Doanh nghiệp ngành điện gặp khó trong quí 3

Tình hình thủy văn không thuận lợi cũng như hoạt động kinh doanh dưới giá vốn khiến cho kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp cả thủy điện lẫn nhiệt điện gặp nhiều khó khăn trong quí 3-2023.

• Thượng đế của ngành điện
• Thách thức của ngành điện Trung Quốc khi bước vào giai đoạn dư thừa

Thủy điện gặp khó

Do tác động của sự chuyển pha thời tiết từ La Nina sang El Nino, tình hình thủy văn không còn thuận lợi như trước nên lợi nhuận quí 3-2023 của phần lớn các doanh nghiệp thủy điện đều sụt giảm mạnh.

Cụ thể, CTCP Thủy điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh (VSH) chứng kiến lợi nhuận sau thuế (LNST) quí 3 giảm mạnh tới 88% so với cùng kỳ năm trước, đạt 26 tỉ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 221 tỉ đồng. Nguyên nhân là do doanh thu sụt giảm tới 41%, còn 382 tỉ đồng, trong khi giá vốn chỉ giảm 11%, xuống 222 tỉ đồng, khiến lợi nhuận gộp của VSH bị thu hẹp. Tương tự, trong quí 3, doanh thu của CTCP Thủy điện Thác Bà (TBC) cũng giảm 57% so với cùng kỳ năm trước, đạt 82 tỉ đồng. Trừ chi phí, công ty báo LNST 23 tỉ đồng, giảm 78%.

Tiếp tục ghi nhận kết quả kinh doanh sa sút trong quí 3, CTCP Thủy điện A Vương (AVC) báo doanh thu đạt gần 119 tỉ đồng và LNST 49 tỉ đồng, giảm lần lượt 60% và 73% so với cùng kỳ năm trước. Dù vậy, nhờ quí đầu năm lãi lớn nên lũy kế chín tháng, công ty vẫn đạt LNST 281 tỉ đồng, vượt 164% kế hoạch lợi nhuận cả năm (kế hoạch đạt 106,6 tỉ đồng).

Không còn thua lỗ như quí trước, CTCP Thủy điện Hủa Na (HNA) báo LNST quí 3 đạt 106 tỉ đồng, nhưng so với mức đỉnh của cùng kỳ năm trước thì con số lợi nhuận này vẫn thấp hơn tới 61%. Lũy kế chín tháng, LNST của công ty đạt 152 tỉ đồng, giảm 63% so với cùng kỳ năm trước song đã thực hiện hơn 99% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Nhìn chung, với tình hình kết quả kinh doanh chín tháng đầu năm 2023 không mấy khả quan như trên, áp lực lên nhóm cổ phiếu ngành điện trong ngắn hạn đang khá lớn.

CTCP Đầu tư Điện lực 3 (PIC) thậm chí còn báo lỗ sau thuế 2 tỉ đồng trong quí 3. Đây là lần lỗ trở lại sau hai năm của công ty này. Cùng báo lỗ trong quí 3 còn có CTCP Thủy điện Sông Vàng (SVH) với mức lỗ sau thuế gần 4,5 tỉ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước vẫn có lãi 1,2 tỉ đồng. Như vậy, SVH đã trở lại quỹ đạo thua lỗ sau bảy quí có lãi, tính từ quí 4-2021.

Ở chiều ngược lại, vẫn có một số doanh nghiệp thủy điện ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng trong quí 3, song mức tăng không quá đột biến. Điển hình như CTCP Thủy điện Sử Pán 2 (SP2) báo LNST tăng 39%, đạt 31 tỉ đồng, trong khi CTCP Thủy điện Sê San 4A (S4A) báo lãi ròng tăng 45%, đạt gần 28 tỉ đồng nhờ lượng nước ổn định giúp doanh thu tăng. Tương tự, CTCP Thủy điện – Điện Lực 3 (DRL) ghi nhận LNST tăng 13% so với cùng kỳ năm trước, đạt trên 14 tỉ đồng, chủ yếu nhờ biên lãi gộp tốt hơn cùng doanh thu tài chính tăng.

