Doanh nghiệp phương Tây quay lại Nga: Ngậm ngùi bán nhà máy giá 1 rúp, trở lại bị đòi 1,3 tỷ USD

Các công ty nước ngoài sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức khi quay trở lại Nga, thậm chí phải bồi thường.

Hãng xe Pháp Renault có thể phải thanh toán 112,5 tỷ rúp (khoảng 1,3 tỷ USD) nếu muốn quay lại thị trường Nga sau chiến tranh, theo tuyên bố của Avtovaz - đối tác cũ của Renault. Điều này cho thấy các công ty nước ngoài muốn tái gia nhập thị trường Nga có thể đối mặt với yêu cầu bồi thường đáng kể.

Maxim Sokolov, CEO của Avtovaz, tiết lộ rằng công ty này cùng chính phủ Nga đã đầu tư 112,5 tỷ rúp vào hoạt động kinh doanh trước đây của Renault trong giai đoạn từ khi hãng xe Pháp rời đi đến năm 2025.

“Rõ ràng, nếu muốn quay lại, những khoản đầu tư này sẽ phải được hoàn trả bằng cách nào đó,” Sokolov phát biểu trên hãng tin nhà nước TASS.

Tín hiệu từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về khả năng hòa giải với Moscow đã làm dấy lên các cuộc thảo luận về việc các doanh nghiệp phương Tây, trong đó có Renault, có thể quay lại Nga.

Năm 2022, Renault bán 67,6% cổ phần của mình tại Avtovaz cho chính phủ Nga, kèm điều khoản có thể mua lại tài sản trong vòng 6 năm. Hãng xe Pháp chịu khoản lỗ 2,2 tỷ euro từ việc rút khỏi thị trường quan trọng thứ hai của mình sau Pháp.

Người phát ngôn của Renault nói với Business Insider rằng công ty không có kế hoạch thay đổi chiến lược trong ngắn hạn và từ chối bình luận về phát ngôn của Sokolov.

David Szakonyi, phó giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học George Washington, nhận định rằng những tuyên bố về khoản bồi thường cần được xem xét nghiêm túc, dù có thể một phần là động thái chính trị của Nga.

Việc các doanh nghiệp nước ngoài rời đi đã mang lại lợi ích cho một số công ty nội địa Nga, khi họ có thể mua lại tài sản với giá rẻ.

"Cho phép các công ty nước ngoài quay lại đồng nghĩa với việc giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp trong nước, khiến môi trường cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn. Do đó, nếu điều này xảy ra, Nga muốn nhận được một khoản bồi thường để đổi lấy việc mở cửa thị trường", Szakonyi nhận định.

Nga ngày càng cứng rắn với doanh nghiệp nước ngoài

Những tuyên bố của Sokolov phản ánh lập trường cứng rắn của chính phủ Nga đối với các công ty phương Tây muốn quay lại.

Anton Alikhanov, Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại Nga, tuyên bố hôm thứ Năm rằng Nga “không chào đón bất kỳ ai bằng vòng tay rộng mở” và rằng “sẽ có cái giá phải trả cho những quyết định trong quá khứ”.

Szakonyi cho rằng Nga đang ngày càng thể hiện sự tự tin sau khi vượt qua các lệnh trừng phạt của phương Tây.

"Họ cảm thấy rằng mình đã sống sót qua những gì tồi tệ nhất mà phương Tây có thể gây ra, và giờ đây họ trở nên tự tin hơn, thậm chí ngạo nghễ hơn trong việc đưa ra yêu cầu với phương Tây", ông nói thêm.

3 năm sau khi chiến tranh Ukraine nổ ra, đã có 475 công ty nước ngoài rời khỏi thị trường Nga hoàn toàn, theo dữ liệu từ Trường Kinh tế Kyiv.

Những thương hiệu lớn như McDonald's và Starbucks đã rút khỏi Nga, với tài sản của họ được các doanh nghiệp Nga mua lại. McDonald's được đổi tên thành "Tasty and that's it", còn Starbucks trở thành Stars Coffee.

Phương Tây không vội vàng quay lại thị trường Nga

Dù Nga là một thị trường lớn, nhiều chuyên gia nhận định rằng các doanh nghiệp phương Tây sẽ thận trọng trước khả năng quay lại, ngay cả khi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ.

Nền kinh tế thời chiến của Nga đang gặp khó khăn với lạm phát cao, đồng nội tệ biến động mạnh và lãi suất cao ngất ngưởng, khiến các doanh nghiệp lo ngại về tính pháp lý và sự an toàn khi đầu tư.

“Mặc dù Nga nói rằng họ sẵn sàng làm ăn trở lại, nhưng họ chưa thực sự thay đổi lập trường hay chính sách nào”, Szakonyi nhận xét, đồng thời cho rằng những tuyên bố này có thể nhằm thu hút chính quyền Trump nếu ông quay lại nắm quyền.

Các nhà đầu tư cũng vẫn cảnh giác sau hàng loạt vụ quốc hữu hóa và tịch thu tài sản trong những năm gần đây, khi chính phủ Nga phân phối lại tài sản của các công ty quốc tế cho nhà nước và giới tài phiệt trong nước.

"Việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản, đảm bảo đầu tư và môi trường kinh doanh thân thiện ở Nga đã trở thành quá khứ", Szakonyi nhận định. "Khi những điều đó không còn, không có lý do gì để các công ty phương Tây mạo hiểm một lần nữa với Nga – một chế độ đầy biến động và khó lường. Nga đã chứng minh rằng họ không coi trọng quyền sở hữu tài sản và không đáng tin cậy trong các cam kết của mình".

Theo BI

>> Nga tuyên bố sở hữu 'kho báu' khổng lồ trữ lượng lớn thứ 5 thế giới, muốn mời Mỹ cùng khai thác