Chỉ có thể là Elon Musk: Tesla kinh doanh ảm đạm nhưng cổ phiếu vẫn tăng vọt, nhà đầu tư bất chấp đặt cược vào vị CEO tỷ phú

Phần lớn nhà đầu tư của Tesla quan tâm nhiều hơn đến mối quan hệ thân thiết giữa Elon Musk và Tổng thống Donald Trump, thay vì những tín hiệu đáng lo ngại từ công ty.

Theo các chuyên gia, Tesla có thể sẽ báo cáo biên lợi nhuận sụt giảm trong kết quả tài chính quý và cả năm vào thứ tư tới, do doanh số hàng năm giảm lần đầu tiên trong lịch sử và cuộc chiến giá cả trong ngành xe điện (EV) ngày càng gay gắt.

Tuy nhiên, dường như phần lớn nhà đầu tư của Tesla lại quan tâm nhiều hơn đến mối quan hệ thân thiết giữa CEO Elon Musk và Tổng thống Donald Trump, thay vì những tín hiệu đáng lo ngại từ công ty xe hơi đã giúp Musk xây dựng khối tài sản khổng lồ.

Cổ phiếu Tesla đã tăng 57% kể từ khi thị trường đóng cửa vào ngày bầu cử, bất chấp một số thách thức mà công ty đang đối mặt. Những thách thức này bao gồm thay đổi trong quy định khí thải liên bang, có thể làm giảm hàng tỷ USD mà Tesla thu được từ việc bán tín dụng phát thải, cũng như sự cạnh tranh ngày càng tăng đối với người mua xe điện.

Cuối năm ngoái, Tesla suýt mất vị trí nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới vào tay BYD, hãng xe Trung Quốc vẫn chưa chính thức bước vào thị trường Mỹ. Tuy nhiên, với doanh số xe điện tại Trung Quốc đang tăng trưởng mạnh, Tesla có nguy cơ mất danh hiệu này trong năm nay, đặc biệt nếu doanh số tiếp tục giảm.

Dẫu vậy, mối quan hệ thân thiết giữa Musk và ông Trump khiến nhiều nhà đầu tư hy vọng chính quyền mới sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho một số kế hoạch tham vọng của Musk, bao gồm việc phê duyệt những chiếc xe tự lái hoàn toàn không có bàn đạp ga, phanh hay vô lăng – điều mà ông đã hứa hẹn trong nhiều năm qua.

Tuy nhiên, ngoài các rào cản pháp lý, công nghệ của Tesla – bao gồm hệ thống “Full Self Driving” (FSD) – vẫn chưa đáp ứng được những tuyên bố và lời hứa trước đây của Musk. Hệ thống này cũng đang bị Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA) điều tra về mức độ an toàn. Phiên bản FSD hiện tại vẫn yêu cầu một người ngồi sau vô lăng, sẵn sàng kiểm soát xe nếu có sự cố xảy ra.

Musk vẫn khẳng định rằng dịch vụ robotaxi “Cybercab” hoàn toàn tự động của Tesla sẽ ra mắt vào năm 2026 và sẽ giúp công ty trở thành doanh nghiệp giá trị nhất thế giới. Dù ngay cả Musk cũng thừa nhận rằng mình “có xu hướng lạc quan quá mức về thời gian”, ông vẫn cho rằng rào cản duy nhất ngăn thế hệ robotaxi tự lái tiếp theo trở thành hiện thực chỉ là các quy định pháp lý. Một số nhà phân tích đồng tình với quan điểm này.

“Tôi nghĩ rằng hiệu ứng Trump chỉ mới bắt đầu đối với Musk và Tesla, và giá trị của xe tự hành cùng FSD sẽ sớm được bùng nổ”, Dan Ives, nhà phân tích tại Wedbush Securities và là người ủng hộ Tesla nhận định. “Theo quan điểm của chúng tôi, Tesla vẫn là công ty AI bị định giá thấp nhất trên thị trường”.

VẤN ĐỀ NHU CẦU

Tuy nhiên, vẫn có nhiều người hoài nghi về Tesla, không tin rằng công nghệ xe tự hành đã gần đạt đến mức Musk hứa hẹn. Họ cũng cho rằng sự suy giảm tăng trưởng của thị trường xe điện tại Mỹ là một vấn đề nghiêm trọng đối với công ty. Cổ phiếu Tesla đã mất 17% giá trị kể từ đỉnh điểm một tháng trước, dù vẫn cao hơn đáng kể so với mức giá trước cuộc bầu cử.

Gordon Johnson, một trong những nhà phân tích chỉ trích Tesla mạnh mẽ nhất, cho rằng những tranh cãi chính trị xoay quanh Musk đang ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu đối với xe Tesla. Ông lập luận rằng những người mua xe điện theo xu hướng tự do ở Mỹ và châu Âu – vốn có xu hướng chi tiền cho xe điện vì lý do môi trường, có thể không còn muốn mua Tesla nữa.

“Tôi nghĩ điều này đang gây tổn hại nghiêm trọng cho Tesla. Nhiều khách hàng của Tesla sẽ không muốn mua lại một chiếc Tesla lần nữa”.

Vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp cam kết bãi bỏ các tiêu chuẩn khí thải khắt khe hơn được áp dụng dưới thời chính quyền ông Biden. Những quy định này không chỉ giới hạn lượng khí thải từ động cơ xăng mà còn cho phép các hãng xe phát thải nhiều mua “tín dụng phát thải” (regulatory credits) từ các nhà sản xuất xe không phát thải, như Tesla, để tuân thủ quy định.

Tesla là bên hưởng lợi lớn nhất từ chương trình tín dụng này. Trong 9 tháng đầu năm 2024, công ty đã báo cáo doanh thu 2 tỷ USD từ việc bán tín dụng phát thải. Mặc dù một phần số tín dụng này đến từ các quy định của bang thay vì liên bang, ông Trump cũng đã cam kết sẽ ngăn chặn các tiêu chuẩn khí thải cấp bang nghiêm ngặt hơn, dù một cuộc chiến pháp lý về vấn đề này gần như chắc chắn sẽ xảy ra.

Nhà đầu tư sẽ theo dõi sát những gì Musk và Tesla chia sẻ vào thứ tư về triển vọng doanh thu từ tín dụng phát thải trong tương lai.

Chưa dừng lại ở đó, ông Trump cũng cam kết loại bỏ khoản tín dụng thuế 7.500 USD dành cho người mua xe điện – một động thái có thể làm suy yếu thêm thị trường EV tại Mỹ. Nếu điều này xảy ra, các hãng xe có thể phải tiếp tục giảm giá xe điện để cạnh tranh với xe chạy xăng.

Hiện vẫn chưa rõ khi nào chính sách này sẽ có hiệu lực. Nhưng Musk đã công khai ủng hộ việc loại bỏ khoản ưu đãi này, gọi nó là một “khoản trợ cấp” cho doanh số xe điện. Một số nhà phân tích cho rằng nếu khoản tín dụng thuế này bị loại bỏ, các hãng ô tô truyền thống – vốn đang thua lỗ với tất cả các mẫu EV do chi phí phát triển cao – có thể sẽ cắt giảm sản xuất xe điện, từ đó giảm bớt sự cạnh tranh với Tesla.

Garrett Nelson, nhà phân tích tại CFRA Research nhận định: “Việc chấm dứt khoản tín dụng thuế sẽ mở rộng lợi thế cạnh tranh của Tesla, vì điều này sẽ khiến các mẫu xe điện đối thủ trở nên kém hiệu quả hơn về mặt kinh tế. Chúng tôi tin rằng Tesla là nhà sản xuất EV duy nhất có lãi”.

Tuy nhiên, Gordon Johnson lại có quan điểm ngược lại, cho rằng việc mất khoản tín dụng thuế EV sẽ khiến Tesla khó cạnh tranh hơn với xe chạy xăng. Ông cũng nhấn mạnh rằng Tesla hiện có năng lực sản xuất lớn hơn lượng xe mà họ có thể bán được.

“Đây là một bất lợi rất lớn cho Tesla”, Johnson nói. “Họ đang gặp vấn đề về nhu cầu. Họ không thể bán hết số xe mình sản xuất. Hiện có 9/10 người mua ô tô vẫn chọn xe chạy xăng thay vì xe điện. Việc mất khoản tín dụng này sẽ càng làm xe điện kém cạnh tranh hơn”.

Dĩ nhiên, để đối phó với việc mất tín dụng thuế, Tesla có thể giảm giá xe – giống như họ đã làm vào năm 2019 khi một phiên bản trước đó của chương trình tín dụng thuế hết hiệu lực.

Nhờ lợi nhuận từ doanh số EV, Tesla có thể giảm giá mạnh hơn so với các đối thủ truyền thống. Ngay cả khi vẫn còn khoản tín dụng thuế, Tesla đã liên tục giảm giá trong những năm gần đây để đối phó với nhu cầu chậm lại và cạnh tranh ngày càng tăng, dù điều này đã gây áp lực lên biên lợi nhuận của công ty.

TƯƠNG LAI RA SAO?

Cũng có câu hỏi về việc Musk có tập trung điều hành Tesla hay không, khi ông dành nhiều thời gian và sự chú ý ở Mar-a-Lago hoặc Washington DC. Từ trước đến nay, ông luôn có một loạt công ty và mối quan tâm khác, bao gồm công ty tên lửa và vệ tinh SpaceX, nền tảng mạng xã hội X và công ty trí tuệ nhân tạo xAI, cùng nhiều dự án khác.

Hiện tại, ông còn có một văn phòng tại Nhà Trắng để tập trung vào kế hoạch xác định các chương trình liên bang có thể bị cắt giảm bởi chính quyền mới. Tất cả những điều đó càng khiến ông rời xa các văn phòng và nhà máy của Tesla, nơi ông từng làm việc không ngừng nghỉ.

Tuần trước, Tesla đã ra mắt phiên bản cập nhật của Model Y, mẫu xe bán chạy nhất của hãng, nhưng không có sự kiện nào do Musk tổ chức để quảng bá những thay đổi này, như ông vẫn làm với các lần ra mắt mẫu xe trước. Ông có những tham vọng lớn đối với các mẫu xe mới, bao gồm một mẫu xe có giá thấp hơn và cả Cybercab. Tuy nhiên, ngay cả những nhà đầu tư lạc quan nhất về Tesla cũng hoài nghi về các mốc thời gian mà Musk đặt ra.

Theo: CNN