Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, El Salvador - nước đang phát triển tại Trung Mỹ - có thể dẫn đầu cuộc cách mạng tài chính, thay vì bị bỏ lại phía sau.
El Salvador là quốc gia đầu tiên chấp nhận Bitcoin (BTC) hợp pháp năm 2021 và đã trở thành ngôi nhà cho loạt công ty tiền số. Juan Carlos Reyes, Chủ tịch Ủy ban quốc gia về tài sản kỹ thuật số El Salvador (CNAD), được thành lập tháng 2/2023 để quản lý lĩnh vực này, nói: "Hầu hết mọi người sẽ không hiểu những gì chúng tôi đang làm, họ chỉ nhìn thoáng qua. Ngay cả các công ty nước ngoài được quản lý ở đây nhưng không có văn phòng đầy đủ, họ cũng không hiểu chúng tôi đã tiên tiến như thế nào và mọi thứ đang tiến bộ nhanh ra sao trong ngành công nghiệp tiền số".
Sáng kiến của Tổng thống Nayib Bukele đã buộc các cơ quan của quốc gia này tìm hiểu sâu về công nghệ và ý nghĩa của việc phát triển tiền kỹ thuật số. Do đó, El Salvador đã tránh trao quyền giám sát và quản lý tiền số cho các cơ quan quản lý tài chính truyền thống của mình, ví dụ như Cơ quan Giám sát Hệ thống Tài chính (SFS). Thay vào đó, họ tạo ra CNAD với mục tiêu tạo ra một khung pháp lý phù hợp với tiền số thay vì cố gắng bẻ cong các quy tắc hiện có với tài sản mới này.
Để giải thích lý do tại sao tiền số cần cơ quan quản lý riêng, Juan Carlos Reyes đã đưa ra một ví von rằng: Nếu mua một chiếc xe điện và nó bị hỏng, bạn mang đến tiệm sửa xe quen thuộc đã làm nghề rất tốt trong 20 năm qua. Tuy nhiên, khi mở mui xe ra, anh thợ sẽ không tìm thấy động cơ như chiếc xe xăng thông thường mà chỉ toàn là pin và không biết phải làm gì với nó.
Theo ông, tài sản số và tài sản truyền thống trông giống nhau ở bề ngoài, nhưng đào sâu hơn sẽ thấy hoàn toàn khác. Đó là một trong những lý do tại sao nhiều quốc gia trên thế giới chậm thực hiện các khung pháp lý cho tài sản mới này.
Juan Carlos Reyes, Chủ tịch Ủy ban quốc gia về tài sản kỹ thuật số El Salvador (CNAD). Ảnh: CoinDesk
El Salvador là một quốc gia nhỏ có 6,3 triệu dân. Với GDP 35 tỷ USD, nền kinh tế của nước này đứng thứ 17 trong số các quốc gia Mỹ Latinh và thứ 103 trên thế giới. Họ không có tiền tệ riêng, cũng không tự hào về các tổ chức tài chính mạnh. Nhưng theo Reyes, tất cả điều này hóa ra là lợi thế để họ chấp nhận tiền số bởi vì El Salvador "bắt đầu với một tờ giấy trắng".
Cũng có một thực tế là các tổ chức tài chính ở các nước phương Tây có nhiều thứ để mất hơn do thay đổi hiện trạng so với một số quốc gia Mỹ Latinh. Ông cho rằng các hệ thống tài chính truyền thống đồ sộ sẽ không muốn ngành công nghiệp này phát triển mạnh.
Trước khi Robinhood tồn tại, hầu hết người trẻ ở Mỹ không bao giờ có thể mua cổ phiếu Tesla hoặc Nvidia. Reyes đánh giá Robinhood đã dân chủ hóa quyền tiếp cận tất cả cổ phiếu khác nhau, mà trước đó vốn chỉ dành cho giới thượng lưu. Đây chính xác là những gì mà ngành công nghiệp tiền số đang thực hiện. Ông kỳ vọng trong những năm tới, người dân sẽ được tiếp xúc với các sản phẩm tài chính một cách tự do, dưới sự quản lý rủi ro của cơ quan nhà nước.
