Ngành ô tô nửa cuối năm 2023: Kỳ vọng sớm phục hồi nhờ chính sách!

Những chính sách ưu đãi từ Chính phủ như giảm lệ phí trước bạ, gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt… được kỳ vọng sẽ là động lực giúp ngành ô tô phục hồi trong nửa cuối năm 2023.

• Việt Nam – điểm đến hấp dẫn của nhân sự chất lượng cao ngành ô tô

Nhu cầu yếu do kinh tế khó khăn

Ô tô là một trong những mặt hàng tiêu dùng không thiết yếu. Vì vậy, khi bối cảnh kinh tế vĩ mô khó khăn, thu nhập của người dân sụt giảm thì sức tiêu thụ mặt hàng này đã tụt dốc đáng kể. Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), sản lượng ô tô bán tại thị trường trong nước trong năm tháng đầu năm nay đạt 113.527 chiếc, giảm 36% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh số bán xe cá nhân và xe lắp ráp (CKD) giảm lần lượt 43% và 40%. Một số nguyên nhân có thể kể đến là: i) hết thời hạn giảm lệ phí trước bạ; ii) nhu cầu yếu do lãi suất cho vay mua ô tô cao.

Đáng chú ý, một thành viên khác ngoài VAMA là TC Group – đơn vị lắp ráp và phân phối xe Hyundai cũng ghi nhận kết quả không mấy khả quan khi sản lượng bán ra của Huyndai chỉ đạt 22.903 chiếc (giảm 28,6%). Trong khi đó, VinFast bán được 8.483 chiếc trong năm tháng đầu năm (giảm 30,4% so với cùng kỳ).

Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, khó khăn của ngành ô tô sẽ kéo dài ít nhất đến hết quí 2 năm nay do lượng hàng tồn kho cao. Theo Tổng cục Hải quan, trong năm tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu 61.974 ô tô nguyên chiếc, tăng 21% so với cùng kỳ. Để giải bài toán tồn kho cao, các hãng xe và nhà phân phối đang áp dụng chính sách giảm giá mạnh, lên tới 100% lệ phí trước bạ cùng nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn khác. Tuy nhiên, nhu cầu yếu có thể vẫn sẽ khiến doanh số bán ô tô tiếp tục ảm đạm.

Mặc dù vậy, kỳ vọng doanh số bán ô tô có thể sẽ chạm đáy từ quí 3-2023 do mặt bằng lãi suất giảm như hiện nay sẽ giúp thúc đẩy nhu cầu mua sắm các mặt hàng xa xỉ. Ngân hàng Nhà nước đã có bốn đợt giảm lãi suất điều hành liên tiếp trong thời gian vừa qua, theo đó kéo mặt bằng lãi suất huy động và cho vay trên thị trường “hạ nhiệt” đáng kể. Hiện mặt bằng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng niêm yết tại các ngân hàng thương mại đã giảm xuống dưới 8%/năm. Đây là thông tin tích cực giúp hỗ trợ sức cầu đối với các mặt hàng tiêu dùng không thiết yếu như ô tô.

Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, khó khăn của ngành ô tô sẽ kéo dài ít nhất đến hết quí 2 năm nay do lượng hàng tồn kho cao. Theo Tổng cục Hải quan, trong năm tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu 61.974 ô tô nguyên chiếc, tăng 21% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, những chính sách ưu đãi từ Chính phủ cũng sẽ là động lực cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối năm 2023. Cụ thể, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 36 gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Thời hạn nộp thuế môn bài phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, 7, 8, 9 chậm nhất là ngày 20-11-2023. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 21-6-2023 đến hết năm nay. Hết thời gian gia hạn theo nghị định này, việc nộp số thuế này sẽ được thực hiện theo quy định hiện hành. Như vậy, kể từ năm 2020 đến nay, đây là lần thứ 4 việc nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đã thông qua đề án giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất trong nước, có hiệu lực từ ngày 1-7 đến hết năm 2023. Trước đó, sau khi được áp dụng giảm lệ phí trước bạ trong nửa cuối năm 2021 và sáu tháng đầu năm 2022, doanh số bán ô tô toàn thị trường đã chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ. Cụ thể, doanh số bán ô tô con trong nửa cuối năm 2021 đạt 189.451 chiếc, tăng 33% so với cùng kỳ, trong khi con số này trong sáu tháng đầu năm 2022 đạt 252.932 chiếc, tăng 36%. Do đó, hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng lần giảm lệ phí trước bạ này cũng sẽ là nhân tố hỗ trợ cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối năm nay.

