Ở độ tuổi như GenZ bây giờ, thế hệ Millennials cũng như thế hệ Baby-Boomers ở trong trạng thái nghèo hơn.
Gen Z đang là thế hệ dẫn đầu ở thời điểm hiện tại. Tại các nước giàu có ghi nhận ít nhất 250 triệu người sinh từ năm 1997 đến năm 2012 và khoảng một nửa hiện đã đi làm.
Trung bình tại các nơi làm việc ở Mỹ, số lượng Gen Z (đôi khi còn gọi là “Zoomers”) làm việc toàn thời gian sắp vượt qua số lượng những người thuộc thế hệ Baby-Boomers (những người sinh từ 1945 đến 1964) có sự nghiệp đang đi xuống.
The Economist cho hay, nước Mỹ hiện có hơn 6.000 CEO và 1.000 chính trị gia thuộc thế hệ Zoomers. Khi thế hệ này trở nên có ảnh hưởng hơn, các công ty, Chính phủ và nhà đầu tư cần nắm bắt rõ điều đó.
Thu nhập cao
Về mặt tài chính, Gen Z đang được đánh giá có khởi đầu “cực kỳ tốt”.
Trước tiên, cần phải xem xét nhóm đi trước thế hệ Z - thế hệ Millennials, sinh từ năm 1981 đến năm 1996.
Những người này gia nhập lực lượng lao động vào thời điểm thế giới đang quay cuồng vì cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2009, trong đó những người trẻ tuổi phải chịu thiệt hại nặng nề nhất. Trong năm 2012-2014, hơn một nửa thanh niên Tây Ban Nha không tìm được việc làm. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp ở Hy Lạp thậm chí còn cao hơn.
Trong khi đó, Gen Z đã hoàn thành việc học lại có hoàn cảnh khác hoàn toàn. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở các nước giàu đứng ở mức khoảng 13%, đây là mức thấp nhất kể từ năm 1991. Tỷ lệ người trẻ thất nghiệp ở Hy Lạp cũng giảm một nửa so với mức đỉnh.
| Tỷ lệ thất ở nghiệp thanh niên từ 1985 - 2023. Nguồn: The Economist |
Nhiều người đã chọn những môn học giúp họ có khả năng tìm được việc làm tốt hơn. Ở Anh và Mỹ, thế hệ Z ngày càng tránh xa ngành nhân văn và thay vào đó tìm kiếm những lĩnh vực hữu ích hơn như kinh tế và kỹ thuật.
Những người trẻ tuổi sau đó tiếp tục được hưởng lợi từ thị trường lao động đang thiếu nhân lực.
Ở Mỹ, mức tăng lương theo giờ ở những người từ 16 đến 24 tuổi gần đây đạt 13% so với 6% của người lao động từ 25 đến 54 tuổi. Đây là “mức trả phí cho người trẻ” cao nhất kể từ khi có dữ liệu chính xác hơn.
Tại Anh, mức lương trung bình mỗi giờ của những người trong độ tuổi 18-21 tăng đáng kinh ngạc 15% vào năm ngoái, vượt xa mức tăng lương ở các nhóm tuổi khác với một biên độ rộng bất thường.
Theo The Economist, thế hệ Z 25 tuổi có thu nhập hộ gia đình hàng năm trên 40.000 USD, cao hơn 50% so với những người thuộc thế hệ Baby-Boomers ở cùng độ tuổi.
Điều này một phần là do những người thuộc thế hệ Z đã đi làm đang kiếm được nhiều tiền ở khắp các nước phát triển. Năm 2007, thu nhập ròng trung bình của người Pháp trong độ tuổi 16-24 là 87%. Bây giờ nó bằng 92%.
| Thu nhập trung bình mỗi giờ của 3 độ tuổi tại Mỹ. Nguồn: The Economist |
Thay đổi trong nhận thức
Một số người trẻ phản đối, khẳng định thu nhập cao hơn chỉ là sự “ảo tưởng” vì chúng không tính đến chi phí đại học và thị trường nhà ở bùng nổ. Hiện tại, giá nhà toàn cầu đang ở gần mức cao nhất mọi thời đại và sinh viên tốt nghiệp có nhiều khoản nợ hơn trước.
Dù vậy, trên thực tế, nhều người cho rằng Gen Z phải đương đầu với những vấn đề này vì họ kiếm được rất nhiều tiền. Vào năm 2022, người Mỹ dưới 25 tuổi đã chi 43% thu nhập của họ cho nhà ở và giáo dục, bao gồm cả lãi vay khi học đại học - thấp hơn một chút so với mức trung bình của những người dưới 25 tuổi từ năm 1989 đến năm 2019.
Nhờ thu nhập cao, tỷ lệ sở hữu nhà của Zoomers tại Mỹ cao hơn thế hệ Millennials ở cùng độ tuổi.
| Gen Z đã có sự thay đổi trong suy nghĩ về văn hóa làm việc so với những thế hệ trước. Ảnh: The Economist |
Sự khác biệt này được cho là do thế hệ Millennials dường như lớn lên với suy nghĩ rằng công việc là một đặc ân và hành động theo đó. Họ tôn trọng các ông chủ và mong muốn làm hài lòng họ.
Ngược lại, Gen Z lớn lên với niềm tin rằng công việc về cơ bản là một quyền, nghĩa là họ có thái độ làm việc khác. Họ là những người thực hiện mọi việc một cách chậm rãi và ưu tiên việc chăm sóc bản thân.
Năm 2022, người Mỹ trong độ tuổi từ 15 đến 24 dành thời gian cho “công việc và các hoạt động liên quan” ít hơn 25% so với năm 2007, theo The Economist.
Phân tích từ Đại học bang San Diego cũng chỉ ra tỷ lệ học sinh lớp 12 ở Mỹ (17 hoặc 18 tuổi) coi công việc là “phần trung tâm của cuộc sống” đã giảm mạnh.
Dẫu vậy, lợi thế kinh tế của thế hệ Z có thể kéo dài bao lâu? Suy thoái kinh tế sẽ ảnh hưởng nặng nề đến giới trẻ hơn những người khác, như đã từng xảy ra nhiều lần trước đó.
AI cũng có thể gây bất ổn cho nền kinh tế toàn cầu, ngay cả khi thanh niên được hưởng lợi tốt hơn từ sự bất ổn này. Tuy nhiên, hiện tại, gen Z có rất nhiều điều để hài lòng.
>> 'Nỗi buồn' Gen Z Trung Quốc: Ở nền kinh tế thứ 2 thế giới nhưng tiền ăn phải tính sao không quá 350 nghìn, 'quà vặt' cũng phải chờ giảm giá mới mua
