Trước nguy cơ từ chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong nhiệm kỳ thứ hai, EU đang gấp rút triển khai các công cụ phòng vệ.
Theo trang tin châu Âu Euractiv.com ngày 27/1, các quan chức EU đang ngày càng lo ngại về chiến lược thương mại mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong nhiệm kỳ thứ hai.
Các chuyên gia nhận định, Tổng thống Trump có thể sẽ cảnh báo áp thuế đối với các quốc gia thành viên EU cụ thể hoặc ngược lại, miễn trừ mức thuế phổ biến 10-20% cho những nước chấp nhận nhượng bộ chính trị hoặc cam kết mua thêm dầu và khí đốt của Mỹ.
| Quang cảnh cảng hàng hóa Long Beach, California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN |
Những lo ngại này càng trở nên trầm trọng sau khi ông Trump từ chối loại trừ khả năng sử dụng "áp lực kinh tế" để buộc Đan Mạch từ bỏ quyền kiểm soát Greenland. Mới đây, ông còn tuyên bố việc Mỹ mua lại hòn đảo Bắc Cực giàu tài nguyên này là cần thiết "để bảo vệ thế giới tự do".
Tình hình càng trở nên phức tạp hơn do tình trạng tê liệt về kinh tế và chính trị ở Đức và Pháp - hai quốc gia đầu tàu của EU, cùng với sự trỗi dậy của các đảng cực hữu ủng hộ ông Trump trong khu vực. Điển hình là Thủ tướng Italy Giorgia Meloni - nhà lãnh đạo EU duy nhất được mời đến dự lễ nhậm chức của ông Trump và có mối quan hệ thân thiết với tỷ phú công nghệ Elon Musk.
Arthur Leichthammer, chuyên gia từ Trung tâm Jacques Delors cảnh báo: "Có một mối nguy hiểm thực sự là các quốc gia thành viên EU riêng lẻ đang cố gắng giành được sự nhượng bộ và miễn trừ từ chính quyền Trump với cái giá phải trả là vị thế đàm phán thống nhất và mạnh mẽ hơn của châu Âu".
Đối mặt với tình hình này, EU đang chuẩn bị các công cụ phòng vệ. Một trong số đó là Công cụ chống cưỡng ép (ACI), cho phép EU áp dụng các biện pháp trả đũa như thuế quan tương đương hoặc hạn chế đầu tư của công ty Mỹ tại EU, nếu được ít nhất 15 trong số 27 quốc gia thành viên (chiếm 65% dân số) ủng hộ.
Vũ khí thứ hai là Quy định thực thi của EU vừa được cập nhật. Công cụ này cho phép Brussels phản ứng với các khoản thuế của Mỹ dựa trên phán quyết có lợi của WTO, ngay cả khi Washington kháng cáo lên Cơ quan Phúc thẩm - cơ quan mà Mỹ đã làm tê liệt bằng cách chặn việc bổ nhiệm thẩm phán.
Theo số liệu năm 2023, mặc dù Mỹ thâm hụt 156,6 tỷ euro về hàng hóa nhưng lại thặng dư 104 tỷ euro về dịch vụ với EU. Điều này cho phép EU có thể áp dụng các biện pháp trả đũa trong lĩnh vực dịch vụ như ngân hàng đầu tư, tư vấn và kế toán.
Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo rằng những biện pháp trả đũa chỉ nên được sử dụng như phương án cuối cùng để tránh leo thang căng thẳng thương mại.
