Trung Quốc: Nhà đầu tư nước ngoài buông dần cổ phiếu doanh nghiệp nhà nước

Thời gian qua, cổ phiếu của các doanh nghiệp nhà nước tại Trung Quốc luôn thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, nền kinh tế 1,4 tỉ dân này đang muốn áp dụng “một hệ thống định giá mang bản sắc Trung Quốc, nên đã có những tín hiệu cho thấy nhà đầu tư nước ngoài đang muốn buông dần những cổ phiếu này.

Định giá cổ phiếu mang bản sắc Trung Quốc

“Một hệ thống định giá mang bản sắc Trung Quốc” là khái niệm được ông Yi Huiman, Chủ tịch Ủy ban Điều tiết chứng khoán Trung Quốc, công bố tại một diễn đàn tài chính ở Bắc Kinh vào ngày 21-11-2023. Tại diễn đàn, ông Yi Huiman đề xuất một phương pháp mới để định giá các công ty do nhà nước, tư nhân và nước ngoài kiểm soát. Ông Yi Huiman chỉ ra rằng các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức tài chính nhà nước chiếm gần một nửa vốn hóa thị trường trong nước. “Điều này cho thấy vai trò trụ cột của các doanh nghiệp này trong nền kinh tế”, ông Yi Huiman nhấn mạnh.

Phát biểu của ông Yi Huiman được hiểu là một lời kêu gọi ngầm, khuyến khích nhà đầu tư mua cổ phiếu của doanh nghiệp nhà nước. Bằng chứng giá cổ phiếu các doanh nghiệp quốc doanh của Trung Quốc đã tăng vọt sau vài phiên giao dịch sau đó, thấp thì khoảng 10%, thậm chí có công ty tăng cao hơn 50%, theo hãng tin Bloomberg, Mỹ. Còn ngân hàng đầu tư Goldman Sachs, Mỹ bình luận rằng, đây là lần đầu tiên, việc định giá vốn chủ sở hữu/tài sản của các doanh nghiệp quốc doanh được một nhà hoạch định chính sách cấp cao (như ông Yi Huiman) đề cập một cách rõ ràng.

Theo Chen Jianheng, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thu nhập cố định tại Ngân hàng Công thương Trung Quốc (CICC), các nhà đầu tư vẫn đang bị hấp dẫn bởi cổ tức do các doanh nghiệp nhà nước trả nếu đem so với lãi suất tiền gửi ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp. Chẳng hạn, hôm 31-5, tỷ suất cổ tức trên cổ phiếu của ICBC là hơn 6%, trong khi tỷ suất lợi tức của trái phiếu chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm là dưới 3%.

Tuy vậy, sức hấp dẫn tuyệt đối của “một hệ thống định giá mang bản sắc Trung Quốc” lại không rõ ràng lắm nếu xét ở góc độ doanh nghiệp.

Cụ thể, Kenny Ye, giám đốc điều hành của hãng tàu biển Orient Overseas Container Line – hãng con của COSCO Shipping Holdings, cho biết khái niệm định giá là một chủ đề “nhạy cảm” khi trả lời phỏng vấn của Nikkei Asia. “Chúng tôi không thể bình luận về điều này, bởi có thể các bình luận này sẽ đánh lừa thị trường,” Kenny Ye nói.

Xu Bo, phó giám đốc điều hành của Shanghai Industrial Holdings, một nhà phát triển cơ sở hạ tầng và bất động sản cho biết, bản thân thiếu thông tin về khái niệm này. Vị này cũng thừa nhận, khi chưa hiểu đúng khái niệm nói trên thì không thể đưa công ty vào hệ thống định giá mang bản sắc Trung Quốc được.

Nhà đầu tư quốc tế đang tìm kiếm thị trường khác

Báo cáo mới nhất hôm 31-5 cho thấy, hoạt động sản xuất của các nhà máy tại Trung Quốc giảm trong tháng 5. Theo dữ liệu của Cục Thống kê quốc gia, chỉ số quản lý thu mua (PMI) chính thức đạt 48,8 trong tháng 5-2023, giảm từ 49,2 trong tháng 4. Đây là chuỗi giảm kéo dài từ tháng 3, sau một đợt tăng ngắn trong hai tháng đầu năm 2023.

Tại sao chỉ số PMI lại quan trọng? Thông thường, khi chỉ số PMI trên ngưỡng 50 là kinh tế của Trung Quốc tốt lên, các doanh nghiệp mở rộng hoạt động sản xuất, ngược lại PMI dưới 50 phản ảnh hoạt động sản xuất đang suy giảm. Một thăm dò của hãng Reuters trước đó cho thấy PMI trong tháng 5 của Trung Quốc là 49,4.

