Ethereum chỉ còn hơn một tuần nữa là chính thức chuyển sang Proof-of-Stake (PoS), khi Merge dự kiến hoàn thành vào khoảng ngày 13/9 -15/9. Sau khi chuyển đổi, Ethereum sẽ từ bỏ Proof-of-Work (PoW) hiện tại và loại bỏ các thợ đào khỏi hệ sinh thái.
Ethereum là một hệ sinh thái rộng lớn với hàng nghìn ứng dụng phi tập trung (dApp) và các giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) hoạt động trên đó. Ngoài ra, có một số giải pháp Layer-2 (L2), tức là các giải pháp được xây dựng trên chính blockchain Layer-1 (L1), để tạo điều kiện cho các giao dịch nhanh hơn và làm cho Ethereum có khả năng mở rộng hơn.
Merge sẽ đánh dấu việc hoàn thành 2/3 giai đoạn trong quá trình chuyển đổi của mạng. Nó sẽ chỉ chứng kiến sự thay đổi chính thức của sự đồng thuận, nơi blockchain Ethereum sẽ bắt đầu xử lý các giao dịch trên chain PoS. Tuy nhiên, sẽ không có nhiều tác động đến khả năng mở rộng hoặc phí gas.
Những bản sửa lỗi về khả năng mở rộng dự kiến sẽ đến sau khi hoàn thành giai đoạn thứ ba, giai đoạn này sẽ giới thiệu Sharding, một hình thức xử lý song song mà những người sáng lập và nhà phát triển Ethereum đã tuyên bố sẽ tăng thông lượng giao dịch của Ethereum theo cấp số nhân.
Liệu các giải pháp L2 như Polygon, Arbitrum One, Boba Network và Loopering có khả thi sau sự kiện Merge không?
CTO của Bitfinex, Paolo Ardoino tin rằng Merge sẽ không có bất kỳ tác động nào đến L2 vì nó sẽ không giải quyết được vấn đề về khả năng mở rộng ngay lập tức. Ông nói rằng ngay cả sau khi hoàn thành giai đoạn thứ ba của quá trình chuyển đổi Ethereum, khi nó có khả năng mở rộng đáng kể, L2 vẫn sẽ tự định vị trong hệ sinh thái.
“Nó sẽ hoạt động như bình thường đối với L2. Những giải pháp này vẫn đóng vai trò chính về khả năng mở rộng trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. L2 sẽ vẫn cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và việc sử dụng các blockchain trên toàn cầu. Ngay cả 100.000 giao dịch mỗi giây cũng không đủ để đáp ứng nhu cầu thực và sự chấp nhận trên toàn cầu”.
Anton Gulin, giám đốc kinh doanh toàn cầu tại AAX Exchange, nói rằng L2 sẽ không gặp nhiều vấn đề hoặc cần phải thay đổi kỹ thuật lớn vì sự biến đổi đã được thực hiện trong hai năm, vì vậy chain L2 đã được chuẩn bị sẵn sàng.
“Điểm quan trọng hơn là Merge sẽ thành công ra sao và liệu nó có thể đạt được đà phát triển hay không. Với các khoản đầu tư đáng kể hơn đổ vào không gian, chúng ta có thể mong đợi các giải pháp hiệu quả hơn nữa, bất kể điều gì sẽ xảy ra sau Merge. Phần còn lại của L2 sẽ thích nghi hoặc nắm bắt để tồn tại”.
Đó là một quan niệm sai lầm chung chung rằng các giải pháp mở rộng Ethereum cuối cùng sẽ làm cho các giải pháp L2 trở nên dư thừa hoặc không có giá trị sử dụng, nhưng phần lớn các giải pháp L2 như Polygon có cùng quan điểm rằng sự thay đổi cơ chế đồng thuận đối với Ethereum sẽ không thực sự cắt giảm nhu cầu về các giải pháp mở rộng quy mô L2y. Trong một bài đăng trên blog chính thức, giao thức cho biết:
“Mặc dù Merge mở đường cho Sharding, nhưng bản nâng cấp trong tương lai này sẽ không đủ để mở rộng quy mô Ethereum. Trên thực tế, Polygon sẽ được hưởng lợi và nó sẽ thúc đẩy hiệu suất của giải pháp mở rộng quy mô của chúng tôi”.
Vai trò trong ngắn hạn và dài hạn của L2 sau Merge
Nhiều người đang tự hỏi làm thế nào để hệ sinh thái L2 phù hợp với bức tranh, vì Ethereum đang tận dụng Merge để xây dựng cơ sở hạ tầng. Tích hợp L2 đã nâng cao hiệu suất của Ethereum trong một thời gian. Nhưng các chuyên gia đã tuyên bố rằng Merge sẽ không chỉ cải thiện hệ sinh thái Ethereum, mà cả L2 cũng được thiết lập để trở nên hiệu quả hơn.
