Siêu cường châu Á đau đầu với khủng hoảng nhân lực: Nghề thiếu người, người thất nghiệp

Giữa lúc nhân lực chất lượng cao của Ấn Độ ồ ạt di cư ra nước ngoài xin việc, nhiều người trẻ tại quốc gia này ra trường không kiếm được việc làm như ý thì nhiều khu vực trong nước vẫn thiếu lao động trầm trọng.

Dữ liệu mới từ nền tảng việc làm Foundit cho thấy một xu hướng đáng chú ý: số lượng danh sách việc làm quốc tế do các nhà tư vấn Ấn Độ tạo ra đã tăng 11,4%, đồng thời số đơn đăng ký từ người dùng Ấn Độ cũng tăng vọt 59,4%.

Ông Anurag Sinha, Giám đốc sản phẩm và công nghệ của công ty, giải thích nguyên nhân: "Chiến lược tuyển dụng thận trọng của các doanh nghiệp Ấn Độ đã tạo ra tình trạng trì trệ về cơ hội việc làm trong nước".

Hệ quả là ngày càng nhiều chuyên gia Ấn Độ tìm kiếm việc làm ở nước ngoài. Các thị trường hấp dẫn nhất hiện nay bao gồm Canada, Úc và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Đặc biệt, các ứng viên ở vị trí quản lý cấp cơ sở và trung cấp (có từ 0-10 năm kinh nghiệm) chiếm số lượng đơn xin việc cao nhất. Sinha lý giải: "Nhóm này trẻ tuổi, năng động và dễ thích nghi với môi trường làm việc mới".

Các ngành STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) đang là "điểm nóng" với nhu cầu cao. "Các chuyên gia của chúng tôi được săn đón toàn cầu nhờ chuyên môn, khả năng thích ứng và lợi thế chi phí", ông Sinha nhấn mạnh.

Các lĩnh vực được quan tâm bao gồm phát triển phần mềm, điện toán đám mây, khoa học dữ liệu và nghiên cứu y tế - những ngành đòi hỏi kỹ năng chuyên sâu và năng lực quốc tế.

Thế hệ trẻ muốn gì?

Gần một nửa dân số Ấn Độ là những người trẻ trong khoảng 20-30 tuổi. Thế hệ này mang trong mình những khát vọng và giá trị khác biệt so với các thế hệ đi trước, vốn luôn đặt năng suất lao động lên hàng đầu. Họ mở lòng hơn với các nền văn hóa khác, linh hoạt và mong muốn được trải nghiệm môi trường làm việc năng động, tự do và bình đẳng.

Theo khảo sát của Great Place to Work vào năm 2023, 5 giá trị hàng đầu mà thế hệ thiên niên kỷ (Millennials) và gen Z Ấn Độ tìm kiếm ở nơi làm việc bao gồm: mục đích rõ ràng, kỳ vọng minh bạch từ ban quản lý, chế độ lương bổng công bằng, chia sẻ lợi nhuận và cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, những mong muốn này thường khó đáp ứng trong môi trường văn hóa truyền thống của Ấn Độ.

Văn hóa doanh nghiệp Ấn Độ vẫn còn đậm nét hệ thống phân cấp nghiêm ngặt. Việc thảo luận về tiền lương hay lợi nhuận được coi là không phù hợp, và nhân viên thường e ngại từ chối yêu cầu công việc vì sợ bị nhìn nhận tiêu cực. Mặc dù đã có nhiều thay đổi, đặc biệt là ở các công ty đa quốc gia, những giá trị truyền thống vẫn tạo nên những mâu thuẫn và bất hòa tại nơi làm việc.

Lịch sử bị thuộc địa hóa bởi thực dân Anh và hệ thống đẳng cấp đã để lại những vết sẹo sâu trong xã hội Ấn Độ, đồng thời quá trình tiếp xúc với văn hóa phương Tây đã tạo ra những thay đổi phức tạp. Đối với tầng lớp trung lưu và giàu có, lối sống phương Tây mở ra những viễn cảnh mới, khơi dậy khát vọng về một cuộc sống khác biệt.

Tuy nhiên, sự chuyển đổi này không phải không có hệ lụy. Chủ nghĩa tiêu dùng gia tăng, khoảng cách giữa người giàu và nghèo ngày càng sâu, và nhiều giá trị truyền thống dần bị lãng quên. Việc đắm chìm trong văn hóa quốc tế đã làm mờ nhạt những nét đặc sắc của trí tuệ và nghệ thuật Ấn Độ.

