Ethereum có phải là chứng khoán đầu tư không?
Câu hỏi này là khởi đầu của cơn sốt đầu cơ kể từ khi Ethereum chuyển sang network blockchain Proof-of-Stake vào năm ngoái, nơi các nhà đầu tư có thể stake tiền của họ để đổi lấy phần thưởng – không quá khác biệt so với lãi suất được trả cho trái phiếu. Một cáo buộc mới vào ngày 9/3/2023 từ một cơ quan quản lý của bang New York có thể đẩy cuộc tranh luận pháp lý trở lại đỉnh điểm.
Trong một vụ kiện chống lại sàn giao dịch tiền điện tử KuCoin có trụ sở tại Seychelles vào thứ Năm, Tổng chưởng lý New York (NYAG) Letitia James cáo buộc công ty đã phạm luật khi bán chứng khoán chưa đăng ký. Trong số các chứng khoán chưa đăng ký được liệt kê trong vụ kiện có cả Ether.
Ether từ lâu đã được các cơ quan quản lý của tiểu bang và liên bang coi là hàng hóa, bao gồm cả Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC). Chỉ định nó là chứng khoán sẽ có tác động lớn đến thị trường tiền điện tử, thay đổi mạnh mẽ cách thức hoạt động và phân loại của các cryptocurrency khác được giao dịch trên thị trường Hoa Kỳ.
Trường hợp Ether là chứng khoán
Ethereum rõ ràng đã thu hút sự giám sát kỹ lưỡng hơn từ các cơ quan quản lý bắt đầu từ năm 2022 khi nó chuyển từ thuật toán Proof-of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS) để vận hành network của mình.
Thuật toán Proof-of-Work (PoW) (vốn vẫn được Bitcoin sử dụng) dựa vào “khai thác” để bảo mật blockchain – nơi các máy tính rải rác khắp thế giới đua nhau giải các câu đố mật mã để có quyền kiếm tiền điện tử mới phát hành và ghi các giao dịch vào tài khoản. Hệ thống mới, thuật toán Proof-of-Stake (PoS), từ bỏ việc khai thác và thay bằng staking. Những người nắm giữ Ether giờ đây có thể khóa tiền điện tử của họ với network để đổi lấy tiền lãi và như một cách giúp đảm bảo an toàn cho các giao dịch.
“Bằng cách chuyển sang thuật toán Proof-of-Stake (PoS), ETH không còn phụ thuộc vào sự cạnh tranh giữa các máy tính nữa mà thay vào đó dựa vào phương pháp khuyến khích người dùng sở hữu và stake ETH”, đơn kiện giải thích. “Việc chuyển sang thuật toán Proof-of-Work (PoW) đã tác động đáng kể đến chức năng cốt lõi và các ưu đãi để sở hữu ETH, bởi vì những người nắm giữ ETH hiện có thể kiếm lợi nhuận chỉ bằng cách tham gia staking”.
Ảnh hưởng của tính tập trung
Bóng ma của việc bị xác định là chứng khoán hay không từ lâu đã bao trùm Ether. Vì ETH vốn dĩ từ đầu chỉ được phân phối cho những người ủng hộ và nhà đầu tư ban đầu vào năm 2015 như một phần của ICO.
Trong vụ kiện chống lại KuCoin, James cho rằng Ether là một chứng khoán do kế hoạch phân phối sớm của nó, cũng như thực tế là cơ sở hạ tầng của nó được duy trì bởi một nhóm tương đối nhỏ những người đóng góp. Vụ kiện của James có vấn đề đặc biệt với ảnh hưởng của đồng sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin và tổ chức phi lợi nhuận Ethereum Foundation. Họ tuyên bố rằng họ có mức “ảnh hưởng đáng kể đối với Ethereum và thường là động lực thúc đẩy các sáng kiến chính trên blockchain Ethereum có tác động chức năng và giá của ETH”.
Vụ kiện còn bổ sung thêm rằng Buterin và “một số ít nhà phát triển” kiểm soát blockchain Ethereum “sẽ thu lợi từ sự phát triển của network và sự đánh giá cao liên quan của ETH”. Buterin và các nhà phát triển, theo đơn kiện, “đã quảng bá nó như một khoản đầu tư phụ thuộc vào sự phát triển của network Ethereum”. “Buterin và Ethereum Foundation cũng đã nhận được số lượng ETH đáng kể trong ICO và được cho là sẽ giữ lại số cổ phần đáng kể của ETH đó ngày hôm nay”, đơn kiện tuyên bố.
Điều gì xảy ra nếu Ether là chứng khoán?
Bất chấp sự khẳng định của NYAG trong vụ kiện rằng Ether có thể là chứng khoán, nhưng phàn quyết này vẫn chưa phải là quyết định cuối cùng. Điều rõ ràng nhất có thể thấy và cũng là lý do được đưa ra trong vụ kiện là, có ít nhất một cơ quan quản lý – và có thể những tổ chức khác, bao gồm Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) – đang nghĩ về Ether như thế nào.
