Đằng sau đòn công kích dữ dội của Tổng thống Donald Trump với chủ tịch FED

Tổng thống Donald Trump phát đi tín hiệu rằng FED phải chịu trách nhiệm khi kinh tế Mỹ suy yếu do thương chiến, nếu FED không sớm giảm lãi suất.

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social hôm 21-4, ông Donald Trump đã lặp lại yêu cầu Cục Dự trữ Liên bang (FED) phải nhanh chóng giảm lãi suất.

"Lạm phát gần như không còn" - ông chủ Nhà Trắng nói, đồng thời cáo buộc FED đã cố tình hạ lãi suất vào mùa thu năm ngoái để tác động đến kết quả cuộc bầu cử 2024. Ông nói: "Ông Powell luôn chậm trễ, trừ vào kỳ bầu cử khi ông ta hạ lãi suất để giúp lần lượt giúp ông Joe Biden và bà Kamala".

Ông Jerome Powell là chủ tịch của FED hiện nay.

Đây là phát ngôn mới nhất tiếp tục thể hiện quan điểm lâu năm của ông Donald Trump rằng FED nên để ý hơn tới mong muốn của tổng thống. Cả ông và các cố vấn thân cận đều cáo buộc FED không còn giữ được tính độc lập như trước mà ngày càng bị chi phối bởi chính trị.

Ngược lại, ông Powell khẳng định Fed đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu kinh tế, không theo bất kỳ áp lực chính trị nào. "Chúng tôi chỉ đưa ra quyết định dựa trên phân tích tốt nhất từ dữ liệu" - ông nói tuần trước.

Các nhà kinh tế nhận định việc FED hạ lãi suất vào tháng 9 năm ngoái là phản ứng hợp lý khi thị trường lao động có dấu hiệu chững lại và lạm phát giảm. Sau khi ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đầu tháng 11-2024, Fed đã tiếp tục hạ lãi suất hai lần nữa, mỗi lần 0,25 điểm %. Tuy nhiên, ông Donald Trump cho rằng nền kinh tế khi đó không cần hỗ trợ, còn hiện tại thì lại rất cần.

Một số nhà phân tích cho rằng những chỉ trích của ông Donald Trump nhằm đổ lỗi phủ đầu cho FED nếu kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. "Người ta thường có xu hướng tìm người tới giải cứu mình hoặc chí ít là có người để đổ lỗi" - cựu Thượng nghị sĩ Phil Gramm của đảng Cộng hòa bình luận.

Theo ông Neil Dutta, chuyên gia kinh tế tại Renaissance Macro Research, lập luận của ông Donald Trump và các cố vấn không nhất quán. "FED không hạ lãi suất vào năm ngoái để giúp ông Biden. Họ làm vậy để hỗ trợ thị trường lao động, vốn đang chững lại do lãi suất cao" - ông nói.

Ông Dutta dự báo kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy thoái trong quý này do những tuyên bố thương mại thiếu nhất quán từ phía tổng thống Mỹ, điều mà FED không thể kiểm soát.

Khả năng ông Donald Trump tìm cách sa thải ông Powell đang làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của FED. Một số nghị sĩ Cộng hòa đã lên tiếng cảnh báo.

"Tổng thống đã tạo ra quá nhiều sự bất ổn về chính sách thương mại, buộc tất cả doanh nghiệp ở Mỹ phải xoay sở tìm hiểu xem rốt cuộc chính sách của ông là gì. Nếu giờ lại dọa cách chức Chủ tịch FED bằng thẩm quyền tổng thống thì sự bất ổn sẽ càng lớn" - ông Gramm nói thêm.

Ngay cả khi ông Powell không bị thay thế, những lời công kích công khai có thể gây tổn hại lâu dài cho uy tín của FED - một thể chế vốn được xây dựng dựa trên tính chuyên môn và sự tin cậy lưỡng đảng.

"Đây thực sự là một thảm họa đối với FED" - nhà sử học Peter Conti-Brown từ Đại học Pennsylvania nói, bổ sung rằng tính liêm khiết và sự ủng hộ lưỡng đảng chính là điều mang lại thẩm quyền cho FED.