Các bộ luật khi chính thức có hiệu lực sẽ tác động như thế nào tới thị trường bất động sản? Dưới đây là các ý kiến, nhận định của giới chuyên gia tại báo cáo thị trường bất động sản Việt Nam quý 2 và 6 tháng đầu năm 2024 của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS).
Đánh giá về các tác động của các bộ Luật liên quan tới bất động sản vừa được Quốc hội thông qua chính thức có hiệu lực từ 1/8/2024, PGS.TS Trần Đình Thiên - Thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, các bộ luật mới khi chính thức có hiệu lực chắc chắn sẽ tác động tích cực, góp phần thúc đẩy sự phục hồi và phát triển của thị trường. Bởi lẽ các bộ luật được soạn thảo trong bối cảnh thị trường đang gặp khó khăn, vướng mắc có mục tiêu hướng đến là nhằm giải quyết triệu để các khó khăn, vướng mắc này. Trên thực tế, nỗ lực giải quyết các vướng mắc, điểm nghẽn được thể hiện trong các đạo Luật vừa được thông qua, tuy chưa đạt tới kỳ vọng, nhưng chắc chắn sẽ phát huy hiệu lực tích cực.
Đồng quan điểm, TS Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV đánh giá cao chất lượng ba bộ luật vừa được thông qua. Việc đẩy nhanh thời hạn có hiệu lực chính thức của ba bộ luật lên 5 tháng so với quy định sẽ góp phần tích cực tới thị trường bất động sản Việt Nam. Điều này giúp nhanh chóng tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của thị trường, đặc biệt liên quan đến các vấn đề như định giá đất, giải phóng mặt bằng, tái định cư, thực hiện Đề án nhà ở xã hội. Từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường.
Dưới góc nhìn kinh tế, TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, các bộ luật liên quan tới thị trường bất động sản có hiệu lực sớm về mặt thời gian, sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình phục hồi của ngành bất động sản. Thông qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bởi đóng góp từ 12-14% GDP. Việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản là cho cả quá trình phục hồi kinh tế.
"Cả 3 bộ Luật khi chính thức có hiệu lực sẽ tạo hành lang pháp lý mới, giải tỏa hầu hết các "nút thắt" cho thị trường khi 70-80% các vướng mắc đang tồn tại là do pháp lý. Đồng thời tạo nền tảng cho thị trường bất động sản phát triển theo hướng an toàn, lành mạnh, bền vững. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả trong quá trình thực thi, cần đẩy nhanh việc hoàn thành các Nghị định trên cơ sở đảm bảo nội dung chất lượng, bám sát thị trường", TS Thành nhấn mạnh.
Tương tư, TS. Nguyễn Minh Phong - Nguyên Phó Vụ trưởng - Phó Ban tuyên truyền lý luận, TS Kinh tế - BTV Cao cấp, Thư ký Hội đồng khoa học - nghiệp vụ Báo Nhân dân nhận định: Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản là ba bộ luật có vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng với sự phát triển của thị trường bất động sản Việt Nam. Trong đó, Luật Đất đai được xem là nền tảng, cơ sở của hai Bộ luật còn lại. Khi ba Bộ luật chính thức có hiệu lực sẽ tạo điều kiện tháo gỡ pháp lý, giải quyết các khó khăn, vướng mặc của thị trường, góp phần đẩy nhanh các thỏa thuận giữa doanh nghiệp với người dân về giải phóng mặt bằng, đồng thời các quy định mới trong luật cùng góp phần tạo sân chơi rộng hơn, minh bạch hơn.
Tuy nhiên, có hai vấn đề cần hết sức lưu ý. Đó là, có thể giá bất động sản sẽ tăng lên vì các quy định tính giá đất theo giá thị trường. Điều này sẽ khiến cho việc tiếp cận bất động sản của người dân gặp khó khăn hơn. Chắc chắn sẽ phát sinh những điểm trống, bất cập cần lưu ý để giải quyết.
Cần thêm trợ lực nào để bất động sản thực sự ổn định và phát triển trở lại?