Không chỉ với El Salvador, Chủ tịch CNAD còn cho rằng ngành công nghiệp tài sản kỹ thuật số còn là cơ hội lớn cho các nước đang phát triển. Quốc gia này đang cố gắng khuyến khích những nước khác nhìn vào họ và tìm hiểu cách họ có thể điều chỉnh mô hình quản lý thị trường tài chính cho phù hợp với đất nước và tình hình mới.
"Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, các nước đang phát triển có thể dẫn đầu cuộc cách mạng tài chính, thay vì bị bỏ lại phía sau và chỉ nhặt những mảnh vụn", Reyes nói.
CNAD, với 35 nhân viên, hoạt động hoàn toàn độc lập với các cơ quan quản lý thị trường truyền thống khác. Mỗi người đều nắm rõ kiến thức về tiền số và các công nghệ cơ bản trong lòng bàn tay. 20 thành viên trong đội ngũ đang theo học sau đại học chuyên ngành tiền số tại Đại học CEMA ở Argentina để nâng cao chuyên môn.
"Nếu bất cứ ai không biết cách thực hiện giao dịch trên Bitcoin, bao gồm cả tài xế của tôi, có lẽ họ không thể làm việc ở đây", Chủ tịch CNAD khẳng định.
Cơ quan này đã cấp giấy phép Nhà cung cấp dịch vụ tài sản kỹ thuật số (DASP) cho các công ty có mặt tại El Salvador. An ninh tiêu dùng và an ninh tài chính đứng đầu danh sách ưu tiên trong công tác quản lý. CNAD yêu cầu các công ty tiền số phải tuân theo các tiêu chuẩn bảo mật nhất định và việc định danh từng khách hàng cũng bắt buộc.
Họ đặt mục tiêu không để cho "một FTX khác" hình thành. Nước này cũng coi trọng tính minh bạch tài chính và chống rửa tiền hay khủng bố tài chính bằng tài sản kỹ thuật số.
Nick Cowan, CEO công ty giải pháp token hóa VLRM, nói không cố ý khen ngợi quá mức El Salvador, nhưng ông "hoàn toàn choáng váng" bởi đất nước này có thể cởi mở nhanh chóng và hiểu rõ tường tận về ngành tiền số.
Victor Solomon, đối tác tại công ty tư vấn token hóa Tokenization Expert có trụ sở tại El Salvador, đánh giá: "Juan Carlos Reyes hiểu những thách thức thực tế mà các doanh nghiệp phải đối mặt, từ việc gọi vốn đến điều hướng các quy định và điều này khiến ông không chỉ là một nhà quản lý mà còn là người ủng hộ cho các doanh nghiệp nhằm tác động tích cực đến nền kinh tế đất nước".
Số liệu mới nhất của chính phủ El Salvador cho thấy quốc gia này hiện sở hữu 5.933 Bitcoin, tương đương 537 triệu USD. Từ phiên 5/11 - thời điểm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra, số Bitcoin của nước này đã tăng giá thêm hơn trăm triệu USD.
Trên X hôm 11/12, Tổng thống Nayib Bukele viết: "Tôi đã nói rồi mà". Bukele từng nhiều lần lên mạng xã hội để phản bác những người chỉ trích chiến lược cải tổ kinh tế nhờ Bitcoin của ông.
El Salvador hợp pháp hóa Bitcoin với kỳ vọng cải tổ kinh tế, biến quốc gia nghèo tại Trung Mỹ thành nước tiên phong trong cách mạng tài chính. Dù vậy, động thái này khiến họ nhận sự chỉ trích từ hàng loạt tổ chức, trong đó có Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Tiểu Gu (theo CoinDesk)
