Donald Trump đã đánh bại ứng cử viên Kamala Harris trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ. Sự trở lại đầy kịch tính này được dự báo sẽ tạo ra những biến động sâu rộng đối với nền dân chủ Mỹ, các liên minh quốc tế và thị trường tài chính toàn cầu.
Chiến dịch tranh cử đầy biến động này kết thúc với thắng lợi áp đảo của vị tỷ phú Đảng Cộng hòa, bất chấp những thách thức nghiêm trọng bao gồm hai vụ mưu sát, một án kết tội hình sự, và sự thay đổi bất ngờ khi đối thủ Dân chủ Joe Biden rút lui khỏi cuộc đua vào phút chót.
Tổng thống đã thể hiện sức mạnh vượt trội khi giành ưu thế tại 48/50 tiểu bang, bao gồm cả việc chinh phục thành công "bức tường xanh" - các tiểu bang Trung Tây vốn được Harris kỳ vọng sẽ mang lại chiến thắng. Đặc biệt, Trump đang tiến gần tới việc giành chiến thắng phiếu phổ thông - thành tích mà không một ứng viên Đảng Cộng hòa nào đạt được kể từ George W. Bush năm 2004.
Associated Press xác nhận Trump đã đạt đủ số phiếu đại cử tri cần thiết sau chiến thắng tại Wisconsin, chính thức mở đường cho ông quay trở lại ghế tổng thống.
"Người dân Mỹ đã trao cho chúng ta một sự ủy thác chưa từng có trong lịch sử," Trump tuyên bố trong bài phát biểu chiến thắng tại Florida, cam kết sẽ mở ra một "kỷ nguyên hoàng kim" cho nước Mỹ dưới sự lãnh đạo của mình.
Thắng lợi của Đảng Cộng hòa còn mở rộng khi họ giành quyền kiểm soát Thượng viện và nhiều khả năng duy trì đa số tại Hạ viện, với khoảng 60 ghế vẫn đang trong quá trình kiểm phiếu. Quyền kiểm soát lưỡng viện sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Trump triển khai các chính sách cánh hữu mạnh mẽ tại nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Trên thị trường tài chính, USD đã tăng mạnh 1.6% so với rổ tiền tệ chủ chốt - mức tăng một ngày lớn nhất trong hơn hai năm, khi giới đầu tư kỳ vọng các chính sách của Trump sẽ thúc đẩy cả tăng trưởng kinh tế lẫn lạm phát. Chứng khoán phố Wall cũng thiết lập kỷ lục mới với S&P 500 tăng 2.1% và Nasdaq Composite tăng 2.4%.
Ở tuổi 78, Trump sẽ trở thành tổng thống cao tuổi nhất khi nhậm chức vào tháng 1/2025, trong khi người đồng hành JD Vance (40 tuổi) sẽ là một trong những phó tổng thống trẻ nhất lịch sử Hoa Kỳ.
Trump sẽ quay trở lại Nhà Trắng sau bốn năm kể từ khi kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên đầy biến động - với những tranh cãi về việc phủ nhận thất bại trước Biden và sự kiện người ủng hộ tấn công vào Điện Capitol.
Mặc dù đất nước đang trong tình trạng phân cực sâu sắc, cử tri Mỹ đã thể hiện rõ xu hướng ưu tiên các vấn đề kinh tế - xã hội thay vì những tranh cãi về quá khứ và phong cách chính trị của Trump. Họ quy trách nhiệm cho Harris về tình trạng lạm phát leo thang, bất ổn địa chính trị toàn cầu và cuộc khủng hoảng di cư - những vấn đề mà Đảng Cộng hòa cho rằng bắt nguồn từ chính sách của chính quyền Biden.
Tổng thống Biden, người từng cam kết sứ mệnh "hàn gắn tâm hồn nước Mỹ", lại kết thúc nhiệm kỳ trong tình trạng mất uy tín nghiêm trọng và buộc phải chuyển giao quyền lực cho đối thủ mà ông đã nhiều lần cảnh báo là "mối đe dọa hiện hữu với nền dân chủ".
