Sức mua nhà đất chủ yếu rơi vào sản phẩm mở bán mới trong khi rổ hàng tồn kho tiếp tục ế ẩm do giá cao, vị trí xấu.
Chia sẻ tại buổi báo cáo thị trường quý I mới đây, bà Giang Huỳnh - Giám đốc Bộ phận nghiên cứu S22M Savills TP HCM - cho biết 3 tháng đầu năm, thành phố có 800 căn hộ mở bán mới (bán lần đầu), cộng thêm hơn 4.200 căn tồn kho từ các đợt trước, nâng tổng nguồn cung sơ cấp (chủ đầu tư rao bán) lên 5.000 căn, tăng 2% so với cùng kỳ 2024.
Theo bà Giang, do nhiều yếu tố mà lượng giao dịch căn hộ trong quý vừa qua chỉ đạt 1.400 căn, tương đương hấp thụ được 28% trên tổng nguồn cung. Trong đó hàng tồn kho tiếp tục "ế" với tỷ lệ hấp thụ chỉ khoảng 23%, các sản phẩm mở bán mới ghi nhận mức hấp thụ trên 61%.
Xu hướng trên cũng xảy ra với phân khúc nhà liền thổ. Theo Savills, quý vừa qua thành phố có 698 căn mở bán sơ cấp, trong đó nguồn cung mới có 89 căn, chiếm khoảng 13%, còn lại 87% là hàng tồn kho. Tỷ lệ hấp thụ ghi nhận trong quý chỉ đạt 10%, tương đương 69 căn nhà liền thổ được giao dịch, phần lớn là sản phẩm mới, còn hàng tồn kho ít được quan tâm.
Diễn biến tương tự cũng được hãng tư vấn bất động sản Knight Frank Việt Nam ghi nhận. Cụ thể, 3 tháng đầu năm, TP HCM có 619 căn hộ mở bán mới và hơn 3.600 sản phẩm tồn kho từ các đợt trước, tổng nguồn cung sơ cấp vào khoảng 4.200 căn hộ. Giao dịch ghi nhận được là 689 căn và 80% sức mua rơi vào các dự án mở bán mới, trong khi rổ hàng tồn không tiêu thụ được.
Theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, tính đến quý IV/2024, lượng tồn kho bất động sản trong các dự án vẫn còn khá lớn, với khoảng 17.058 sản phẩm (bao gồm chung cư, nhà ở riêng lẻ và đất nền). Còn số liệu thống kê từ VietstockFinance với 103 doanh nghiệp bất động sản niêm yết cho thấy, tổng giá trị hàng tồn kho bất động sản tính đến cuối năm 2024 là hơn 491.000 tỷ đồng. Đây là mức tồn kho cao kỷ lục trong hơn 2 thập niên qua. Tồn kho được tính từ thời điểm sau một năm kể từ ngày bất động sản đó đủ điều kiện đưa vào kinh doanh, nhưng không bán hoặc chưa bán được.
Bất động sản khu Tây TP HCM, với các dự án chung cư, nhà phố, đất nền. Ảnh: Quỳnh Trần
Lý giải nguyên nhân khiến thanh khoản hàng tồn kho kém, bà Giang Huỳnh cho biết bên cạnh yếu tố mùa vụ, các sản phẩm cũ hiện có mức giá bán cao, phần nhiều là các căn diện tích lớn, vị trí không đẹp nên khó tiếp cận cả người ở thực lẫn nhà đầu tư.
Đồng quan điểm, ông Sơn Hoàng, Phó giám đốc định giá và tư vấn Knight Frank Việt Nam, cho hay hơn 90% rổ hàng tồn kho chào bán sơ cấp trong quý thuộc loại trung cao cấp, giá bán bình quân khoảng 3.648 USD mỗi m2 (hơn 91 triệu đồng), vượt tài chính số đông người mua. Rổ hàng tồn kho phân khúc bình dân (dưới 55 triệu đồng mỗi m2) hiện chỉ chiếm 10% và chủ yếu là loại hình 3 phòng ngủ, diện tích lớn kéo tổng giá bán căn hộ tăng lên hơn 3 tỷ đồng.
"Người mua nhà có xu hướng tìm kiếm các lựa chọn hợp túi tiền hơn trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động. Điều này khiến hàng tồn kho có giá cao càng khó bán", ông Sơn Hoàng nói.
Một khảo sát về tâm lý người mua nhà của chuyên trang Batdongsan cũng chỉ ra, gần 80% người mua có xu hướng lựa chọn các dự án mở bán mới của chủ đầu tư. Bởi các sản phẩm mới có sự đa dạng về diện tích, vị trí và tiềm năng tăng giá tốt hơn hàng tồn.
Dự báo về thị trường các quý còn lại, bà Giang Huỳnh cho biết nguồn cung mới vẫn hạn chế, ước tính gần 7.000 căn. Trong đó 90% sẽ đến từ giai đoạn tiếp theo của bảy dự án hiện hữu và chỉ có bốn dự án mới sẽ mở bán, chiếm tỷ trọng khiêm tốn là 10%. Nguồn cung mới khan hiếm và hàng tồn kho giá cao tiếp tục tăng dẫn đến sự mất cân bằng cung - cầu.
Đánh giá về tồn kho bất động sản, giới chuyên gia cho rằng có hai dạng là sản phẩm đang triển khai và sản phẩm đã hoàn thiện. Nếu sản phẩm chưa hoàn thiện không đáng lo thì loại hình đã hoàn thiện, đưa ra thị trường nhưng không được giao dịch lại đặc biệt lo ngại. Tồn kho dạng này gây mất tính thanh khoản, trở thành cục nợ cho doanh nghiệp. Mức giá bán cao, dự án pháp lý mập mờ hay rổ hàng có vị trí xấu là những nguyên nhân khiến lượng hàng tồn không mấy được lòng người mua và bị xếp vào kho.
Sự gia tăng tồn kho bất động sản lên mức cao kỷ lục phản ánh tình hình khó khăn của ngành. Điều này đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp bất động sản cần tái cấu trúc và điều chỉnh chiến lược phát triển sản phẩm hướng đến nhu cầu số đông và phù hợp với sức hấp thụ thực tế của thị trường.
Phương Uyên
