Giải mã chiến lược của hai huyền thoại Warren Buffett và Peter Lynch: Đầu tư giá trị là gì?

Các nhà đầu tư giá trị đều tuân theo một số quy tắc cơ bản chung, ví dụ như tập trung vào công việc kinh doanh của doanh nghiệp hơn là biến động của giá cổ phiếu.

29-11-2023 Những bài học đầu tư của huyền thoại Charlie Munger

Hai huyền thoại đầu tư giá trị Peter Lynch (trái) và Warren Buffett. (Ảnh: Getty Images). 

Đầu tư giá trị là chiến lược mà trong đó, các nhà đầu tư sẽ tích cực mua những cổ phiếu họ nhận thấy đang bị thị trường định giá thấp hoặc giao dịch với giá thấp hơn giá trị nội tại của chúng.

Chiến lược này đã đem lại cho nhiều nhà đầu tư danh tiếng và sự giàu có, những cái tên nổi bật nhất bao gồm Warren Buffett, Peter Lynch, Kenneth Fisher và Bill Miller. Dưới đây là quy tắc cơ bản nhất của đầu tư giá trị, theo Investopedia: 

Mua doanh nghiệp, không mua cổ phiếu

Một trong những quy tắc mà mọi nhà đầu tư giá trị đều đồng tình là bạn nên suy nghĩ như thể mình đang mua một doanh nghiệp, chứ không phải cổ phiếu. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư nên mặc kệ biến động của giá cổ phiếu và những thông tin gây nhiễu khác.

Việc tìm kiếm các doanh nghiệp tốt có mức giá hợp lý dựa trên tiềm năng tăng trưởng tương lai đòi hỏi nhiều thời gian nghiên cứu. Song, ưu thế của đầu tư giá trị là giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian mua bán cổ phiếu và chi phí giao dịch hơn.

Yêu doanh nghiệp mà bạn đầu tư vào

Bạn không chọn vợ chọn chồng dựa trên cách ăn mặc hoặc kiểu tóc của họ. Tương tự, bạn cũng không nên mua cổ phiếu dựa trên nghiên cứu sơ sài. Nhà đầu tư nên yêu thích doanh nghiệp mà mình đang rót vốn và điều này đồng nghĩa với việc họ phải đam mê tìm hiểu mọi thứ về công ty đó.

Các nhà đầu tư cần bóc tách kỹ càng tình hình tài chính doanh nghiệp và nhìn thẳng vào sự thật về họ. Chỉ liếc qua các chỉ số cơ bản như P/E, P/B và EPS là chưa đủ, bạn cần phải đánh giá chất lượng của số liệu cấu thành nên chúng. Sau khi xem xét kỹ lưỡng, có thể bạn sẽ nhận ra các yếu tố cơ bản của một doanh nghiệp tốt hơn nhiều suy nghĩ ban đầu.

Nếu bạn chắc chắn rằng tình hình tài chính thực tế của doanh nghiệp cũng tốt như những gì được trình bày trên báo cáo, nhiều khả năng bạn sẽ nắm giữ cổ phiếu đó trong khoảng thời gian dài. Và khi tình hình thay đổi, bạn sẽ sớm phát hiện ra.

Nếu yêu thích doanh nghiệp mình đầu tư, việc chú ý đến các thử thách và cơ hội của họ sẽ trở thành thú vui thay vì công việc phiền toái đối với bạn.

Mặc kệ thị trường 99% thời gian

Đối với các nhà đầu tư giá trị, thị trường chứng khoán chỉ quan trọng khi họ mở hoặc đóng vị thế. Còn trong những khoảng thời gian khác thì thị trường bị ngó lơ.

Do thị trường luôn biến động, sẽ có những thời điểm bạn nhận thấy mình có thể bán ra cổ phiếu và thu về món hời lớn. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên cẩn trọng khi bán cũng như khi mua. Chỉ vì giá một cổ phiếu đã tăng cao không có nghĩa là nó không thể thăng hoa hơn nữa.

Peter Lynch từng nhấn mạnh một nguyên tắc lâu đời trên Phố Wall là “cắt lỗ và để cho lãi chạy”. Ông chia sẻ mình từng mắc sai lầm lớn là bán cổ phiếu Home Depot và Dunkin' Donuts quá sớm. Sau khi ông thoái vốn, hai cổ phiếu này đã tăng gấp hơn 50 lần.

Tìm doanh nghiệp được quản lý tốt

Hệ thống quản trị tốt làm tăng thêm giá trị của doanh nghiệp, bên cạnh tài sản vật chất. Quản trị tồi có thể phá hủy những doanh nghiệp có tình hình tài chính vững mạnh nhất. Một số nhà đầu tư xây dựng toàn bộ chiến lược của họ dựa trên việc tìm kiếm các nhà quản lý trung thực và có năng lực.

Warren Buffett khuyên nhà đầu tư nên tìm kiếm ba phẩm chất của một hệ thống quản lý tốt, bao gồm tính chính trực, trí thông minh và sinh lực. Ông nói thêm: “Nếu nhà quản lý không có phẩm chất đầu tiên, hai phẩm chất còn lại sẽ giết chết cổ đông”.

Bạn có thể cảm nhận được sự trung thực của ban quản trị thông qua việc đọc báo cáo tài chính trong nhiều năm. Ban quản trị có thực hiện tốt những lời hứa mà họ đưa ra hay không? Nếu thất bại, họ chịu trách nhiệm hay che đậy nó?

Những nhà quản lý tốt nhất không đặt nặng giá trị thị trường mà tập trung vào việc phát triển doanh nghiệp, từ đó tạo ra giá trị lâu dài cho cổ đông. Những nhà đầu tư quá chú ý tới thành tích ngắn hạn để được nhận thưởng đôi khi sẽ làm tổn hại đến tiềm năng dài hạn của doanh nghiệp.

Đừng quá chú trọng đa dạng hóa

Một trong những điểm mà đầu tư giá trị đi ngược với các quy tắc đầu tư thông thường là đa dạng hóa danh mục. Trong thời gian đầu tư, sẽ có những giai đoạn mà nhà đầu tư giá trị không thể tìm thấy món hời.

Vào giai đoạn cuối của thị trường giá lên, mọi cổ phiếu đều trở nên đắt đỏ, ngay cả những cổ phiếu tồi. Do đó, nhà đầu tư giá trị có thể phải ngồi ngoài thị trường để chờ một cuộc điều chỉnh.

Khi tìm ra cổ phiếu bị định giá thấp, nhà đầu tư nên mua vào nhiều nhất có thể. Nhưng hãy lưu ý rằng việc này sẽ khiến danh mục của bạn trở thành rủi ro cao theo các thước đo truyền thống như beta.

Các nhà đầu tư thường được khuyên “không bỏ hết trứng vào cùng một giỏ”. Nhưng đa số nhà đầu tư giá trị cảm thấy rằng họ chỉ có thể chú ý theo dõi vài cổ phiếu một lúc.

Peter Lynch là ngoại lệ đáng chú ý. Ông luôn để hầu hết vốn của quỹ đầu tư vào cổ phiếu. Peter Lynch chia cổ phiếu thành các nhóm và sau đó luân chuyển vốn giữa các công ty trong từng nhóm. Ông cũng dành tới 12 giờ mỗi ngày để liên tục kiểm tra lại các cổ phiếu mà quỹ của ông nắm giữ.

Tuy nhiên với nhà đầu tư giá trị nhỏ lẻ, tốt hơn hết bạn nên chọn một vài cổ phiếu đã tìm hiểu kỹ và cảm thấy thoải mái với việc nắm giữ chúng lâu dài.