Mike Johnson, Chủ tịch Hạ viện từ Đảng Cộng hòa, đã nhiệt liệt chào đón chiến thắng của Trump, khẳng định đảng "đã sẵn sàng triển khai ngay lập tức chương trình nghị sự Ưu tiên Hoa Kỳ của Donald Trump".
Với tư cách là nhà lãnh đạo theo khuynh hướng dân túy có ảnh hưởng nhất toàn cầu hiện nay, Trump được dự báo sẽ thực hiện những cải cách chính sách mang tính đột phá trên cả phương diện nội địa và quốc tế.
Về chính sách trong nước, ông đã cam kết triển khai gói cắt giảm thuế quy mô lớn cho cả cá nhân và doanh nghiệp, phát động chiến dịch truy quét và trục xuất người nhập cư bất hợp pháp, đồng thời có biện pháp xử lý các đối thủ chính trị.
Tuy nhiên, nhiều cựu quan chức cấp cao từ nhiệm kỳ đầu của Trump đã liên tục bày tỏ quan ngại về xu hướng độc đoán và phong cách lãnh đạo thiếu nhất quán của ông. John Kelly, cựu Chánh văn phòng Nhà Trắng, thậm chí còn nhận định Trump phù hợp với "định nghĩa căn bản về chủ nghĩa phát xít".
Về quan hệ quốc tế, các đối tác thương mại và đồng minh của Hoa Kỳ đang đối mặt với viễn cảnh Trump sẽ áp dụng chính sách thuế quan nghiêm ngặt hơn nhiều so với nhiệm kỳ trước. Động thái này có thể tạo ra cú sốc cho nền kinh tế toàn cầu và làm phức tạp hóa quan hệ với các đồng minh tại châu Âu, châu Á và Mỹ Latinh.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã bày tỏ thiện chí "sẵn sàng hợp tác" với Trump, trong khi Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer gửi lời chúc mừng về "chiến thắng mang tính lịch sử" của tân Tổng thống Mỹ.
Đối với khu vực Trung Đông, Trump cam kết thể hiện lập trường cứng rắn hơn với Iran so với chính quyền Biden và can thiệp tích cực vào các cuộc xung đột tại Gaza và Lebanon, dù chưa công bố chi tiết phương án. Ông cũng được dự đoán sẽ tạo áp lực mạnh mẽ buộc Ukraine phải đàm phán giải pháp với Nga về cuộc xâm lược của Moscow.
Phản ứng trước tình hình này, Tổng thống Ukraine Zelenskyy đã đăng tải trên nền tảng X, ủng hộ triết lý "'hòa bình thông qua sức mạnh' trong quan hệ quốc tế" của Trump, cho rằng đây chính là nguyên tắc có thể mang lại giải pháp hòa bình công bằng cho Ukraine một cách thiết thực.
Sự trở lại Nhà Trắng của Trump sau 8 năm kể từ chiến thắng bất ngờ trước Hillary Clinton cũng được xem như một bước ngoặt quan trọng về mặt pháp lý cho cựu tổng thống - người hiện đang đối mặt với nguy cơ phạt tù từ bốn vụ kiện hình sự độc lập.
Đầu năm nay, Trump đã đi vào lịch sử với tư cách là cựu tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên phải đối mặt với án hình sự, khi bồi thẩm đoàn New York kết tội ông trong gần 30 cáo buộc liên quan đến vụ việc "chi trả bịt miệng" cho một diễn viên điện ảnh người lớn. Ngoài ra, ông còn vướng phải hai vụ kiện liên bang riêng biệt về cáo buộc xử lý sai tài liệu mật và nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020. Với cương vị tổng thống mới, Trump sẽ có khả năng tạo ảnh hưởng lên Bộ Tư pháp để dừng các vụ kiện liên bang này.
So với nhiệm kỳ đầu, Trump sẽ có vị thế thuận lợi hơn nhiều trong việc điều hành đất nước với sự ủng hộ mạnh mẽ từ Đảng Cộng hòa tại Quốc hội. Phần lớn những người từng chỉ trích ông trong nội bộ đảng - vốn đại diện cho trường phái Cộng hòa truyền thống - giờ đây hoặc đã thất bại trong các cuộc bầu cử, hoặc đã chấp nhận vai trò lãnh đạo của ông.
Financial Times
