Doanh nghiệp và nông dân ở California điêu đứng vì hạn hán

Do hạn hán, lượng nước tưới tiêu bị cắt giảm đến 80% đối với nhiều nông dân trồng lúa ở bang California, Mỹ. Điều này khiến diện tích trồng lúa ở bang sản xuất gạo lớn thứ hai của Mỹ bị thu hẹp về mức thấp nhất kể từ thập niên 1950, gây tổn thương cho các doanh nghiệp phụ thuộc vào hoạt động sản xuất mặt hàng lương thực.

• Châu Âu thiếu nước vì hạn hán nghiêm trọng

Trong 43 năm qua, ông Rick Richter đã điều khiến chiếc máy bay hai tầng cánh (biplane) trên thung lũng Sacramento của bang California để rải lúa giống xuống những cánh đồng rộng lớn ngập nước để sản xuất lúa gạo, cung cấp cho người tiêu dùng trên toàn cầu.

Trong một năm điển hình, công ty gieo trồng hạt giống bằng máy bay Richter Aviation, nơi Richter giữ chức chủ tịch, gieo khoảng 17.000 hecta lúa và kiếm doanh thu hơn 3 triệu đô la Mỹ.

Năm nay, tình hình hạn hán ngày nghiêm trọng đã dẫn đến việc lượng nước tưới tiêu phân bổ nước cho các cánh đồng trồng lúa ở bang California bị cắt giảm ở mức chưa có tiền lệ, khiến ông chỉ gieo được hơn 2.800 hecta lúa và và dự kiến chỉ kiếm được doanh thu 550.000 đô la.

“Đúng là một năm thảm họa”, Richter, người đã phải cho 2 trong số 4 nhân viên chính thức và 20 lao động thời vụ nghỉ việc, nói.

Trong hầu hết hai thập niên qua, miền Tây nước Mỹ đã trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong hơn một thiên niên kỷ, khiến nông dân trồng cà chua đến cỏ linh lăng làm thức ăn cho gia súc bị giảm sản lượng và phải thay đổi cách thức kinh doanh.

Nhưng trong năm nay, phần lớn nông dân trồng lúa Bắc California phần lớn đã bị bỏ rơi. Trong hệ thống phân bổ nước do chính phủ liên bang điều hành, nông dân trồng lúa nắm giữ một số quyền ưu tiên cao nhất tại các tiểu bang, có nghĩa là họ thường nhận được phần lớn lượng nước tưới tiêu, trong khi các loại cây trồng khác héo úa.

Thời tiết khô hạn kỷ lục trong mùa đông vừa qua đã khiến các quan chức liên bang cắt giảm lượng nước tưới tiêu phân bổ cho các cánh đồng lúa, biến những gì bình thường trong mùa hè là những cánh đồng xanh tươi trải dài dọc theo xa lộ liên bang 5 ở phía bắc TP. Sacramento của California thành những khu đất khô cằn màu nâu.

Nông dân trồng lúa ở hạt Colusa, cách Sacramento 60 dặm về phía bắc, chỉ nhận được 18% lượng nước từ liên bang mà họ thường được phân bổ.

Tim Johnson, Giám đốc điều hành Ủy ban lúa gạo bang California, cho biết: “Ngay cả trong một đợt hạn hán, thông thường nông dân trồng lúa vẫn có thể nhận được một tỷ lệ phân bổ khá cao về lượng nước mà họ có quyền sử dụng. Giờ đây, họ đang trải qua cơn hạn hán mà họ chưa từng thấy trước đây”.

Nông dân California chỉ gieo 115.000 hecta lúa trong mùa xuân vừa qua, giảm 30% so với năm trước và thấp nhất kể từ thập niện 1950, theo ước tính Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).

Daniel Sumner, nhà kinh tế nông nghiệp tại Đại học California ở Davis, ghi nhận đây là mức sụt giảm diện tích gieo trồng lớn nhất hất đối với bất kỳ vụ mùa cây trồng chính nào của California trong năm nay.

