'Ông trùm' đứng sau ứng dụng AI gây sốt của Trung Quốc: Từ gã mọt sách có sở thích bị cho là kỳ quặc, không đủ trình như ByteDance, đến nhà sáng lập startup 2 năm tuổi khiến Nvidia bay màu 600 tỷ USD

'Ngựa ô' AI DeepSeek của Trung Quốc đang khiến các ông lớn công nghệ 'toát mồ hôi hột'.

DeepSeek, startup công nghệ non trẻ của Trung Quốc, khiến Phố Wall chao đảo vào đầu tuần mới với nền tảng AI giá rẻ đáng kinh ngạc của mình.

Tuyên bố chỉ tốn 5,6 triệu USD phát triển mô hình AI có tên R1, bước đột phá của DeepSeek làm dấy lên làn sóng bán tháo cổ phiếu công nghệ trên toàn cầu. Đáng chú ý, cổ phiếu của Nvidia giảm gần 17%, khiến vốn hóa bốc hơi 600 tỷ USD – mức giảm lớn nhất từ trước tới nay đối với một doanh nghiệp niêm yết.

Giờ đây, không chỉ là DeepSeek, mọi ánh mắt cũng đang đổ dồn vào nhà sáng lập của startup này, Liang Wenfeng.

Trong hình dung của nhiều người, Liang Wenfeng không giống như một người tiên phong về trí tuệ nhân tạo thường thấy. Khác với CEO của OpenAI, Sam Altman, Liang Wenfeng không phải là một doanh nhân ở Thung lũng Silicon.

Thay vào đó, Liang đến từ thế giới tài chính. Sau khi tốt nghiệp Đại học Chiết Giang, ông đã đồng sáng lập quỹ đầu cơ định lượng High-Flyer vào năm 2015. Liang kết hợp AI vào các chiến lược giao dịch của mình để dự đoán xu hướng thị trường và giúp đưa ra quyết định đầu tư.

Theo Financial Times, Liang bắt đầu mua hàng nghìn bộ xử lý đồ họa Nvidia vào năm 2021, trước khi chính quyền cựu Tổng thống Biden ra lệnh hạn chế xuất khẩu chip AI của Mỹ sang Trung Quốc. Vào thời điểm đó, những người quen coi đó là một sở thích kỳ quặc và có vẻ như sẽ chẳng đi đến đâu.

“Lần đầu tiên gặp Liang, chúng tôi thấy một anh chàng mọt sách với kiểu tóc xuề xòa. Liang nói về việc xây dựng một cụm 10.000 chip để đào tạo các mô hình AI của riêng mình nhưng chúng tôi không đánh giá cao anh ấy”, một trong những đối tác kinh doanh của Liang nói với FT.

“Liang không thể diễn đạt tầm nhìn của mình ngoài việc nói rằng: Tôi muốn xây dựng điều này và nó sẽ là một sự thay đổi lớn. Chúng tôi nghĩ rằng điều này chỉ có thể thực hiện được bởi những gã khổng lồ như ByteDance và Alibaba”.

Sau đó, Liang thành lập DeepSeek vào năm 2023, với mục tiêu phát triển AI tổng quát hoặc mức độ AI ngang bằng trí thông minh của con người.

Mặc dù DeepSeek ban đầu được coi là một dự án phụ, nhưng Liang, 40 tuổi, hiện đang trực tiếp tham gia vào hoạt động nghiên cứu của công ty, theo FT.

Ông cũng tận tâm biến DeepSeek trở thành công ty dẫn đầu trong nước về AI, tuyển dụng nhân tài từ các trường đại học hàng đầu Trung Quốc và trả lương hậu hĩnh, ngang bằng với các công ty công nghệ lớn trong nước như ByteDance – công ty mẹ của TikTok.

Trong một cuộc phỏng vấn với Học viện Trung Quốc vào tháng 7/2024, Liang đã bày tỏ một số tham vọng của mình đối với DeepSeek và chiến lược AI tổng thể của Trung Quốc.

“Nhiều năm qua, các công ty Trung Quốc đã quen với việc tận dụng những cải tiến công nghệ được phát triển ở nơi khác và kiếm tiền từ chúng thông qua các ứng dụng”, ông nói. “Nhưng điều này không bền vững. Lần này, mục tiêu của chúng tôi không phải là lợi nhuận nhanh chóng mà là thúc đẩy biên giới công nghệ vì một hệ sinh thái tăng trưởng bền vững”.

Ông thừa nhận rằng đổi mới sáng tạo đòi hỏi rất nhiều tiền, đồng thời cho biết trước đây, Trung Quốc đã sử dụng công nghệ sẵn có trong giai đoạn đầu phát triển.

“Nhưng hiện tại thì không còn như vậy nữa, vì ByteDance và Tencent đã trở thành những công ty toàn cầu và đang tạo ra lợi nhuận khổng lồ”, Liang nói. “Điều chúng ta thiếu không phải là vốn mà là sự tự tin và khả năng tổ chức nhân tài có trình độ cao để đổi mới hiệu quả”.

Mô hình nguồn mở của DeepSeek trái ngược với OpenAI, nhưng ông không coi việc chia sẻ những đột phá của công ty mình là một bất lợi.

“Đối với các nhà công nghệ, được theo dõi là một phần thưởng. Không chỉ là vấn đề thương mại, nguồn mở còn là văn hóa, đề cao việc cho đi là một vinh dự và giúp thu hút nhân tài”, Liang nói.

Theo FT, Fortune