Các chuyên gia chỉ ra rằng, trong bối cảnh hiện tại, không quốc gia nào hưởng lợi về kinh tế hơn Ấn Độ.
Ấn Độ sẽ là công xưởng tương lai
Trong bối cảnh các quốc gia phương Tây đang ngày càng lo ngại về sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc, không có quốc gia có thể thu được nhiều lợi ích hơn Ấn Độ.
Trong chuyến thăm đầu tiên tới New Delhi với tư cách là Bộ trưởng Tài chính Mỹ vào đầu tháng này, Janet Yellen đã mô tả Ấn Độ là “đối tác không thể thay thế” trong nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng của Mỹ.
Nhà cung cấp của Apple, Foxconn đang tăng công suất tại nhà máy ở Chennai, khi sự gián đoạn do đại dịch Covid-19 đã đe dọa hoạt động sản xuất ở Trung Quốc. Một đơn vị cung ứng Đài Loan khác của Apple, Pegatron, cũng đã bắt đầu lắp ráp mẫu iPhone 14 mới nhất tại Ấn Độ.
Đã có sự đồng thuận ngày càng tăng giữa các nhà hoạch định chính sách và phân tích rằng Ấn Độ đang nổi lên như một "công xưởng" thay thế cho Trung Quốc.
Sadanand Dhume, thành viên cao cấp tại Viện Doanh nghiệp Mỹ cho rằng trong bối cảnh này, Ấn Độ hy vọng sẽ được hưởng lợi về kinh tế.
Trong khi triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc đã bị Quỹ Tiền tệ Quốc tế cắt giảm xuống 4,4% trong năm tới, ngân hàng đầu tư Morgan Stanley dự báo nền kinh tế Ấn Độ sẽ tăng trưởng ở mức 6,1%, qua đó tiếp tục tiến bước trên con đường trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào năm 2027.
Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã chứng kiến sự gia tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài với con số kỉ lục ở mức 81,97 tỷ USD trong giai đoạn 2020-2021. Con số đầu tư năm ngoái cao hơn gấp đôi so với 39,9 tỷ USD được ghi nhận trong năm 2017.
Những cải cách của chính phủ cũng khiến đất nước này trở nên hấp dẫn hơn đối với các công ty đa quốc gia.
Eswar Prasad, giáo sư cấp cao về chính sách thương mại của Đại học Cornell, cho biết: “Chính phủ Ấn Độ đã tiến hành cải cách thị trường lao động và thuế, nắm bắt công nghệ kỹ thuật số, cải thiện cơ sở hạ tầng cứng và mềm.”
Morgan Stanley dự đoán tỷ trọng sản xuất trong tổng sản phẩm quốc nội của Ấn Độ có thể tăng từ 15,6% hiện nay lên 21% vào năm 2031, tăng gấp đôi thị phần xuất khẩu của nền kinh tế lớn thứ năm thế giới.
Miếng bánh lớn vẫn ở lại Trung Quốc?
Những gã khổng lồ công nghệ như Google và Samsung cũng đang có kế hoạch chuyển một số hoạt động sản xuất sang Ấn Độ, một phần là để tận dụng chương trình khuyến khích liên kết sản xuất của chính phủ, với mục tiêu trợ cấp cho việc bán hàng hóa trong các lĩnh vực cạnh tranh.
Ấn Độ đã chứng kiến các khoản đầu tư đáng chú ý vào các lĩnh vực do Trung Quốc thống trị. Vào tháng 9, tập đoàn khai thác mỏ Ấn Độ Vedanta Resources và Foxconn đã công bố việc thành lập nhà máy bán dẫn đầu tiên của Ấn Độ tại bang Gujarat.
Năm ngoái, First Solar công bố sẽ thành lập một cơ sở sản xuất mô đun năng lượng mặt trời tích hợp ở bang Tamil Nadu.
Tuy nhiên, vẫn có khoảng 70% linh kiện sản xuất có nguồn gốc từ Trung Quốc, vì vậy sự phụ thuộc của Apple vào nền kinh tế số 2 thế giới khó có thể thay đổi trong thời gian sớm, Ivan Lam, nhà phân tích cấp cao của Counterpoint Research cho biết.
Trung Quốc hiện chiếm 80% sản lượng tấm pin năng lượng mặt trời trên toàn cầu. Đây cũng là nhà sản xuất chất bán dẫn lớn thứ tư, với thị phần toàn cầu là 15% vào năm 2020, theo Viện Chính sách Chiến lược Úc.
“Cán cân hiện tại vẫn đang nghiêng hẳn về phía Trung Quốc và các quốc gia khác đang cố gắng giành lấy một miếng bánh. Nhưng không ai nghĩ rằng toàn bộ miếng bánh sẽ rời khỏi Trung Quốc,” Dhume nói.
Bên cạnh đó, Ấn Độ cũng gặp phải sự cạnh tranh từ các đối thủ trong khu vực.
Trong chỉ số hoạt động logistics năm 2018 của Ngân hàng Thế giới, Ấn Độ xếp thứ 44 trong số 160 quốc gia, dưới các đối thủ nặng ký trong khu vực như Việt Nam, Hàn Quốc và Malaysia..
Đồng thời cho biết thêm các đối thủ cạnh tranh như Việt Nam, Mexico và Chile cũng “sẵn sàng nắm bắt mọi nỗ lực của Mỹ và các công ty phương Tây khác nhằm đa dạng hóa cơ sở sản xuất của họ khỏi Trung Quốc”, Prasad nói.
Trở ngại của Ấn Độ
“Ấn Độ không thiếu lao động phổ thông mà vấn đề là lao động có kỹ năng, nhất là trong bối cảnh nước này đang gia tăng xu hướng bảo hộ kinh tế nội địa”, ông nói.
Ngoài ra, xu hướng bảo hộ của Ấn Độ đang là một mối lo ngại thường các nước nhắc tới. Mặc dù đã ký kết một loạt thỏa thuận song phương với các quốc gia như Úc, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Canada và Anh, nhưng chính phủ vẫn thận trọng khi tham gia các hiệp định thương mại đa phương.
Năm 2019, nước này đã rút khỏi các cuộc đàm phán thương mại của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực do Trung Quốc dẫn đầu vào phút cuối, với lý do lo ngại về sự cạnh tranh của các nhà sản xuất trong nước. Nước này cũng đã chọn đứng ngoài Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương do Mỹ khởi xướng gần đây.
Trong thời gian qua, New Delhi đã cấm xuất khẩu các mặt hàng thiết yếu như lúa mì và gạo tấm, đồng thời tăng thuế hải quan đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của nước này như thép và quặng sắt, dẫn đến sự bất bình từ các công ty trong ngành.
“Ấn Độ đang cố gắng khiến nước này trở nên hấp dẫn để có được miếng bánh lớn hơn trong một môi trường thuận lợi về mặt địa chính trị, nhưng mặt khác, họ cũng đang làm điều trái ngược thông qua một loạt các chính sách thương mại đi theo hướng ngược lại”, ông Dhume nói.
