Làm cao tốc, nâng cấp sân bay, đường sắt...loạt hạ tầng tỷ USD tạo đòn bẩy cho Đà Lạt bứt phá

Lâm Đồng đã và đang trong giai đoạn mở đường lớn để phát triển, làm đường cao tốc mở hướng cửa ngõ phía Nam, các tuyến đường kết nối khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ. Đây sẽ là bước đi chiến lược mở đường cho sự phát triển đột phá của Đà Lạt.

Giao thông phát triển mạnh mẽ

Mới đây, Cục 2 đường sắt Trung Quốc đã làm việc với tỉnh Lâm Đồng và đề nghị được tham gia dự án khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm. Đây là một trong những tuyến đường sắt đặc biệt nhất thế giới, là tuyến đường sắt di sản, đường sắt du lịch khi có độ dốc trung bình 12%, chạy bằng bánh răng cưa, kết nối Đà Lạt với duyên hải miền Trung, tạo ra điểm nhấn du lịch hiếm có về đường sắt leo núi trên thế giới.

Liên quan đến khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm, Bộ Giao thông vận tải có văn bản chấp thuận việc lập hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, theo phương thức đối tác công tư (PPP) với tổng kinh phí 27.000 tỉ đồng vào năm 2022. Dự án cũng được Thủ tướng phê duyệt sau khi đưa vào quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia đến năm 2050.

Cùng với đường sắt, Lâm Đồng cũng đang đẩy mạnh phát triển du lịch đường hàng không. Trong thời kỳ 2021-2030, cảng hàng không quốc tế Liên Khương là sân bay cấp 4E (theo mã tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế - ICAO) và sân bay quân sự cấp II; công suất 5 triệu hành khách/năm và 20.000 tấn hàng hóa/năm.

Tầm nhìn đến năm 2050, Cảng hàng không Liên Khương được quy hoạch là sân bay cấp 4E và sân bay quân sự cấp II; công suất 7 triệu hành khách/năm và 30.000 tấn hàng hóa/năm. Khi đó, các dòng khách du lịch quốc tế cao cấp có thể bay thẳng đến Đà Lạt, không thua kém gì các trung tâm nghỉ dưỡng lớn trên thế giới.

Giao thông kết nối Đà Lạt không chỉ được tập trung phát triển dài hạn cả đường sắt và đường hàng không mà đang được đầu tư mạnh mẽ ở đường bộ với 2 tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc và Bảo Lộc - Liên Khương có tổng chiều dài gần 140 km với số vốn đầu tư khoảng 37.000 tỷ đồng (khoảng 1,5 tỷ USD) là 2 trong những dự án trọng điểm của tỉnh Lâm Đồng.

Theo đó, ngày 31/3, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có Quyết định Phê duyệt dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương theo phương thức đối tác công tư (giai đoạn 1). Đây là công trình giao thông đường bộ cấp I thuộc dự án nhóm A có tổng chiều dài khoảng 73,62 km.

Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc cũng sẽ được hoàn thiện phê duyệt dự án trước 30/4, tiến tới khởi công cả 2 cao tốc trước quý III năm nay. Tuyến đường này sẽ kết nối với cao tốc Liên Khương - Đèo Prenn và Đèo Prenn (Đà Lạt) đã được nâng cấp để rút ngắn thời gian di chuyển từ TP.HCM đến Đà Lạt chỉ còn 3-4 tiếng, thay vì 6-7 tiếng như hiện nay.

Tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc cũng mở ra một hướng phát triển mới cho Đà Lạt khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động, thậm chí kết nối được với Bà Rịa - Vũng Tàu và các tỉnh miền Tây thông qua hệ thống cao tốc và đường vành đai TP.HCM sắp hoàn thành.

Với hướng tiếp cận từ Nha Trang, một dự án cao tốc nối Nha Trang - Đà Lạt dài gần 81km được hai tỉnh Lâm Đồng và Khánh Hoà đề xuất hoàn thành sớm với tổng mức đầu tư 25.058 tỷ đồng (khoảng 1 tỷ USD). 

Khi đi vào hoạt động dự kiến rút ngắn thời gian di chuyển Nha Trang - Đà Lạt còn 1,5 - 2 tiếng, giúp Đà Lạt sẽ gần với biển hơn bao giờ hết. Đây là cơ hội để kết nối 2 trung tâm du lịch thành một hành trình đầy thú vị khi có cả vịnh biển đẹp hàng đầu thế giới và thành phố du lịch ôn đới núi cao đặc biệt nhất châu Á.

