Mỹ, Ukraine nhất trí các điều khoản trong thỏa thuận khoáng sản

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy (bìa trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh tư liệu: AFP

Reuters dẫn lời một nguồn thạo tin vào ngày 25/2 rằng dự thảo thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine không nêu rõ bất kỳ đảm bảo an ninh nào của Mỹ hoặc tiếp tục cung cấp vũ khí, nhưng dự thảo nêu rõ rằng Mỹ muốn Ukraine "tự do, có chủ quyền và an ninh".

Trong khi đó, một nguồn tin khác khẳng định Washington và Kyiv vẫn đang thảo luận các chuyến hàng vũ khí trong tương lai.

Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy muốn đến Washington vào thứ Sáu để ký một "thỏa thuận rất lớn".

Ông Trump, người đã coi thỏa thuận khoáng sản với Ukraine là hình thức hoàn trả của Kyiv cho hàng tỷ USD viện trợ của Mỹ, cho biết cần có một số hình thức quân gìn giữ hòa bình ở Ukraine nếu các bên đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột.

Trong khi, Nga, quốc gia đã mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine từ 3 năm trước, đã từ chối chấp nhận bất kỳ sự triển khai nào của lực lượng NATO.

Một số nước châu Âu đã tuyên bố họ sẽ sẵn sàng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình đến Ukraine. Trong khi Tổng thống Trump ngày 24/2 nói rằng Moscow sẽ chấp nhận những lực lượng gìn giữ hòa bình như vậy, thì Điện Kremlin đã phủ nhận điều này vào ngày 25/2.

Tuần trước, Tổng thống Trump đã đánh tiếng rằng Tổng thống Zelenskiy cần phải nhanh chóng đạt được một thỏa thuận hòa bình hoặc mất đất nước. Trong khi đó, nhà lãnh đạo Ukraine cho rằng tổng thống Mỹ đang sống trong một "bong bóng thông tin sai lệch".

Các quan chức của cả Mỹ và Ukraine đã nhất trí với dự thảo thỏa thuận khoáng sản và khuyến nghị hai bên nên ký thỏa thuận, các nguồn tin của Reuters cho hay.

Thỏa thuận khoáng sản có thể giúp Mỹ tiếp cận nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ của Ukraine.

Cần nhắc lại rằng Tổng thống Zelenskiy đã từ chối ký một bản dự thảo trước đó của thỏa thuận khoáng sản khi Washington yêu cầu Kyiv dùng tài nguyên khoáng sản để hoàn trả cho Mỹ 500 tỷ USD tiền viện trợ. Đáp lại, Kyiv cho biết họ đã nhận được ít hơn nhiều so với số tiền viện trợ mà Mỹ công bố và dự thảo thỏa thuận khoáng sản trước đó đã thiếu các đảm bảo an ninh mà Ukraine cần.

Đối với thỏa thuận lần này, Mỹ và Ukraine sẽ thành lập một quỹ đầu tư tái thiết để thu thập và tái đầu tư doanh thu từ các nguồn tài nguyên của Ukraine, bao gồm khoáng sản, hydrocarbon và các vật liệu khai thác khác, theo các nguồn tin nắm được nội dung thỏa thuận.

Ukraine sẽ đóng góp vào quỹ 50% doanh thu sau khi trừ đi chi phí hoạt động và duy trì mức này cho đến khi các khoản đóng góp đạt tổng cộng 500 tỷ USD. Mỹ sẽ cung cấp cam kết tài chính dài hạn cho sự phát triển của một "Ukraine ổn định và thịnh vượng về kinh tế".

Theo ông Scott Anderson, nhà nghiên cứu quản trị tại Viện Brookings, thỏa thuận khoáng sản với Ukraine sẽ giúp Tổng thống Trump có lợi thế thực sự trong cuộc đua với Trung Quốc. "Tôi nghĩ điều đó có lý", ông Anderson nhận xét..

Theo dữ liệu của Ukraine, nước này có trữ lượng 22 trong số 34 loại khoáng sản được Liên minh châu Âu xác định là quan trọng. Chúng bao gồm vật liệu công nghiệp và xây dựng, hợp kim fero, kim loại quý, kim loại màu, và một số nguyên tố đất hiếm.

Đáng chú ý, than chì dự trữ của Ukraine, một thành phần chính trong pin xe điện và lò phản ứng hạt nhân, chiếm 20% tổng lượng toàn cầu.