Vlad Totia, một nhà phân tích nghiên cứu tại nền tảng blockchain L1 Zilliqa, nói rằng L2 sẽ cải thiện song song với L1.
“Mọi L2 được xây dựng để giúp quy mô Ethereum di chuyển cùng với hệ sinh thái Ethereum. Có nghĩa là nếu, chúng ta cho rằng Arbitrum nhanh hơn Ethereum trước Merge và bản thân L1 trở nên nhanh hơn, thì về cơ bản Arbitrum cũng mở rộng quy mô về tốc độ. Trải nghiệm của người dùng và nhà phát triển của L2 sẽ được cải thiện song song với cách Ethereum cải thiện theo thời gian”.
Merge cũng dự kiến sẽ làm cho L2 thân thiện hơn với môi trường, những dự án như Polygon tuyên bố rằng cuối cùng nó sẽ cắt giảm lượng khí thải carbon xuống 60.000 tấn, tương đương 99,91% mức hiện tại.
“Merge sẽ xóa bỏ 60.000 tấn carbon của Polygon. Sự chuyển đổi cơ chế đồng thuận của Ethereum sẽ vang dội trong toàn bộ hệ sinh thái rộng lớn hơn theo nhiều cách, nhưng nó sẽ có tác động riêng đến phát thải carbon của mạng Polygon”.
Các chuyên gia tin rằng khía cạnh môi trường của quá trình chuyển đổi PoS có thể mở đường cho việc áp dụng tốt hơn thông qua L2. Pat White, CEO kiêm đồng sáng lập nền tảng tài sản kỹ thuật số doanh nghiệp Bitwave, nói rằng việc chuyển sang PoS sẽ là chìa khóa để hợp pháp hóa mạng Ethereum và đưa nhiều doanh nghiệp hơn vào blockchain.
“Một số lượng đáng kể các doanh nghiệp đã ngồi bên lề để quan sát tài sản kỹ thuật số vì những lo ngại về môi trường. Merge có thể là chất xúc tác để đưa doanh nghiệp tham gia vào hoạt động của ngành”.
Ngoài hiệu quả và lợi ích môi trường, quá trình chuyển đổi dự kiến sẽ tăng cường bảo mật của mạng, chống lại các cuộc tấn công phối hợp. White giải thích rằng những blockchain PoW dễ bị tấn công Reorg (tái cấu trúc), “trong khi các cuộc tấn công tương tự khó xảy ra hơn nhiều trên một blockchain PoS vì kẻ tấn công sẽ phải đốt 2/3 nguồn cung ETH”.
White nói thêm rằng việc loại bỏ rủi ro này sẽ thu hút nguồn vốn tổ chức vì mạng lưới an toàn và thân thiện hơn với các mục tiêu về môi trường, xã hội và quản trị của doanh nghiệp.
Merge sẽ đánh dấu việc hoàn thành 2/3 chặng đường của mạng. Một phần đáng kể các tính năng có khả năng mở rộng như Sharding và thông lượng giao dịch cao sẽ đạt được sau khi hoàn thành giai đoạn thứ ba và giai đoạn cuối, dự kiến vào cuối năm 2023.
Daniel Nagy, nhà khoa học trưởng tại nền tảng cung cấp hệ thống liên lạc và lưu trữ phi tập trung Swarm Foundation, đã làm sáng tỏ một khía cạnh khác của Merge và tác động lâu dài của nó đối với L2. Ông nói rằng với sự ra đời của các giải pháp khả năng mở rộng dài hạn, nhiều dự án, đặc biệt là các dự án NFT, có thể chọn L1 thay vì L2.
Ông nói rằng trong các hệ thống giao dịch L2 tiên tiến hơn, Rollup sẽ được hỗ trợ đáng kể bởi Merge và cũng có thể ăn vào thị phần hiện tại của side-chain. Nagy nói thêm rằng Rollup, cả Optimistic và Zero-Knowledge, sẽ nhận được rất nhiều lợi ích từ Sharding, ngay cả ở dạng nguyên thủy nhất của nó, nơi nó chỉ hữu ích để lưu trữ dữ liệu có sẵn được đảm bảo.
Điều này cũng sẽ không thành hiện thực ngay lập tức với Merge nhưng có thể được mong đợi ngay sau đó.
Nhiều người trong ngành đã chỉ ra rằng L2 sẽ tiếp tục phát triển và đạt được sức hút trên blockchain Ethereum bất kể khả năng mở rộng của mạng trở nên như thế nào, dự đoán rằng mặc dù mainnet Ethereum có thể thấy một số lực kéo sau khi hoàn thành tất cả các giai đoạn, nhưng L2 sẽ tiếp tục duy trì Layer thực thi.
