Buồn của nền kinh tế lớn thứ 2 châu Âu: Lạm phát từng lên tới 11%, người trẻ lũ lượt rời đi vì giá nhà cao gấp 12 lần thu nhập, đi thuê nhà cũng mất 1 nửa tiền lương

Với lạm phát từng đạt mức kỷ lục và giá nhà vượt xa thu nhập trung bình, Anh không còn là “miền đất hứa” cho giới trẻ muốn xây dựng tương lai.

Trong những năm gần đây, Anh đang chứng kiến làn sóng di cư của thế hệ Gen Z và Gen Y, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao và giá nhà đất trở thành rào cản không thể vượt qua đối với nhiều người trẻ.

Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS), trong năm 2022-2023, hơn 508.000 người đã rời khỏi Anh, tăng đáng kể so với mức trung bình 400.000 người/năm trong thập kỷ trước. Trong số này, Gen Z và Gen Y chiếm tỷ lệ lớn, đặc biệt là nhóm tuổi 20-34, với ước tính khoảng 60-65%. Một khảo sát của YouGov vào tháng 6/2024 cho thấy 62% người trẻ từ 18-34 tuổi tại Anh coi lạm phát và chi phí sinh hoạt là lý do chính khiến họ cân nhắc rời đi hoặc thay đổi kế hoạch sống.

Giá nhà tại Anh là một trong những yếu tố quan trọng khác. Tính đến tháng 12/2024, giá nhà trung bình toàn quốc đạt 269.426 bảng Anh, tăng 4,7% so với đầu năm, theo báo cáo của Nationwide. Tại London, con số này lên đến 548.745 bảng Anh, cao gấp 12 lần thu nhập trung bình hàng năm của một người lao động tại nước này. Ngoài ra, tiền thuê nhà tại London chiếm trung bình 40-50% thu nhập của người trẻ, khiến việc tiết kiệm để mua nhà gần như là bất khả thi.

Lạm phát cũng khiến tình hình trở nên khó khăn hơn. Năm 2022, CPI của nước này tăng cao nhất trong 40 năm, lên đến 11,1%, khiến giá thực phẩm tăng 19% và chi phí năng lượng cũng cao hơn gấp đôi. Dù lạm phát giảm xuống còn khoảng 2,5% vào tháng 12/2024 (theo ONS), chi phí sinh hoạt vẫn vượt xa tốc độ tăng lương, vốn chỉ tăng khoảng 2-3% mỗi năm. Ngân hàng trung ương Anh (BOE) dự báo lạm phát có thể tăng trở lại lên 3,7% vào cuối năm 2025 do giá năng lượng và hóa đơn tiện ích tăng, gây thêm áp lực cho người trẻ.

Australia, Canada và các nước châu Âu như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha là điểm đến di cư phổ biến của người trẻ Anh. Theo số liệu từ Bộ Nội vụ Anh, trong năm 2023, khoảng 120.000 công dân Anh đã chuyển đến Australia, tăng 20% so với năm trước đó. Canada cũng đón hơn 70.000 người Anh trong cùng kỳ, nhờ chính sách nhập cư linh hoạt và mức sống tương đối hợp lý hơn. Một báo cáo của Zoopla House Price Index vào năm 2024 chỉ ra rằng gần 25% người trẻ Anh đã trì hoãn việc mua nhà, khiến họ chọn di cư đến thành phố khác hoặc nước khác để tìm kiếm cơ hội tốt hơn.

Chia sẻ với tờ The Guardian vào năm 2022, Meredith, 31 tuổi, cho biết sau khi rời bỏ công việc ở London, cô phải dùng tiền tiết kiệm để chi trả hóa đơn năng lượng tăng từ 100 lên 177 bảng/tháng. “Tôi không còn nghĩ đến việc mua nhà hay có con nữa,” cô nói, sau đó cô quyết định chuyển sang Đức để tìm kiếm cơ hội mới.

Theo ONS, khoảng 17% người trưởng thành 20-34 tuổi tại Anh vẫn sống với bố mẹ vào năm 2021, tăng từ 14% của năm 2011, cho thấy ngày càng nhiều người trẻ ở nước này không đủ khả năng sống độc lập.

Ngoài yếu tố kinh tế, Gen Z và Gen Y còn đối mặt với sự thiếu ổn định nghề nghiệp. Số liệu từ ONS cho thấy, tỷ lệ NEET (không đi làm, không đi học, không đào tạo) của người trẻ Anh từ 16-24 tuổi, phần lớn là gen Z, đã đạt mức cao kỷ lục trong những năm gần đây. Tính đến quý IV/2024, khoảng 13,2% người trong nhóm tuổi này (tương đương khoảng 950.000 người) nhằm trong "nhóm NEET", tăng từ mức 12,5% trong năm 2022. Nhóm 18-24 tuổi cũng chiếm khoảng 11,8% trong tỷ lệ thất nghiệp ở Anh, cao hơn gấp đôi so với tỷ lệ thất nghiệp của nước này là 4,3% vào cuối năm 2024.

Gen Y dù có tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn nhưng nhìn chung tình trạng việc làm cũng kém ổn định. Một báo cáo của Resolution Foundation cho thấy 18% người thuộc thế hệ này làm việc với các hợp đồng ngắn hạn hoặc không có giờ cố định, công việc bán thời gian mà họ không mong muốn.

Tổng hợp