Dữ liệu PMI công bố hôm 31-5 nối tiếp các số liệu thống kê quan trọng trong tháng 4 yếu hơn dự báo, bao gồm cả sản xuất và đầu tư, dấy lên lo ngại về đà tăng trưởng ở Trung Quốc. Các chỉ số phụ của PMI bao gồm sản xuất, đơn đặt hàng mới và tồn kho nguyên liệu thô giảm trong tháng 5, cho thấy nhu cầu yếu hơn không chỉ cho xuất khẩu mà còn cho đầu tư vốn.

Mặc dù vẫn duy trì quỹ đạo tăng trưởng, PMI mảng phi sản xuất của Trung Quốc trong tháng 5 đã giảm xuống còn 54,5 từ mức 56,4 của tháng 4.

Khi chỉ số PMI giảm cũng khiến cho giá cổ phiếu cũng có xu hướng giảm theo. Điều này được thể hiện với cổ phiếu của COSCO Shipping Holdings, một doanh nghiệp nhà nước có trụ sở tại Thượng Hải, từ ngày 3 đến 20-4, các nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng 1,84 tỉ nhân dân tệ cổ phiếu COSCO, giúp đẩy giá cổ phiếu của hãng tại Thượng Hải từ 10,79 nhân dân tệ lên 11,64 nhân dân tệ, tăng 7,8%. Nhưng từ ngày 21-4 đến ngày 31-5, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 1,5 tỉ nhân dân tệ cổ phiếu của công ty này. Điều này khiến cổ phiếu COSCO xuống còn 10,44 nhân dân tệ (trong phiên giao dịch ngày 31-5).

Đầu năm 2023, sau khi Trung Quốc kết thúc chương trình zero Covid để mở cửa biên giới, các nhà đầu tư nước ngoài hy vọng điều này sẽ dẫn đến sự bùng nổ kinh tế của nền kinh tế đứng thứ 2 thế giới. Vì thế, từ tháng 11-2022 đến tháng 3-2023, họ đã mua ròng 281 tỷ nhân dân tệ (39,6 tỉ đô la Mỹ) cổ phiếu Trung Quốc trên liên kết giao dịch chứng khoán đại lục.

Tuy nhiên, bước qua tháng 4-2023, các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu trở nên bi quan hơn, vì thế, họ đã rút 4,55 tỉ nhân dân tệ khỏi chứng khoán Trung Quốc. Xu hướng tiếp tục vào tháng 5 khi các nhà đầu tư đã bán ròng 12,1 tỉ nhân dân tệ trong các phiên giao dịch.

Tính đến cuối ngày 31-5, chỉ số Hang Seng China Central SOE, gồm các doanh nghiệp quốc doanh lớn nhất, đã giảm 9,9% kể từ ngày 8-5. Trong khi đó, chỉ số Hang Seng China Enterprises, chủ yếu theo dõi các công ty công nghệ tư nhân của Trung Quốc như Tencent và Meituan, đã mất 8,9%.

Đây là sự đảo ngược so với vài tháng đầu năm nay khi giá cổ phiếu mảng doanh nghiệp nhà nước luôn vượt trội so với mảng công nghệ tư nhân. Từ đầu năm đến nay, chỉ số Hang Seng China Central SOE đã mang lại lợi nhuận 3,4% tính đến hôm 31-5, trong khi chỉ số Hang Seng China Enterprises đã giảm 8,1%.

Đầu năm 2023, sau khi Trung Quốc kết thúc chương trình zero Covid để mở cửa biên giới, các nhà đầu tư nước ngoài hy vọng điều này sẽ dẫn đến sự bùng nổ kinh tế của nền kinh tế đứng thứ 2 thế giới. Vì thế, từ tháng 11-2022 đến tháng 3-2023, họ đã mua ròng 281 tỷ nhân dân tệ (39,6 tỉ đô la) cổ phiếu Trung Quốc trên liên kết giao dịch chứng khoán đại lục.

Tuy nhiên, bước qua tháng 4-2023, các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu trở nên bi quan hơn nên đã rút 4,55 tỉ nhân dân tệ khỏi chứng khoán Trung Quốc. Xu hướng tiếp tục vào tháng 5 với mức bán ròng 12,1 tỉ nhân dân tệ.

Theon ông Herald van der Lindem, chuyên gia của ngân hàng HSBC, đang có một sự thay đổi trong chiến lược đầu tư của các quỹ quốc tế khi đầu năm họ còn tin tưởng vào thị trường chứng khoán Trung Quốc nhưng bây giờ lại tìm kiếm nguồn lợi nhuận từ những thị trường khác trong khu vực châu Á.

Theo Nikkei