Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) được kỳ vọng chấm dứt chương trình kiểm soát đường cong lợi suất và mua tài sản rủi ro, cũng như chấm dứt kỷ nguyên lãi suất âm trong ngày 19/03, theo nguồn tin từ Nikkei Asia. Đây sẽ là bước thay đổi lớn nhất của chính sách tiền tệ Nhật Bản trong gần 2 thập kỷ.
Hiện NHTW Nhật Bản đang trong cuộc họp chính sách kéo dài 2 ngày và dự kiến kết thúc vào ngày 19/03. Họ chuẩn bị rút lại chương trình nới lỏng tiền tệ đã thực hiện trong hàng chục năm qua.
Thống đốc BoJ Kazuo Ueda và các thành viên trong hội đồng chính sách sẽ đưa ra quyết định dựa một phần vào dữ liệu kinh tế và giá cả. Khi mục tiêu lạm phát 2% của BoJ gần đạt được, họ có thể sẽ nâng lãi suất lần đầu tiên trong 17 năm qua.
BoJ đã cân nhắc phương án này trong nhiều tháng qua khi lạm phát cao hơn đang dần “bén rễ” vào một nền kinh tế đã từng chật vật đối phó vơi giảm phát trong nhiều thập kỷ qua.
“Chúng tôi tin tưởng BoJ, quyết định nằm trong tay họ”, Nikkei dẫn lại nguồn tin thân cận với Thủ tướng Fumio Kishida.
Một đề xuất khả dĩ sẽ là nâng lãi suất chính sách từ -0.1% lên 0%-0.1%. NHTW của xứ mặt trời mọc đã áp lãi suất âm lên lượng tiền gửi của các ngân hàng thương mại gửi ở BoJ kể từ năm 2016, với mục tiêu thúc đẩy cho vay.
BoJ cũng dự định chấm dứt kiểm soát đường cong lợi suất sau gần 8 năm áp dụng. Theo chương trình này, NHTW sẽ mua lượng lớn trái phiếu Chính phủ Nhật Bản để giữ lợi suất ngắn hạn gần mục tiêu -0.1% và lợi suất dài hạn quanh mốc 0%.
Vì chính sách này, BoJ hiện đang nắm giữ gần 50% lượng trái phiếu Chính phủ Nhật Bản đang lưu hành trên thị trường, trừ các tín phiếu kho bạc ngắn hạn.
BoJ dự kiến loại bỏ mức trần 1% với lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm, cho phép lợi suất này dịch chuyển tự do theo các điều kiện thị trường. Chính sách mua chứng chỉ quỹ ETF bám sát theo chứng khoán Nhật Bản và các quỹ đầu tư bất động sản cũng sẽ kết thúc.
Các chương trình này được đưa ra hồi năm 2010 dưới thời cựu Thống đốc Masaaki Shirakawa và được đẩy mạnh hơn dưới thời người kế nhiệm Haruhiko Kuroda. Giá trị sổ sách của lượng chứng chỉ quỹ ETF tại BoJ khoảng 37 ngàn tỷ Yên (248 tỷ USD) tại cuối tháng 9/2023, theo BoJ. Đà tăng của thị trường chứng khoán đã giúp lượng chứng chỉ quỹ này lãi trên giấy khoảng 30 ngàn tỷ Yên.
BoJ đã ngừng mua chứng chỉ quỹ bất động sản kể từ tháng 6/2022.
Dựa trên các nhận định gần đây, các quan chức NHTW nhận thấy lạm phát đã gần đến mục tiêu, khi giá dịch vụ đã bắt kịp với giá hàng hóa.
Một trong những yếu tố mang tính quyết định tới chính sách lãi suất của BoJ là các cuộc đàm phán lương giữa công đoàn và công ty, theo Thống đốc Ueda. Các kết quả ban đầu cho thấy các công ty đã nâng lương trung bình 5.28%, mức cao nhất trong 33 năm.