Nhiệt điện cũng không mấy khả quan

Thua lỗ cũng là tình trạng chung mà nhiều doanh nghiệp nhiệt điện phải đối mặt trong quí 3. Trong đó, CTCP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (NT2) lỗ sau thuế tới 124 tỉ đồng, trong khi cùng kỳ có lãi sau thuế 199 tỉ đồng. Đây là mức lỗ kỷ lục của công ty này kể từ khi niêm yết vào năm 2015. Theo giải trình, doanh thu sản xuất điện giảm đáng kể do nhà máy của NT2 dừng máy tiến hành đại tu từ ngày 7-9.

Cụ thể, doanh thu thuần quí 3 của công ty giảm 62% so với cùng kỳ năm trước về mức 816 tỉ đồng. Bên cạnh đó, việc kinh doanh dưới giá vốn khiến công ty lỗ gộp hơn 132 tỉ đồng. Với khoản lỗ kỷ lục trong quí 3, lũy kế chín tháng, lãi sau thuế của NT2 giảm còn 256 tỉ đồng, thực hiện được 54% mục tiêu LNST cả năm.

Với CTCP Nhiệt điện Ninh Bình (NBP), sau quí 2 lãi gần 22 tỉ đồng, NBP đã thua lỗ trở lại trong quí 3 với mức lỗ sau thuế 2,4 tỉ đồng, trong khi cùng kỳ vẫn có lãi 1,4 tỉ đồng. NBP cho biết do thực hiện đại tu theo kế hoạch với tổ máy số 4 từ ngày 15-8 đến 30-9 nên doanh số giảm, dẫn đến thua lỗ trong kỳ.

Không đến mức thua lỗ, song lợi nhuận ròng của CTCP Nhiệt điện Quảng Ninh (QTP) cũng giảm đến 92% so với cùng kỳ năm trước, còn vỏn vẹn 12 tỉ đồng. Trong quí 3, công ty đã thực hiện sửa chữa định kỳ tổ máy nên sản lượng điện thương phẩm giảm dẫn tới doanh thu và lợi nhuận giảm.

Trong khi đó, kinh doanh dưới giá vốn trong quí 3 nhưng CTCP Nhiệt điện Phả Lại (PPC) vẫn thoát lỗ, chủ yếu nhờ cổ tức, lợi nhuận được chia. Cụ thể, trong kỳ, công ty ghi nhận doanh thu đạt 1.337 tỉ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước, giá vốn lên tới 1.421 tỉ đồng, tăng 21%, dẫn đến lỗ gộp 84 tỉ đồng. Dù chịu lỗ gộp, hoạt động tài chính mang về doanh thu 184 tỉ đồng cho PPC nên sau khi trừ chi phí, công ty báo LNST đạt 84 tỉ đồng, giảm 46% so với cùng kỳ.

Tổng CTCP Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power, POW) cũng là trường hợp thoát lỗ trong quí 3. Dù chưa chính thức công bố báo cáo tài chính nhưng tại hội thảo gặp gỡ các nhà đầu tư mới đây, lãnh đạo PV Power cho biết, chín tháng đầu năm 2023 công ty đã hoàn thành 74,3% kế hoạch doanh thu và 77% kế hoạch LNST. Với kết quả này, ước tính quí 3, PV Power lãi 31 tỉ đồng, lạc quan hơn so với mức lỗ ước tính 47 tỉ đồng trước đó được công ty dự báo.

Điểm sáng hiếm hoi trong nhóm nhiệt điện đến từ CTCP Nhiệt điện Hải Phòng (HND) khi báo lãi trong quí 3. Trong kỳ, doanh thu thuần của công ty giảm 6%, xuống 2.884 tỉ đồng nhưng giá vốn hàng bán giảm mạnh hơn nên lãi gộp tăng 138% so với cùng kỳ, đạt 253 tỉ đồng. Kết quả, công ty báo LNST 192 tỉ đồng, gấp 4,7 lần cùng kỳ năm trước.

Nhìn chung, với tình hình kết quả kinh doanh chín tháng đầu năm 2023 không mấy khả quan như trên, áp lực lên nhóm cổ phiếu ngành điện trong ngắn hạn đang khá lớn. Nhìn về bức tranh dài hạn hơn, quy hoạch điện VIII đang mở ra triển vọng cho lĩnh vực điện khí và năng lượng tái tạo trong khi lĩnh vực nhiệt điện ngày càng bị thu hẹp. Trên cơ sở đó, việc lựa chọn cổ phiếu ngành điện trong cả ngắn và trung hạn sẽ yêu cầu sự kỹ lưỡng từ phía các nhà đầu tư.