"Bộ ba bất khả thi" gây ra tình trạng thiếu hụt thanh khoản ở châu Á

Các ngân hàng trung ương ở Trung Quốc, Ấn Độ và những nơi khác đã tiến hành một chiến dịch kéo dài chống lại đồng đô la mạnh, bằng cách sử dụng kết hợp giữa dự trữ ngoại hối và các giao dịch phái sinh để bảo vệ tiền tệ. Nhưng những động thái này đã đẩy chi phí vay của các ngân hàng địa phương lên cao ngay khi nền kinh tế đang chậm lại và cần nhiều thanh khoản hơn.

Lãi suất repo qua đêm và 7 ngày của Trung Quốc đã tăng vọt vào tháng 2, trong khi các nhà đầu tư trái phiếu chịu lỗ do lợi suất tăng mạnh. Thanh khoản ngân hàng ở Ấn Độ đã phải chịu mức thâm hụt cao nhất trong ít nhất 14 năm vào đầu năm nay và chi phí vay qua đêm tăng vọt. Thanh khoản cũng cạn kiệt ở Indonesia và Malaysia sau các biện pháp can thiệp tiền tệ của ngân hàng trung ương.

Những động thái này được giải thích bởi bộ ba bất khả thi, nhằm chỉ ra rằng các quốc gia không thể đồng thời kiểm soát tiền tệ, tự thiết lập lãi suất và cho phép dòng vốn di chuyển tự do qua biên giới.

"Theo bộ ba bất khả thi, nếu ngân hàng trung ương lựa chọn giữ tiền tệ ổn định và tự do lưu chuyển vốn không thay đổi, lãi suất sẽ phải là cơ chế điều chỉnh. Điều này sẽ xuất hiện ban đầu ở lãi suất thị trường tiền tệ liên ngân hàng", Philip McNicholas, chiến lược gia tại Robeco cho biết.

Lãi suất liên ngân hàng tăng là dấu hiệu của tình trạng thiếu thanh khoản có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế nói chung, khiến các ngân hàng không muốn cho vay và có khả năng kìm hãm tăng trưởng kinh tế.

Bộ ba bất khả thi nhấn mạnh những câu hỏi phức tạp mà các nhà đầu tư ở các thị trường mới nổi phải đối mặt. Sự mất giá của tiền tệ ảnh hưởng đến giá trị của cổ phiếu và trái phiếu mà các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ tại các quốc gia này, nhưng nếu sự ổn định tiền tệ lại phải trả giá bằng tăng trưởng kinh tế, toàn bộ kênh đầu tư có thể bị ảnh hưởng.

Theo đó, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đang bắt đầu đẩy lùi những tác động phụ của việc bảo vệ tiền tệ. RBI cho biết vào ngày 5/3 rằng, sẽ bơm 21,5 tỷ USD vào hệ thống tài chính thông qua việc kết hợp mua trái phiếu và đấu giá hoán đổi tiền tệ trước khi kết thúc năm tài chính vào ngày 31/3. Đây là nỗ lực mới nhất của các nhà hoạch định chính sách nhằm bù đắp cho tình trạng thiếu hụt thanh khoản.

Hiện tại, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) vẫn chưa thực hiện một đợt bơm thanh khoản lớn tương tự. Mặc dù có một số hy vọng rằng tình hình sẽ thay đổi sau khi chính phủ công bố mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 5% - mục tiêu đòi hỏi các điều kiện tiền tệ nới lỏng hơn, nhưng lợi suất trái phiếu một lần nữa tăng vọt vào cuối tuần qua.

Các nhà đầu tư thị trường mới nổi hiện đang chuẩn bị cho một giai đoạn bất ổn trong năm có khả năng được xác định bởi cách tiếp cận khó lường của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với thương mại toàn cầu. Các ngân hàng trung ương đang ở vị thế nan giải và có thể chọn cách làm bảo vệ tiền tệ trong ngày hôm nay và giảm bớt căng thẳng thanh khoản vào ngày hôm sau.

“Biến động tiền tệ có thể tiếp tục trong bối cảnh chiến tranh thương mại và thuế quan toàn cầu đang diễn ra và sẽ ngụ ý rằng các ngân hàng trung ương thị trường mới nổi, bao gồm cả RBI, sẽ phải cảnh giác trên mặt trận thị trường ngoại hối”, Madhavi Arora, nhà kinh tế trưởng tại Emkay Global Financial Services Ltd. cho biết.

Ngân hàng Indonesia đã áp dụng một cách tiếp cận mới để bảo vệ tiền tệ bằng việc tung ra một loại tín phiếu mới có mệnh giá bằng đồng rupiah để thu hút dòng vốn chảy vào. Nhưng theo các chiến lược gia của Goldman Sachs, các chứng khoán này đã thu hút tiền khỏi hệ thống ngân hàng và có thể đã góp phần thắt chặt thanh khoản.

Ngân hàng trung ương Malaysia đã dựa vào các hợp đồng kỳ hạn tiền tệ để hỗ trợ đồng ringgit, làm tăng giá trị sổ sách kỳ hạn bán khống ròng. Chiến lược gia McNicholas cho biết điều đó kết hợp với tỷ lệ cho vay trên tiền gửi cao đã thắt chặt thanh khoản liên ngân hàng.