Phó Thủ tướng: Doanh nghiệp Nhà nước phải có cơ chế trả lương như tư nhân

“Một kỹ sư giỏi, doanh nghiệp tư nhân trả lương 100 triệu mỗi tháng, mình chỉ trả lương 10 triệu đồng, thì làm sao thu hút được”, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nói, đồng thời nhấn mạnh, doanh nghiệp Nhà nước phải có cơ chế trả lương như tư nhân.

Lương chủ tịch, tổng giám đốc, có cần xin ý kiến?

Chiều 17/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp . Vấn đề tiền lương của người lao động tại doanh nghiệp Nhà nước nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu.

Theo Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng , tại điều 24, dự thảo luật đã quy định hội đồng thành viên hoặc chủ tịch công ty quyết định chính sách tiền lương, thù lao, tiền thưởng của người lao động.

Chủ thể này cũng quyết định chính sách tiền lương, thù lao, tiền thưởng của người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, kiểm soát viên sau khi có ý kiến của cơ quan đại diện chủ sở hữu.

“Người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, kiểm soát viên, tổng giám đốc và các chức danh quản lý khác theo điều lệ doanh nghiệp hưởng lương trong quỹ lương chung của doanh nghiệp”, ông Thắng nói.

Theo Bộ trưởng Tài chính, quy định nêu trên phù hợp với Nghị quyết 12 của Trung ương, trong đó xác định thực hiện chế độ tiền lương, tiền thưởng, thù lao của người lao động và người quản lý doanh nghiệp Nhà nước phù hợp với cơ chế thị trường, có tính cạnh tranh cao trên cơ sở kết quả sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế Tài chính khi thẩm tra dự thảo này, lại đề nghị không quy định hội đồng thành viên, chủ tịch công ty phải xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu trước khi quyết định chính sách tiền lương đối với người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, kiểm soát viên.

Nêu ý kiến về việc này, Phó Chủ tịch Vũ Hồng Thanh cho rằng, nếu bắt tập đoàn, tổng công ty Nhà nước “phải xin ý kiến cơ quan chủ sở hữu”, như vậy là can thiệp quá sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

Nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của doanh nghiệp Nhà nước, đặc biệt vào thời điểm khi xảy ra những bất trắc trong cuộc sống, như thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, dự án luật này phải được sửa đổi mạnh mẽ hơn, đột phá hơn, thủ tục rút gọn hơn, và có thể có hiệu lực ngay sau khi Quốc hội thông qua (hiệu lực từ 1/7/2025).

“Người ta kinh doanh có lãi thì có toàn quyền, thêm thủ tục đó vào thì thêm thủ tục hành chính. Cái này tôi ủng hộ cơ quan thẩm tra, không cần xin xỏ quá nhiều. Doanh nghiệp đã có nguyên tắc rồi, ông chủ tịch chia lương cho ông nhiều quá thì cơ quan kiểm tra vào xử tội ông ấy thôi, không có vấn đề gì phải bàn cãi”, ông Thanh nhấn mạnh.

Cũng liên quan đến vấn đề tiền lương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, cần áp dụng thế nào để người lao động trong doanh nghiệp Nhà nước đủ sống. Thực tế, chế độ lương, thưởng của doanh nghiệp tư nhân bao giờ cũng cao hơn so với Nhà nước.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ, vào bệnh viện tư nhân khác hẳn bệnh viện công, hay như trường học tư cũng khác so với trường công, ai có điều kiện cũng gửi con em vào học trường tư. Do vậy, bây giờ phải nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước thông qua cơ chế trả lương cho người lao động.

Doanh nghiệp tự quyết trả lương người lao động

Tiếp thu giải trình sau đó, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc khẳng định, dự thảo lần này khác xa so với ban đầu khi trình Quốc hội tại kỳ họp trước. Ông Phớc nói, đã chủ trì nhiều cuộc họp, lắng nghe các ý kiến để tiếp thu, hoàn chỉnh dự án luật.

Về vấn đề tiền lương để thu hút nhân tài, chuyên gia giỏi, ông Hồ Đức Phớc nhấn mạnh quan điểm, phải có cơ chế trả lương như tư nhân và giao quyền tự quyết cho doanh nghiệp.

“Một kỹ sư giỏi, doanh nghiệp tư nhân trả lương 100 triệu đồng mỗi tháng, mình chỉ trả lương 10 triệu đồng, thì làm sao thu hút được”, ông Hồ Đức Phớc nói, đồng thời bày tỏ mong muốn dự án sẽ có hiệu lực từ 1/7/2025 để “đi vào cuộc sống nhanh hơn”.

Nói thêm về việc này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng tiếp tục nhấn mạnh, vấn đề tiền lương hoàn toàn giao quyền chủ động cho tất cả doanh nghiệp. Tuy nhiên vấn đề là, đối với lương của chủ tịch, thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát thì có cần xin ý kiến cơ quan đại diện vốn hay không.

Nêu quan điểm, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nói, khi người đại diện phần vốn nhà nước “biệt phái” xuống doanh nghiệp thì sẽ trả lương tại doanh nghiệp, chứ không phải nhận lương từ ngân sách Nhà nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đã là doanh nghiệp phải hành xử theo doanh nghiệp. “Lúc khó khăn cử anh em xuống, khi làm ăn ra mà lại nhận lương hành chính thì không phấn khởi lắm”, ông Hải cho hay.