, BCM kỳ vọng có thể huy động số tiền lên tới hơn 20.000 tỷ đồng, sử dụng vào mục đích bổ sung nguồn vốn để công ty thực hiện những dự án và góp vốn cho những đơn vị thành viên/những khoản đầu tư trọng điểm, giúp mở khóa tiềm năng của doanh nghiệp với quỹ đất khu công nghiệp và bất động sản dân cư hàng đầu cả nước. Nguồn lực sẽ góp đáng kể vào tiềm năng tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận trong giai đoạn tới, từ đó gia tăng giá trị cho cổ đông.

Ông đánh giá như thế nào về sự quan tâm của NĐT trong và ngoài nước với thương vụ này?

SSI đang và sẽ tiếp tục hỗ trợ Becamex IDC tiếp cận đa dạng đối tượng NĐT là các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước thông qua chuỗi các sự kiện roadshow tại nước ngoài, thăm quan doanh nghiệp kết hợp với truyền thông, từ đó thương vụ đã nhận được sự quan tâm của hàng chục NĐT lớn ở các thị trường trọng điểm như Singapore, Thái Lan, Hongkong, Trung Quốc và Mỹ.

Ban lãnh đạo Becamex IDC cũng đã có những buổi tiếp xúc trực tiếp để cùng trao đổi về đợt chào bán trên tinh thần công khai minh bạch, giúp NĐT có thể tiếp cận đợt chào bán một cách tốt nhất. Điều này giúp tối đa hóa số lượng NĐT tham gia đợt đấu giá, đảm bảo lợi ích của cổ đông và nâng cao khả năng thành công của thương vụ.

Các NĐT cũng chia sẻ về sự hạn chế của các cơ hội đầu tư quy mô lớn vào các doanh nghiệp đầu ngành trên thị trường Việt Nam. Do đó, thương vụ chào bán của Becamex IDC – một doanh nghiệp đầu ngành thuộc lĩnh vực bất động sản khu công nghiệp được sự ủng hộ lớn từ các yếu tố vĩ mô và chính sách, sở hữu quỹ đất và các tài sản chất lượng, mô hình kinh doanh bền vững, theo tôi, là một thương vụ có sức hút lớn với các NĐT.

Ông Thomas Nguyễn - GĐ Thị trường toàn cầu, CTCP Chứng khoán SSI

Có thể nói, thương vụ cho thấy rõ vai trò quan trọng của CTCK trong việc kết nối doanh nghiệp với thị trường vốn. SSI đánh giá thế nào về năng lực của các CTCK Việt Nam trong mảng này so với khu vực?

So với các thị trường trong khu vực như Thái Lan hay Singapore, thị trường chứng khoán Việt Nam được xem là đang trong giai đoạn phát triển. Đối với mảng ngân hàng đầu tư (IB), thị trường Đông Nam Á hiện có sự hiện diện của nhiều tên tuổi lớn trên thế giới như UBS, JP Morgan, Jefferies...

Tuy nhiên, những công ty chứng khoán nội địa như SSI vẫn có những lợi thế riêng về sự am hiểu về khung pháp lý và hoạt động của thị trường chứng khoán trong nước, cũng như mối quan hệ đã được xây dựng và phát triển lâu dài với các khách hàng tại Việt Nam.

Với đội ngũ nhân sự được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm thực tế, SSI có cơ sở để tự tin hợp tác và cạnh tranh ngang bằng với các ngân hàng đầu tư/công ty chứng khoán hàng đầu khu vực. Những thành tựu mà SSI đạt được khi trở thành đơn vị tư vấn cho những thương vụ lớn của các doanh nghiệp đầu ngành trong nước, huy động hàng tỷ USD cho thị trường Việt Nam là bằng chứng rõ nét nhất cho năng lực cạnh tranh.

Trong 3 năm qua, thị trường Việt Nam ghi nhận rất ít thương vụ IPO, chào bán cổ phần hoặc thoái vốn nhà nước, SSI đánh giá thương vụ Becamex IDC lần này có ý nghĩa gì trong việc mở đường cho những thương vụ lớn trên thị trường vốn Việt Nam?

Sau giai đoạn IPO sôi động 2017-2018, thị trường chứng khoán Việt Nam đang thiếu vắng những thương vụ quy mô lớn của các doanh nghiệp chất lượng có thể thu hút được dòng tiền của NĐT. Đây cũng là một trong những lí do khiến NĐT ngoại liên tục bán ròng giai đoạn gần đây.

Do đó đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng thông qua đấu giá của Becamex IDC với quy mô giao dịch lên tới hơn 800 triệu USD có ý nghĩa tiên phong đánh dấu sự trở lại của các thương vụ quy mô lớn trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam có triển vọng nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE trong năm 2025, thương vụ của Becamex IDC phần nào cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc phát triển thị trường chứng khoán. Từ đó, kỳ vọng làn sóng các thương vụ huy động vốn lớn từ các doanh nghiệp vốn hóa lớn đầu ngành, bao gồm cả các thương vụ thoái vốn nhà nước cũng như các thương vụ huy động vốn của khối doanh nghiệp tư nhân sẽ tiếp tục được phê duyệt và đưa ra thị trường trong giai đoạn sắp tới.

Thị trường vốn cần được phát triển khi doanh nghiệp Việt muốn vươn mình, vai trò này càng được khẳng định sau thương vụ của Becamex IDC, ông có ý kiến thế nào về quan điểm này?

Phát triển thị trường vốn là hết sức cần thiết để giúp đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư và giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư phát triển gia tăng doanh thu, lợi nhuận và đóng góp chung vào tăng trưởng kinh tế của đất nước. 

Tuy nhiên, quy mô và các sản phẩm trên thị trường vốn Việt Nam hiện còn hạn chế so với các thị trường phát triển, các doanh nghiệp Việt hiện tại vẫn còn phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng, quy trình thủ tục hành chính chưa tinh gọn. Do đó, các thương vụ huy động vốn quy mô lớn của Becamex IDC có thể được xem là hình mẫu giúp các doanh nghiệp trong nước nhận thấy tiềm năng lớn của thị trường vốn, từ đó nghiên cứu đa dạng hóa các kênh huy động. Từ đó sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của thị trường với nhiều thương vụ mới đa dạng lĩnh vực và quy mô của các doanh nghiệp tốt, đồng thời cũng giúp thu hút thêm nguồn vốn mới vào thị trường từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.