"Giá vàng còn có thể tăng sốc” – TS. Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo, khi Fed rơi vào thế kẹt giữa lạm phát nóng và suy thoái cận kề, còn thế giới thì cuống cuồng tìm chỗ trú ẩn cuối cùng.
Ngay từ đầu năm 2025, giá vàng thế giới đã bước vào chu kỳ tăng chưa từng có trong lịch sử hiện đại, vượt mốc 3.334 đô la mỗi ounce. Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, vàng không còn đơn thuần là công cụ phòng vệ trước lạm phát mà đã trở thành chỉ dấu rõ nét cho những bất ổn trong hệ thống tài chính – tiền tệ toàn cầu.
Những biến động về chính sách tiền tệ, đặc biệt là sự chần chừ của Fed trong việc cắt giảm lãi suất, cùng với hiệu ứng lan tỏa từ xung đột thương mại và địa chính trị đã khiến vàng trở thành “thành trì cuối cùng” trong danh mục tài sản của giới đầu tư quốc tế.
| TS. Nguyễn Trí Hiếu là chuyên gia tài chính ngân hàng độc lập, người Việt đầu tiên thành lập ngân hàng tại Hoa Kỳ, nổi tiếng với các phân tích sâu sắc về thị trường vàng và chính sách tiền tệ. |
Chính sách tiền tệ Mỹ mắc kẹt giữa lạm phát và suy thoái
TS. Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh: “Fed đang bị giằng xé giữa hai mục tiêu tưởng như không thể hóa giải – nếu giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng thì lạm phát sẽ bùng phát mạnh hơn, nhưng nếu giữ lãi suất cao để kiểm soát giá cả, thì nền kinh tế có thể rơi vào suy thoái sâu hơn”. Phát biểu này được đưa ra chỉ một ngày sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell chính thức thừa nhận rằng tăng trưởng kinh tế Mỹ đang chậm lại đáng kể, song vẫn không đưa ra bất kỳ cam kết nào về việc hạ lãi suất trong thời gian tới.
Mục tiêu lạm phát 2% của Fed đang bị đe dọa khi chỉ số giá tiêu dùng lõi đã vượt ngưỡng 3,3% và có khả năng tiến sát 4% nếu các gói thuế quan mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump được áp dụng rộng rãi. Chẳng hạn, với Trung Quốc, Mỹ đã công bố mức thuế lên tới 145% và có thể đạt đến 245% nếu tính đủ các phụ phí. Những con số này không chỉ đẩy giá hàng nhập khẩu tăng vọt mà còn khiến lạm phát nội địa trở nên khó kiểm soát.
Khi các công cụ điều hành truyền thống như lãi suất mất tác dụng trong việc kiểm soát giá cả hoặc kích thích tăng trưởng, thị trường tài chính rơi vào trạng thái bất định. Chỉ số Dow Jones đã giảm gần 2% chỉ trong một phiên, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm mạnh từ 4,39% xuống còn 4,11%, phản ánh tâm lý lo ngại lan rộng. Trong bối cảnh đó, vàng – tài sản không sinh lãi – lại nổi bật nhờ vai trò là nơi trú ẩn an toàn trong các giai đoạn khủng hoảng.
TS. Hiếu khẳng định: “Chúng ta đang chứng kiến tình trạng đình lạm – lạm phát và suy thoái cùng lúc – và điều này luôn là bệ phóng mạnh mẽ cho giá vàng. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, khả năng giá vàng đạt mốc 3.500 đô la trong năm 2025 là khoảng 60–70%”.
Thuế quan leo thang và kỳ vọng cắt giảm lãi suất: Gió ngược tạo sóng cho giá vàng
Bên cạnh sự giằng co chính sách tiền tệ, các yếu tố bên ngoài như thuế quan và chi phí đẩy đang làm trầm trọng thêm tình hình. “Khi Mỹ đánh thuế nhập khẩu ở mức cao như hiện nay, giá hàng hóa sẽ tăng trên diện rộng do hiệu ứng dây chuyền, tạo ra lạm phát do chi phí đẩy – một loại lạm phát rất khó kiểm soát bằng lãi suất", theo TS. Nguyễn Trí Hiếu. Trong trường hợp đó, lãi suất thực – chênh lệch giữa lãi suất danh nghĩa và tỷ lệ lạm phát – sẽ giảm sâu, thậm chí rơi vào vùng âm, khiến các tài sản có thu nhập cố định mất sức hấp dẫn.
