3 nước Baltic "rút phích", chấm dứt di sản cuối cùng từ thời Liên Xô kéo dài nửa thế kỷ

Trước ngày 9/2, Estonia, Latvia và Lithuania đếm ngược từng ngày để chấm dứt một trong những di sản cuối cùng của ảnh hưởng từ Liên Xô (cũ): lưới điện do Nga kiểm soát.

Chấm dứt di sản cuối cùng từ thời Liên Xô

Các nước Baltic là Estonia, Latvia và Lithuania đã chính thức cắt đứt dòng điện giữa họ và Nga sau khi các quan chức tắt các đường dây truyền tải của lưới điện thời Liên Xô và tham gia vào phần còn lại của châu Âu.

Động thái này diễn ra hơn ba thập kỷ sau khi Liên Xô sụp đổ, chấm dứt mối quan hệ năng lượng cuối cùng của các nước Baltic với Nga. Đối với ba quốc gia này, cũng như phần còn lại của châu Âu, động thái này mang ý nghĩa địa chính trị và biểu tượng.

Các quốc gia Baltic thừa hưởng cơ sở hạ tầng điện từ thời Liên Xô, được thành lập vào những năm 1950 và vẫn là một phần của mạng lưới BRELL (gồm Belarus, Nga, Estonia, Latvia, Lithuania) của Nga ngay cả sau khi tách khỏi Liên Xô vào năm 1990.

Mặc dù họ đã ngừng mua điện của Nga sau chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine năm 2022, nhưng lưới điện của các nước vùng Baltic vẫn được kết nối vật lý với Nga và Belarus.

Điều này có nghĩa là nguồn cung cấp điện của họ vẫn có thể được kiểm soát từ Moscow, khiến các nhà máy và cơ sở thiết yếu của họ phụ thuộc vào Nga để có nguồn điện ổn định.

Từ năm 2004, sau khi gia nhập EU và NATO, các nước Baltic đã chuẩn bị cho khoảnh khắc này trong gần hai thập kỷ.

Các việc này bao gồm cải tạo cơ sở hạ tầng hiện có và xây dựng các đường dây điện mới bao gồm một số cáp ngầm đến Phần Lan và Thụy Điển và một tuyến dây truyền tải trên bộ quan trọng đến lưới điện lục địa châu Âu.

Tác động đến ảnh hưởng của Nga

Sáu tháng trước, các nước vùng Baltic đã chính thức thông báo cho Nga về ý định "hủy đồng bộ hóa".

Ngày 8/2, Estonia, Latvia và Lithuania đồng thời ngắt kết nối khỏi lưới điện. Ngày 9/2, các nước này đồng bộ hóa lưới điện mới độc lập của mình với Khu vực đồng bộ châu Âu lục địa.

Đây là khoảnh khắc mang tính biểu tượng cao. Bên ngoài Bảo tàng Năng lượng và Công nghệ ở trung tâm thủ đô Vilnius của Litva, một chiếc đồng hồ đếm ngược đã chạy suốt 100 ngày qua đến "sự độc lập về năng lượng".

"Đây là sự chấm dứt cuối cùng khỏi ảnh hưởng từ thời Liên Xô", Jason Moyer, một nhà phân tích chính sách đối ngoại tại Trung tâm Wilson, trụ sở tại Washington, cho biết. "Về mặt tâm lý, đây là một bước tiến lớn", ông nói thêm.

Nhà phân tích chính sách đối ngoại tại Trung tâm Wilson cũng co rằng điều này cho thấy ảnh hưởng của Nga trong khu vực đang giảm đi.

Điện Kremlin từ chối bình luận, chỉ lưu ý rằng Nga đã thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo "hoạt động liên tục và đáng tin cậy của hệ thống năng lượng thống nhất".