California thường sản xuất khoảng 1/5 sản lượng gạo của Mỹ, hầu hết là các loại gạo Japonica, được sử dụng trong các món ăn như sushi và paella (món cơm thập cẩm có nguồn gốc từ Tây Ban Nha).

Sản lượng gạo của Mỹ thấp hơn khiến xuất khẩu gạo của nước này giảm 16% trong 6 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm 2021, theo USDA. Nhập khẩu gạo của Mỹ trong niên vụ 2022-2023 được dự báo sẽ đạt mức cao kỷ lục.

Các quan chức nông nghiệp ở bang California cho biết họ không chỉ lo lắng cho các vụ mùa mà còn triển vọng kinh doanh của các doanh nghiệp bán máy kéo, hạt giống và bảo quản nông sản trước khi phân phối trong nước hoặc xuất khẩu, chủ yếu sang châu Á.

Không có đủ nước tưới cho lúa, nhiều nông dân đã chuyển các nguồn lực cho các khu vườn hạnh nhân hoặc óc chó của họ.

Jeff Sutton, người điều hành một trang trại gia đình rộng 566 hecta ở hạt Colusa, bang California, cho biết đã sử dụng lượng nước phân bổ ít ỏi trong năm nay để tưới cho vườn cây ăn quả của gia đình, trong khi bỏ hoang khoảng 405 hecta diện tích trồng lúa. Ông Sutton, 50 tuổi, người sở hữu trang trại gia đình được phát triển từ năm 1870 cho biết: “Đây là năm đầu tiên chúng tôi không sản xuất gạo”.

Tại hạt Colusa, khu vực sản xuất gạo hàng đầu ở California, các quan chức dự báo nền kinh tế địa phương sẽ thiệt hại 2,4 tỉ đô la do sản lượng gạo và các cây trồng khác giảm sút.

Một số nông dân trồng lúa ở bang California đã tìm cách cắt giảm thua lỗ bằng cách bán lại lượng nước phân bổ ít ỏi cho những nông dân khác. Halbert Charter, nông dân trồng hạnh nhân ở hạt Colusa, gần đây đã mua lượng nước ban đầu được chia cho những nông dân trong khu vực với giá 575 đô la/acre-foot (1.233 mét khối), gần gấp 5 lần mức ông thường trả để mua nước từ chính phủ liên bang.

Các quan chức trong ngành cho biết nhiều nông dân sẽ vượt qua năm khó khăn với sự hỗ trợ từ chương trình bảo hiểm cây trồng liên bang. Tuy nhiên, sự sụt giảm mạnh về diện tích trồng trọt đang làm tê liệt một khu vực kinh tế quan trọng được xây dựng xung quanh lúa gạo, đe dọa hoạt động kinh doanh của các cửa hàng thiết bị và dịch vụ nông nghiệp cũng như hoạt xuất khẩu gạo sang các thị trường châu Á.

Cho đến nay, có 3 trong 6 công ty dịch vụ gieo hạt cây trồng bằng máy bay ở hạt Colusa đã đóng cửa. Kevin Dennis, Giám đốc điều hành De Pue Warehouse, công ty chuyên sấy khô và lưu trữ lúa  sau khi thu hoạch, cho biết doanh số bán hạt giống vào mùa xuân vừa qua đã giảm 85% so với cùng kỳ năm trước. De Pue Warehouse thường xử lý đến 4,5 triệu bao lúa, nhưng Dennis nói ông sẽ may mắn nếu xử lý được 400.000 bao lúa trong năm nay.

Tại Maxell, California, Công ty California Heritage Mills, chuyên sản xuất, xay xát và xuất khẩu gạo trên khắp thế giới, doanh thu năm nay dự kiến sẽ giảm xuống 20 triệu đô la từ 50 triệu đô la vào năm 2021, sau khi những nông dân sở hữu công ty này cắt giảm 85% sản lượng. Hồi tháng 8, công ty đã sa thải 20 trong số 60 công nhân.

Theo WSJ