Tại Mỹ, giá xe hơi hiện vẫn ở mức rất cao so với thời kỳ tiền đại dịch Covid-19. Vì sao như vậy và liệu người tiêu dùng có nên tậu xe mới trong lúc này? Bài báo sau đây thử tìm cách trả lời câu hỏi này. Xin lưu ý rằng thông tin trong bài báo nên được xem xét trong bối cảnh nước Mỹ, chỉ để chúng ta tham khảo.
Trong một bài viết nhan đề “Suốt mấy thập kỷ qua, chưa bao giờ mua ô tô lại khó đến vậy. Đây là câu trả lời tại sao” đăng trên CNN hôm Chủ nhật tuần rồi, hai tác giả Christopher Hickey và Alex Leeds Matthews cho rằng gần như chưa bao giờ giá cả xe hơi tại Mỹ, cả xe mới lẫn xe cũ, lại cao như hiện nay mặc dù các khó khăn về nguồn cung ứng đang được cải thiện và lạm phát đã bắt đầu ổn định hơn.
Theo bài báo, giá giao dịch thật của ô tô đã không ngừng tăng kể từ năm 2020, cao hơn bất kỳ thời điểm nào trong hơn 35 năm qua, theo số liệu của cơ quan thống kê lao động Mỹ (Bureau of Labor Statistics – BLS).
Người mua xe hơi chưa bao giờ phải chịu cảnh giá cả tăng vọt như vậy kể từ thập niên 70 và 80 của thế kỷ trước. Đặc biệt, trong những năm qua, giá xe tăng chóng mặt chỉ sau một thời gian ngắn. Trên thị trường xe đã qua sử dụng, chỉ số giá tiêu dùng của ô tô tăng 45% chỉ sau 12 tháng. Đây là hiện tượng tăng giá chưa từng có kể từ khi BLS bắt đầu thu thập các số liệu này vào năm 1947.
Xu hướng tăng giá diễn ra khắp các khu vực của nước Mỹ dù tại một số nơi, giá khởi điểm có thể cao hơn các bang khác.
Đồng tình với quan điểm trên, tác giả Nicole Spector cho biết ai phải mua xe hơi trong mấy năm qua hẳn phải nhận ra rằng giá cả đã tăng vọt kinh khủng. Thêm nữa, nạn khan hiếm xe càng thu hẹp khả năng lựa chọn của họ, tác giả này viết trên trang mạng gobankingrates.com đăng hồi cuối tháng trước.
Vì sao giá xe tăng?
Theo tác giả Spector, giá xe hơi mới xuất xưởng vẫn còn đứng ở mức rất cao. Trong tháng 1 năm nay, giá một chiếc xe mới trung bình là 49.500 đô la Mỹ, chỉ thấp hơn bảy đô la so với tháng 12 năm ngoái, khi giá xe thiết lập một kỷ lục mới.
Để so sánh, giá trung bình một chiếc xe hơi như vậy hồi tháng 7 năm 2021 là 45.355 đô la Mỹ. Vào tháng 7 năm 2020, con số đó đứng ở mức 38.378 đô la Mỹ.
Dù thấp hơn nhiều so với hiện nay, giá xe trung bình vào tháng 7 năm 2020 vẫn cao so với trước đó. Giá bắt đầu tăng vào năm 2020 khi nạn khan hiếm vật liệu bán dẫn bắt đầu lan rộng khắp các nhà máy sản xuất ô tô toàn cầu.
Spector cho rằng nạn khan hiếm là lý do chính làm giá cả tăng vọt. Tuy nhiên, vấn đề phức tạp hơn. “Vấn nạn tăng giá xe hơi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân”, tác giả này viết. Nhưng tựu trung có hai lý do chính, đó là nhu cầu cao hơn và nguồn cung bị giới hạn, nhất là nguồn cung vật liệu bán dẫn khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Nguồn cung cấp giảm làm sản xuất xe hơi bị thu hẹp và, vì thế, giá xe tăng lên.
Chính sự khan hiếm vật liệu bán dẫn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nạn khan hiếm xe hơi so với thời kỳ trước đại dịch. Hiện nay, nguồn cung xe hơi sẵn sàng đến tay người mua ở Mỹ vẫn còn thấp hơn so với thời kỳ tiền đại dịch. Do vậy, cả các hãng sản xuất xe hơi lẫn các đại lý bán xe đều ngưng các chương trình khuyến mãi giảm giá vốn rất phổ biến trước đây. Các đại lý xe hơi biết rõ rằng người tiêu dùng phải móc hầu bao của họ khi không còn lựa chọn nào khác.
CNN đưa ra một lý do khác cho nạn tăng giá xe hơi ở Mỹ. Đó là người tiêu dùng Mỹ ngày càng ưa chuộng xe bán tải (pickup truck) và xe thể thao đa dụng (SUV). Giá trung bình toàn nước Mỹ của một xe bản tải loại lớn là 62.430 đô la năm 2022, trong khi giá của một chiếc xe hơi kích cỡ trung bình ở Mỹ chỉ 32.338 đô la.
Thị hiếu người tiêu dùng Mỹ đã chuyển sang xe bán tải cỡ lớn và xe thể thao đa dụng. Hơn nữa, người mua cũng muốn trang bị thêm phụ kiện (option), một xu hướng phổ biến hơn so với mấy năm trước đây. Cả hai xu thế này đã thúc đẩy các hãng xe hơi đưa ra các mẫu xe đắt tiền hơn.
Liệu giá xe có giảm trong năm nay?
Theo Spector, giá xe cũ đã giảm. Tác giả này trích một báo cáo của iSeeCars sau khi phân tích dữ liệu giao dịch hơn 1,8 triệu xe cũ trong tháng 2 năm 2020 và 2023 cho biết giá xe cũ giảm 8,7% so với một năm trước. Mười dòng (model) xe – bao gồm cả Infiniti QX80, Nissan Armada, Land Rover Discovery và Tesla Model 3 – đã giảm ít nhất 16%, trong đó dòng Telsa Model 3 giảm sâu nhất, 21,5%, kể từ tháng 9 năm 2022.
Theo iSeeCars, thị trường xe đã qua sử dụng đã có sự phân tầng từ năm ngoái. Dù giá xe vẫn còn cao hơn trước đại dịch, giá đã giảm đều đặn trong vòng một năm trở lại đây và giảm sâu hơn từ sáu tháng trước. Giá xe cũ có thể trở lại mức tiền đại dịch vào cuối năm nay nếu xu hướng này tiếp diễn.
Giá xe mới xuất xưởng cũng đã có phần giảm so với đỉnh nhờ vào sự cải thiện của nguồn cung vật liệu bán dẫn. Sai biệt giữa giá niêm yết và giá mong muốn của các hãng xe đã thu hẹp hơn. Xu hướng này được tiên đoán sẽ tiếp diễn đến cuối năm nay.
Liệu giá xe có giảm hay không hoàn toàn không nằm trong tầm kiểm soát của người tiêu dùng. Ngay cả các chuyên gia về giá cả xe hơi cũng chỉ đưa ra lời tiên đoán. Tuy vậy, có thể nói rằng xu hướng giảm giá trong năm 2023 là một khả năng không nhỏ.
Vậy tôi có nên mua xe trong năm nay hay không?
Kết luận: khi giá cả vẫn là điều tiên liệu, hiện nay chưa phải là thời điểm tốt nhất để tậu một chiếc xe mới. Spector khuyên người Mỹ rằng: Nếu bạn vẫn còn khả năng chờ, hãy tạm gác lại ý định mua xe ngay để xem giá có hạ thấp hơn trong vài tháng tới hay không.