Doanh nghiệp nào đáng chú ý?

Nếu nhìn về triển vọng và xu hướng phát triển của ngành ô tô thì hầu hết các chuyên gia đều nhận định xe điện sẽ dần trở thành xu thế. Theo nghiên cứu mới nhất của Counterpoint, doanh số bán xe điện (EV) toàn cầu trong quí 1-2023 tăng 32% so với cùng kỳ, đồng thời cứ bảy chiếc xe được bán trong quí 1-2023 thì có một chiếc là xe điện. Trong đó, xe điện chạy bằng pin (BEV) chiếm 73% tổng doanh số bán xe điện, trong khi xe điện lai plug-in (PHEV) chiếm phần còn lại. Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) dự báo doanh số bán xe điện toàn cầu sẽ tăng lên 14 triệu chiếc trong năm 2023, tăng 35% so với cùng kỳ trước và đạt thị phần khoảng 18% doanh số toàn cầu. Theo đó, các công ty có chiến lược tập trung sản xuất xe điện như Vingroup (VIC-HOSE) có nhiều cơ hội để tận dụng xu hướng này. Hiện tại, VinFast đang sở hữu loạt sản phẩm xe phổ thông từ phân khúc A đến E, bao gồm VFe34, VF3, VF5, VF6, VF7, VF8 và VF9.

Cũng theo Công ty Chứng khoán VNDirect, HAX là cổ phiếu được kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ các chính sách ưu đãi của Chính phủ khi hầu hết các mẫu xe của HAX đều được lắp ráp trong nước. HAX hiện là nhà phân phối Mercedes-Benz số 1 Việt Nam với gần 40% thị phần. Lợi nhuận ròng của HAX nhiều khả năng sẽ phục hồi từ quí 3-2023 nhờ hưởng lợi lớn từ chính sách ưu đãi của Chính phủ do hầu hết các mẫu xe của HAX đều được lắp ráp tại Việt Nam. Thêm vào đó, GLC300 model 2023 được kỳ vọng sẽ tiếp tục thống trị thị trường SUV hạng sang trong nửa cuối 2023-2024 nhờ sự vượt trội về thiết kế và giá bán.

Trong khi đó, Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEA), hiện đang sở hữu cổ phần tại ba doanh nghiệp lớn bao gồm Honda Việt Nam (30%), Toyota Việt Nam (20%) và Ford Việt Nam (20%) cũng được dự báo sẽ hưởng lợi. Lý do là Toyota được nhận định sẽ tiếp tục giành thị phần trong nửa cuối năm 2023-2024 nhờ các dòng xe có tính năng và giá hấp dẫn như Corolla Cross (CBU, SUV nhỏ gọn) và Veloz (CBU, MPV) cũng như tận dụng được lợi thế từ việc giảm lệ phí trước bạ.

Ngoài ra, HUT cũng là mã cổ phiếu đáng chú ý. Đại hội đồng cổ đông năm 2023 của HUT đã thông qua kế hoạch kinh doanh năm 2023 với doanh thu và lợi nhuận sau thuế lần lượt đạt 22.500 tỉ đồng và 600 tỉ đồng (tăng 400% so với cùng kỳ) nhờ nhận sáp nhập SVC Holding. SVC Holding hiện là công ty mẹ của Savico (SVC) – đại lý phân phối của nhiều hãng xe Toyota, Ford, Hyundai và Honda, Volvo với 62 showroom tại Việt Nam.