Theo PGS. TS Trần Đình Thiên, để thị trường bất động sản Việt Nam thực sự ổn định và phát triển trở lại, rất cần một chữ "thông" trong đó đặc biệt cần thiết phải "thông cầu, thông cung"- để cung và cầu BĐS bị tắc nghẽn hiện nay có thể gặp nhau, thị trường mới "đổi sắc". Trong đó, có mấy việc cần phải làm, cấp bách đúng nghĩa.
Thứ nhất, các vướng mắc thể chế phải được giải quyết nhanh và dứt điểm, để không kìm hãm nhịp phục hồi của thị trường.
Thứ hai, thông các nguồn lực và có biện pháp thúc đẩy, tạo cơ hội để cả doanh nghiệp kinh doanh bất động sản và khách hàng/nhà đầu tư có cơ hội tiếp cận nguồn vốn thuận lợi với mức lãi suất thật sự hỗ trợ, tạo động cơ tăng trưởng và phát triển mới.
Thứ ba, xem xét các giải pháp cải thiện mức lương tối thiểu để người dân có cơ hội tăng thu nhập, từ đó cầu cũng tăng lên.
Thứ tư, tiếp tục thực hiện các giải pháp thu hút dòng đầu tư để duy trì và thúc đẩy phân khúc bất động sản công nghiệp, thương mại và du lịch, nghỉ dưỡng.
Quan trọng nhất, cần lưu ý các giải pháp cần được thực hiện một cách đồng bộ, nút thắt nào có cơ hội được giải tỏa thì giải tỏa ngay để tránh mất đà phục hồi của thị trường. Khơi thông vốn cho thị trường bất động sản chính là khâu trọng yếu đó.
Theo ý kiến của TS. Cấn Văn Lực, cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết luật để đảm bảo các quy định này sớm đi vào thực tế, có như vậy việc đẩy sớm thời gian có hiệu lực của các bộ luật mới thực sự có ý nghĩa.; sớm có giải pháp phục hồi thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhằm giảm áp lực về tài chính cho các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản; sớm có giải pháp phát triển nhà ở xã hội như chỉ đạo của Ban Bí thư; sớm bắt tay xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin để đảm bảo có đủ căn cứ định giá đất và các hoạt động liên quan khác...
Về vấn đề này, TS Võ Trí Thành cũng cho rằng, cần phải hoàn thiện pháp lý với quy trình, thủ tục tinh giản, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể hoạt động trên thị trường tiếp cận nhưng vẫn đảm bảo là công cụ để quản lý, giám sát hoạt động của thị trường.
Đối với các chính sách hỗ trợ tài khóa, tiền tệ đang chưa được như kỳ vọng, đặc biệt, hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội cần được phân bổ công bằng cho các lĩnh vực kinh doanh, trong đó có các doanh nghiệp chủ đầu tư dự án bất động sản và nhà đầu tư thứ cấp trên thị trường bất động sản.
Doanh nghiệp cần nỗ lực tái cấu trúc, phát triển bất động sản hợp túi tiền, nhu cầu của người dân. Phân khúc nhà ở xã hội, cần có cái nhìn nhận mới, theo hướng là kết cấu hạ tầng quan trọng của quốc gia.
Cuối cùng, để các Bộ Luật vừa được thông qua thực sự đem lại tác động tích cực cho thị trường BĐS Việt Nam, TS Nguyễn Minh Phong lưu ý, các văn bản hướng dẫn Luật phải thật sự "chất lượng", cụ thể, chi tiết, đảm bảo thuận lợi để các đối tượng tiếp cận và thực hiện theo; các cơ quan chức năng cần hiểu đúng để có thể vận dụng chính xác trong quá trình thực hiện; cần đảm bảo sự công khai, tính minh bạch trong quá trình triển khai; tiếp tục đón nhận các ý kiến phản biện từ các đối tượng để hoàn thiện nhằm đảm bảo tính hiệu quả trong quá trình thực thi; cần nghiêm minh, nếu phát hiện sai phạm phải xử lý đúng và kịp thời.
Hơn hết tiếp tục củng cố niềm tin người dân; tăng tính hấp dẫn các sản phẩm bất động sản; có chính sách hỗ trợ tốt hơn với phân khúc nhà ở xã hội.