Điểm đáng chú ý là thị trường vàng không cần chờ chính sách chính thức để phản ứng. “Chỉ cần kỳ vọng rằng Fed sẽ buộc phải nới lỏng chính sách trong tương lai gần, giá vàng đã lập tức phản ứng tăng mạnh,” theo TS. Hiếu. Thị trường đang hành xử trên cơ sở kỳ vọng – một yếu tố tâm lý nhưng có sức nặng ngang với dữ liệu thực tế. Điều này càng củng cố vai trò của vàng như phong vũ biểu của lòng tin đối với điều hành vĩ mô.
Trong khi đó, những biến động địa chính trị chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, từ căng thẳng Mỹ – Trung đến cuộc chiến tại Ukraine và xung đột tại Trung Đông. Những mối lo này tiếp tục nâng đỡ giá vàng trong giai đoạn bất định kéo dài. “Nếu các đòn thuế tiếp tục được triển khai và chiến tranh thương mại không hạ nhiệt, giá vàng sẽ còn dư địa tăng rất mạnh”, TS. Hiếu dự báo.
Dòng vốn đổ vào vàng và sự dịch chuyển chiến lược của các quốc gia
Ngoài yếu tố ngắn hạn từ kỳ vọng thị trường, xu hướng dài hạn đang định hình lại cấu trúc cầu trên thị trường vàng toàn cầu. Theo số liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới, chỉ trong 11 ngày đầu tháng 4, Trung Quốc đã bơm lượng vốn vào các quỹ đầu tư vàng bằng cả quý I cộng lại. TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định: “Đây không còn là động thái đầu cơ, mà là sự chuyển hướng chiến lược trong cấu trúc dự trữ quốc gia nhằm giảm phụ thuộc vào đồng đô la".
Cùng với Trung Quốc, các ngân hàng trung ương của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Kazakhstan và một số nền kinh tế mới nổi cũng đang tích cực gom vàng để tăng tỷ trọng trong dự trữ ngoại hối. Điều này tạo ra áp lực cầu dài hạn ổn định, trong khi nguồn cung vàng thế giới – chủ yếu từ khai thác mỏ – tăng rất chậm, khiến thị trường dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng.
Theo TS. Hiếu, “giá vàng sẽ không dừng lại ở mốc 3.334 đô la. Nếu xu hướng tích lũy vàng của các quốc gia tiếp tục diễn ra, đỉnh giá mới là điều hoàn toàn khả thi, đặc biệt khi thị trường tài chính toàn cầu ngày càng trở nên dễ tổn thương". Ông cũng lưu ý rằng những giai đoạn điều chỉnh ngắn hạn do chốt lời là điều tất yếu, nhưng không làm thay đổi xu thế tăng dài hạn nếu các yếu tố nền tảng không thay đổi.
Trong một thế giới nơi các ngân hàng trung ương lớn vẫn đang loay hoay giữa hai lựa chọn trái chiều, vàng trở thành điểm tựa cuối cùng của niềm tin. “Vàng không bị kiểm soát bởi bất kỳ ngân hàng trung ương nào, không mang rủi ro tín dụng và cũng không thể bị pha loãng giá trị như tiền giấy", theo TS. Nguyễn Trí Hiếu. Chính sự “phi quốc tịch” và tính độc lập này đã đưa vàng trở lại trung tâm chiến lược tài chính toàn cầu, không chỉ với các nhà đầu tư cá nhân mà còn với các định chế tài chính quy mô lớn.
TS. Hiếu khuyến nghị: “Nhà đầu tư cần xác định rõ mức lợi nhuận kỳ vọng – ví dụ 20% hoặc 30% trên cơ sở 12 tháng – và chủ động chốt lời khi đạt mục tiêu. Tuyệt đối không nên lướt sóng cảm tính vì biến động mạnh có thể khiến nhà đầu tư dễ bị cuốn theo thị trường và đánh mất chiến lược dài hạn”.
Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh vai trò của vàng trong cơ cấu đầu tư phòng thủ, cùng với các kênh như tiền gửi, bất động sản, cổ phiếu. Việc phân bổ hợp lý là yếu tố then chốt để tối ưu hóa hiệu quả và hạn chế rủi ro tổng thể.
Trong chu kỳ kinh tế đầy bất định hiện nay, từ chính sách thuế quan đến khả năng lạm phát kéo dài, từ nguy cơ suy thoái đến sự tan rã niềm tin vào đồng tiền pháp định, cảnh báo của TS. Nguyễn Trí Hiếu không chỉ là dự báo, mà là định hướng chiến lược. Vàng không còn là “tài sản cổ điển” mà đang dần trở thành biểu tượng mới cho sự ổn định trong một thế giới đầy biến động.
>> Giá vàng SJC đắt hơn thế giới 12 triệu đồng: TS. Nguyễn Trí Hiếu đề xuất mở cửa nhập khẩu, lập sàn vàng quốc gia