Ngoài ra, bản thân thành phố Đà Lạt cũng được đầu tư mạnh mẽ để nâng cấp hạ tầng giao thông với các tuyến tránh, đường vành đai, cải tạo nút giao. Mới đây, tuyến đường tránh vào TP.Đà Lạt từ chân đèo Prenn đến xã Xuân Thọ đang được các cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng xem xét phương án thiết kế và kinh phí thực hiện. Đây đều là những bước đi chiến lược giúp Đà Lạt giải quyết những vấn đề phát triển đô thị, ngày càng hấp dẫn và thuận tiện hơn.

Mở đường lớn cho du lịch bứt phá

Theo đánh giá của các chuyên gia, tỉnh Lâm Đồng đã và đang trong giai đoạn mở đường lớn để phát triển, làm đường cao tốc mở hướng cửa ngõ phía Nam, các tuyến đường kết nối khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ. Đây sẽ là bước đi chiến lược mở đường cho sự phát triển đột phá của Đà Lạt và Lâm Đồng mà sự phát triển về du lịch là điển hình.

Năm 2024, lần đầu tiên Lâm Đồng đón lượt khách thứ 10 triệu, đem về doanh thu 18 nghìn tỷ đồng. Những con số này được Sở Văn hóa Thể Thao và du lịch Lâm Đồng đánh giá là ấn tượng, phát triển vượt bậc. Ngay trong quý 1/2025, dự ước doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống đạt 4.074 tỷ đồng, tăng 10,07% so với cùng kỳ. Doanh thu du lịch lữ hành quý I năm 2025 đạt 15,2 tỷ đồng, tăng 3,67% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, Đà Lạt vừa đón hàng loạt thương hiệu quốc tế như thương hiệu chăm sóc sức khỏe Chiva-Som đến từ Thái Lan, đưa Đà Lạt trở thành một trung tâm wellness hàng đầu Đông Nam Á; hay tổ hợp khách sạn 5 sao tiêu chuẩn quốc tế InterContinental Hotels & Resorts sẽ đi vào hoạt động năm 2027 góp phần giải bài toán cho khách lưu trú hạng sang muốn tìm thư giãn, nghỉ dưỡng tại thủ phủ du lịch hàng đầu Việt Nam có tên trên bản đồ du lịch thế giới.

Theo đánh giá của các chuyên gia, sự phát triển của Đà Lạt thời gian qua chưa tương xứng tiềm năng là thành phố đặc biệt nhất châu Á về thiên nhiên. Thời gian di chuyển xa xôi khiến Đà Lạt mất đi nhiều cơ hội phát triển. Để Đà Lạt thực sự bứt tốc, chính quyền tỉnh Lâm Đồng đặt quyết tâm từ việc giải bài toán hạ tầng giao thông, thúc đẩy tiến độ để các dự án sớm đi vào hoạt động.

Được biết, trước đây khi người Pháp khám phá ra Đà Lạt và có kế hoạch xây dựng thành phố này trở thành trung tâm nghỉ dưỡng miền ôn đới đặc biệt nhất tại châu Á cách đây 132 năm, vùng đất này thoả mãn 4 điều kiện khắt khe mà họ đặt ra: Độ cao trên 1.200 m so với mực nước biển, có nguồn nước dồi dào, có đất canh tác tốt và giao thông có thể kết nối được với các vùng xung quanh.

Tuy vậy, với độ cao và nhiều dãy núi hiểm trở, người Pháp đã phải loay hoay trong gần 20 năm mới có thể kết nối được Đà Lạt với các trung tâm lớn xung quanh như Sài Gòn (nay là TP.HCM), Phan Rang hay Nha Trang. Kết nối vẫn là vấn đề của Đà Lạt trong những năm trước đây. Hệ thống giao thông với những tuyến đường nhỏ hẹp, quanh co vượt đèo từ thời Pháp đã quá tải và chỉ được sửa chữa chắp vá. Nhiều người nói rằng thời gian di chuyển xa xôi khiến Đà Lạt mất đi nhiều cơ hội phát triển, tách biệt các khu vực xung quanh, không tương xứng tiềm năng là thành phố đặc biệt nhất châu Á về thiên nhiên.