Thế hệ trẻ Ấn Độ đứng trước ngã ba đường: giữ gìn bản sắc hay hòa mình vào dòng chảy toàn cầu. Câu chuyện về sự chuyển đổi này không chỉ là câu chuyện của riêng Ấn Độ, mà còn là câu chuyện của sự giao thoa văn hóa trong một thế giới ngày càng phẳng.

Hiện tượng chảy máu chất xám không chỉ là vấn đề riêng của Ấn Độ, mà còn là thách thức chung của nhiều thị trường mới nổi. Tuy nhiên, trường hợp của quốc gia Nam Á này đang trở nên đặc biệt nghiêm trọng.

Theo nhà kinh tế Jayati Ghosh, quá trình di cư nhân tài bắt đầu từ đầu những năm 2000, khi các chuyên gia y tế và kỹ thuật tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài. "Ấn Độ đã mất đi mọi loại lao động ở mọi trình độ kỹ năng trong hơn một thập kỷ", bà nhấn mạnh. Những con số báo động cho thấy sự nghiêm trọng của vấn đề: tỷ lệ việc làm trên dân số chỉ đạt 52,8%, tỷ lệ phụ thuộc lao động là 1,52, và khoảng 18 triệu người Ấn Độ đang sống ở nước ngoài.

Nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng bao gồm tăng trưởng việc làm không tương xứng với tốc độ phát triển kinh tế, chính sách ưu tiên các tập đoàn lớn thay vì doanh nghiệp vừa và nhỏ, cùng với việc thiếu hụt 7 triệu vị trí trong khu vực công.

Thế hệ trẻ Ấn Độ đang phải đối mặt với thực tế phũ phàng: "Gia đình đã bán đất đai, tài sản để cho con đi học, nhưng giờ đây các em không thể kiếm được việc làm", Ghosh chia sẻ.

Các nhà lãnh đạo, doanh nhân nổi bật người Ấn như Sundar Pichai (Google), Satya Nadella (Microsoft) và Leena Nair (Chanel) là minh chứng rõ nét cho cuộc di cư nhân tài này. Giải pháp theo quan điểm của chuyên gia là tập trung phát triển khu vực công, tạo việc làm tại các bệnh viện, trường học và hệ thống giao thông. "Điều này sẽ tạo ra hiệu ứng nhân lên, kích thích nhu cầu và phát triển kinh tế", Ghosh nhấn mạnh.

Cuộc khủng hoảng việc làm tại Ấn Độ không chỉ là vấn đề kinh tế đơn thuần, mà còn là thách thức xã hội sâu sắc. Việc mất mát nguồn nhân lực chất lượng cao đang đặt ra câu hỏi lớn về tương lai phát triển của quốc gia này, khi mà thế hệ trẻ ngày càng khao khát những cơ hội mà quê hương dường như không thể mang lại.

Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để giải quyết tình trạng này. Theo ông Kumar từ Trung tâm Nghiên cứu Quan hệ Đối ngoại (ORF), Ấn Độ cần tập trung vào các sáng kiến nâng cao kỹ năng cho sinh viên mới tốt nghiệp và lực lượng lao động hiện tại. Mục tiêu là đảm bảo nguồn nhân lực luôn thích ứng với những thay đổi không ngừng của thị trường kinh doanh và nhu cầu người tiêu dùng.

Một vấn đề then chốt khác là chất lượng sống tại các thành phố Ấn Độ. Ông Kumar chỉ ra rằng môi trường đô thị với những thách thức như ô nhiễm, cơ sở hạ tầng kém và giao thông chật vật đang "đè nặng" lên người dân. "Cho đến khi chúng ta giải quyết được những vấn đề này, những nhân tài giỏi nhất sẽ tiếp tục rời đi để tìm kiếm cuộc sống tốt đẹp hơn", bà nhấn mạnh.

Ông Sinha từ Foundit cho rằng các tổ chức cũng phải thay đổi. Các công ty quốc tế cần xây dựng đề xuất giá trị hấp dẫn, chẳng hạn như cung cấp lộ trình nghề nghiệp rõ ràng và cơ hội phát triển năng lực lãnh đạo lâu dài cho ứng viên.

Theo Global Business Culture, CNBC

>> 10 nền kinh tế hấp dẫn nhân tài nhất thế giới: Bất ngờ không có Mỹ, một quốc gia Đông Nam Á lọt top 2