Đề xuất gỡ vướng mua bán dự án bất động sản 'trùm mền'

Hàng trăm dự án bất động sản đang "trùm mền" vì vướng mắc pháp lý, khiến thị trường trì trệ và doanh nghiệp lao đao, vì vậy cần ngay một giải pháp đột phá để khai thông hoạt động mua bán dự án.

Nhiều dự án bất động sản, nhà ở thương mại đang bị đình trệ do vướng mắc trong quy định chuyển nhượng dự án. Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã đề xuất sửa đổi Khoản 3, Điều 40 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động M&A trong lĩnh vực này.

Theo quy định hiện hành, chủ đầu tư chỉ được chuyển nhượng dự án khi đã hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính về đất đai. HoREA cho rằng điều này chưa thực sự phù hợp với thực tế, bởi nếu chủ đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, thì chỉ cần chờ khoảng 21 ngày để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không khác gì so với quy định trước đây tại Luật Kinh doanh bất động sản 2014.

Vì vậy, HoREA đề xuất cho phép chuyển nhượng dự án ngay cả khi chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, với điều kiện bên nhận chuyển nhượng phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ này thay thế. Cách làm này sẽ giúp giải quyết tình trạng hàng trăm dự án bị "trùm mền", đồng thời đảm bảo ngân sách nhà nước vẫn thu được đầy đủ các khoản thuế, phí.

HoREA đề xuất cho phép chuyển nhượng dự án ngay cả khi chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, với điều kiện bên mua phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ này thay thế. Ảnh minh họa: QH

HoREA viện dẫn Nghị quyết 42/2017/QH14 về xử lý nợ xấu, trong đó cho phép chuyển nhượng dự án bất động sản có tài sản bảo đảm mà không bắt buộc phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính trước. Nhờ đó, trong giai đoạn 2017-2023, nhiều dự án đã được xử lý nhanh chóng, giúp thị trường vận hành thông thoáng hơn.

Bên cạnh đó, Luật Đầu tư 2020 (Khoản 1, Điều 46) quy định rằng việc chuyển nhượng dự án không thuộc lĩnh vực bất động sản chỉ yêu cầu dự án không bị chấm dứt hoạt động và đáp ứng điều kiện trong văn bản chấp thuận đầu tư. HoREA cho rằng nếu áp dụng nguyên tắc này đối với bất động sản, sẽ đảm bảo sự công bằng giữa các loại hình dự án.

"Do vậy, nếu đề xuất trường hợp chủ đầu tư chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai của dự án thì chủ đầu tư nhận chuyển nhượng có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ này thay cho chủ đầu tư chuyển nhượng sẽ giúp khơi thông thị trường, tạo cơ hội tái khởi động cho các dự án bị đình trệ. Đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước khi doanh nghiệp nhận chuyển nhượng sẽ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ tài chính"- HoREA nhấn mạnh.

Tạo điều kiện thuận lợi để thị trường chuyển nhượng dự án bất động sản (M&A) phát triển minh bạch, lành mạnh giúp tái khởi động lại các dự án bất động sản bị “trùm mền”. Ảnh: QH

Đồng thời, theo HoREA, việc áp dụng quy định hợp lý giữa các loại hình dự án đầu tư cũng giúp tăng tính minh bạch, bình đẳng trong thị trường bất động sản. Nếu được chấp thuận, đề xuất này sẽ tạo động lực cho thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

TP.HCM còn 143 dự án bất động sản chờ gỡ vướng

Trong giai đoạn 2015-2023, Sở Xây dựng TP.HCM thống kê có 86 dự án bất động sản, nhà ở thương mại bị ngừng triển khai hoặc chưa triển khai thực hiện, chiếm 62,3% trong tổng số 138 dự án nhà ở, với quy mô sử dụng đất lên đến 964 ha (gây lãng phí rất lớn về nguồn lực đất đai và nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp).

Tổng số dự án bị vướng mắc pháp lý lên đến 220 dự án, gồm 72 dự án do Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ chuyển đến và 148 dự án do Hiệp hội Bất động sản TP.HCM tổng hợp, trong đó có 77 dự án đã được xử lý đạt 35% và còn 143 dự án đang được tiếp tục xử lý.