Hôm 8/1, những người ủng hộ cựu Tổng thống Jair Bolsonaro đã xông vào Quốc hội, dinh tổng thống và Toà án Tối cao của Brazil. Hình ảnh này gợi nhắc đến vụ bạo loạn tại Điện Capitol của Mỹ cách đây hai năm.
Theo đưa tin từ Reuters, vào ngày 8/1, những người ủng hộ cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã xông vào Toà nhà Quốc hội, dinh tổng thống và Toàn án Tối cao của nước này. Vụ việc gợi lại cuộc bạo loạn tại Điện Capitol của Mỹ cách đây hai năm, bởi những người hâm mộ cựu Tổng thống Donald Trump.
Tân Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva, người đã đánh bại ông Bolsonaro trong cuộc bầu cử căng thẳng nhất trong hàng thập kỷ vào năm ngoái, đã tuyên bố sẽ can thiệp an ninh liên bang tại thủ đô Brasilia đến hết ngày 31/1.
Ông Lula đổ lỗi cho người tiền nhiệm về vụ bạo loạn, đồng thời phàn nàn về tình trạng thiếu an ninh ở Brasilia.
Vị tổng thống nhấn mạnh, chính phủ sẽ xác định và trừng phạt tất cả những kẻ bạo loạn. Ông cũng cam kết sẽ loại bỏ tận gốc những người tài trợ cho vụ việc. Hiện, ông Lula đang ở xa thủ đô, trong một chuyến công du đến bang Sao Paulo.
Cảnh tượng hàng nghìn người biểu tình mặc áo vàng và xanh lục chạy náo loạn ở thủ đô Brazil đã kéo dài nhiều tháng sau cuộc bỏ phiếu ngày 30/10/2022.
Ông Bolsonaro, một đồng minh thân cận của cựu Tổng thống Donald Trump, vẫn chưa thừa nhận thất bại. Ông cáo buộc hệ thống bầu cử điện tử của Brazil đã bị gian lận, dẫn đến làn sóng bạo lực của những người từ chối kết quả bầu cử.
Vụ việc cũng đặt ra một bài toán tức thời cho tân Tổng thống Lula, người mới nhậm chức vào ngày 1/1/2023 và từng hứa hẹn sẽ nỗ lực gắn kết một Brazil đang bị chia rẽ sâu sắc.
Phe biểu tình ủng hộ cựu Tổng thống Jair Bolsonaro đối đầu lực lượng an ninh, ngày 8/1/2023. (Ảnh: Reuters).
Hình ảnh trên truyền hình cho thấy những người biểu tình đã xông vào Toà án Tối cao và Quốc hội, hô to khẩu hiệu và đập phá đồ đạc. Truyền thông địa phương ước tính khoảng 3.000 người đã tham gia.
Ông Bolsonaro, người hầu như không phát biểu công khai trước công chúng kể từ khi thua cuộc bầu cử, đã rời Brazil đến Florida (Mỹ) 48 giờ trước khi kết thúc nhiệm kỳ và vắng mặt trong lễ nhậm chức của người kế nhiệm.
Khung cảnh bạo lực ở Brasilia có thể khuếch đại rủi ro pháp lý đối với ông Bolsonaro. Cho đến nay, ông vẫn chưa bình luận về vụ việc. Luật sư của gia đình Bolsonaro, ông Frederick Wassef chưa phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters.
Chia sẻ với Reuters, Thống đốc Brasilia Ibaneis Rocha nói rằng toàn bộ lực lượng an ninh đã được triển khai để đối đầu với những người biểu tình bạo loạn.
Sau đó, trên Twitter, ông cho biết mình đã sa thải qua chức an ninh hàng đầu là ông Anderson Torres, trước đây là Bộ trưởng Bộ Tư pháp của cựu Tổng thống Bolsonaro.
Đại sứ quán Mỹ tại Brasilia đã cảnh báo công dân Mỹ nên tránh khu vực này cho đến khi có thông báo mới.
Hôm 7/1, khi tin đồn về vụ bạo loạn xuất hiện, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Flávio Dino đã cho phép triển khai Lực lượng An ninh Quốc gia. Hôm 8/1, ông viết trên Twitter rằng “những nỗ lực nhằm áp đặt ý chí bằng vũ lực sẽ không thắng thế”.
Các nhà lãnh đạo tại khu vực Mỹ Latin đã nhanh chóng lên án sự việc tại Brazil.
Tổng thống Colombia Gustavo Petro bày tỏ: “Tôi luôn hướng về ông Lula và người dân Brazil. Chủ nghĩa phát xít đã quyết định tiến hành một cuộc đảo chính”.
Tổng thống Chile Gabriel Boric cho biết chính phủ của tân Tổng thống Lula nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của ông “khi đối mặt với cuộc tấn công hèn hạ nhằm vào nền dân chủ này”.
Tại Washington vào năm 2021, những người ủng hộ cựu Tổng thống Trump đã tấn công cảnh sát, phá rào chắn và xông vào Điện Capitol nhằm ngăn chặn Quốc hội chứng nhận chiến thắng bầu cử của ông Joe Biden.
Ông Trump được cho là đã gây áp lực buộc “phó tướng” Mike Pence không công nhận kết quả phiếu bầu. Vị cựu tổng thống còn đưa ra những tuyên bố sai sự thật rằng cuộc bầu cử năm 2020 có gian lận.