SEC đã làm việc song song với nhiều cơ quan khác, nhiều hơn số lượng cơ quan mà họ đã hợp tác với bất kỳ tiểu bang nào khác mà chúng tôi biết, ít nhất là theo tôi biết,” Collins Belton, luật sư về tiền điện tử có trụ sở tại California và đối tác tại Brookwood PC giải thích. Chủ tịch SEC, Gary Gensler, người đang ngày càng đàn áp ngành công nghiệp tiền điện tử gần đây, đã ám chỉ rằng việc Ethereum chuyển sang thuật toán Proof-of-Stake (PoS) đưa nó đến gần hơn với định nghĩa của cơ quan về chứng khoán.
SEC định nghĩa chứng khoán dựa trên bài kiểm tra Howey, cho biết chứng khoán là “một hợp đồng, giao dịch hoặc kế hoạch đầu tư mà một người khi đầu tư tiền của mình vào một doanh nghiệp chung sẽ chỉ mong đợi lợi nhuận từ nỗ lực của người quảng bá hoặc bên thứ ba”. Thuật toán Proof-of-Stake (PoS), theo logic này, có thể đưa Ether đến gần hơn với “chứng khoán” vì các khoản thanh toán lãi của nó đòi hỏi ít công sức và phù hợp với “kỳ vọng về lợi nhuận” của Bài kiểm tra Howey.
Tác động đến ngành công nghiệp
Nếu Ethereum chính thức được tòa án phân loại là chứng khoán, các sàn giao dịch muốn niêm yết Ether có thể sẽ phải đăng ký làm đại lý môi giới chứng khoán với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC). “Nếu bạn đã đăng ký ở New York, bây giờ bạn có một câu hỏi – bạn có hủy niêm yết Ether hoặc chặn khách hàng ở New York của mình không thể mua Ether hay không. Hay chỉ cần đăng ký làm đại lý môi giới là được?” Belton nói.
Belton cũng chỉ ra rằng lập trường của James gây ngạc nhiên vì các sàn giao dịch hoạt động hợp pháp ở New York (không bao gồm KuCoin, vốn không được đăng ký như một sàn giao dịch) cung cấp Ether, với sự chấp thuận của cơ quan quản lý tài chính của bang, Sở dịch vụ tài chính bang New York (NYDFS).
“Không phải New York không biết rằng Ether đang được cung cấp. Họ đã biết chuyện này nhiều năm rồi vì để có được giấy phép và đăng ký ở New York, bạn thực sự phải có đủ tài sản mà bạn dự định cung cấp cho người dân New York và số tài sản này phải được cơ quan quản lý tài chính của họ đưa vào danh sách xanh”, Belton nói. “Vì vậy, thật điên rồ khi tổng chưởng lý của họ nói, 'Ồ, nhân tiện, các bạn đang bán chứng khoán bất hợp pháp, mặc dù thực tế là cơ quan quản lý tài chính của chúng tôi đã cho phép các bạn hoạt động mà không bị trừng phạt trong 5 năm',” ông nói thêm.
Không chỉ các sàn giao dịch tập trung mới có điều cần lo lắng: Các nền tảng giao dịch phi tập trung – các phần mềm tự trị hoạt động trên các blockchain – cũng có thể gặp rắc rối pháp lý nếu Ether bị phát hiện là chứng khoán. “Về mặt kỹ thuật, theo cách đọc của dự thảo, nếu bạn đang cung cấp một nền tảng cho những người mà họ có thể tham gia vào các loại giao dịch này, bất kể đó là hàng hóa hay chứng khoán, thì New York đang nói, 'Này, chúng tôi nghĩ bạn có thể phải là nhà môi giới-đại lý – có thể là nhà môi giới-đại lý chứng khoán hoặc hàng hóa',” Belton nói.
Đã có tiền lệ pháp lý cho việc cấm các chương trình máy tính dựa trên blockchain, được gọi là smart contract – vào mùa hè, chính phủ Hoa Kỳ đã cấm chương trình máy trộn Tornado Cash vì các liên quan của nó đến hoạt động rửa tiền.
Logic của James để phân loại Ether là chứng khoán – một phần dựa trên việc network chuyển sang Proof-of-Stake (PoS) – đặt ra câu hỏi về việc liệu các token Proof-of-Stake (PoS) cũng có thể được phân loại là chứng khoán hay không. Belton cho biết vụ kiện ảnh hưởng đến các network Proof-of-Stake (PoS) khác. Những gì NYAG đang nói “có thể mở rộng ra ngoài Ether và liên quan đến phần còn lại của hệ sinh thái”.
Ngoài Bitcoin Proof-of-Work (PoW), hầu hết các blockchain lớn đều sử dụng hệ thống dựa trên thuật toán Proof-of-Stake (PoS) tương tự như của Ethereum, có nghĩa là các nhà quản lý có thể đặt chúng vào một giỏ tương tự. Giá của Ether đã giảm khoảng 7% sau thông báo của NYAG về vụ kiện chống lại KuCoin.
