ChatGPT mở ra cánh cửa tuần làm việc 4 ngày?

Với năng suất lao động tăng lên nhờ sự hỗ trợ của  ChatGPT, công cụ chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) của OpenAI, các công ty có thể ủng hộ mô hình tuần làm việc 4 ngày, theo giáo sư Christopher Pissarides, nhà kinh tế từng đoạt giải Nobel.

• Công nghệ AI đe dọa 300 triệu việc làm ở Mỹ và châu Âu
• Góc nhìn lạc quan về chuyện ChatGPT thay thế con người

Christopher Pissarides, giáo sư tại Trường Kinh tế London, chuyên nghiên cứu về tác động của tự động hóa đối với công việc, nhận định thị trường lao động có thể thích ứng đủ nhanh với các chatbot AI như ChatGPT. Nhận xét của ông ngược với các lo ngại cho rằng những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ AI có thể dẫn đến tình trạng mất việc làm hàng loạt.

“Tôi rất lạc quan rằng chúng ta có thể tăng năng suất (nhờ chatbot AI). Nói chung, chúng ta có thể cải thiện sức khỏe và có thể nghỉ ngơi nhiều hơn. Chúng ta có thể chuyển sang một tuần bốn ngày một cách dễ dàng”, Pissarides nói trong một cuộc phỏng vấn gần đây bên lề một hội nghị ở Glasgow (Scotland).

Năm ngoái, 61 doanh nghiệp ở Anh từ ngân hàng đến nhà hàng thức ăn nhanh và công ty tiếp thị đã thử nghiệm cho phép 2.900 nhân viên của họ được nghỉ một ngày trong số 5 ngày làm việc mỗi tuần mà vẫn được trả lương cho ngày này. Kết quả là họ nhận thấy năng suất vẫn ổn định và số nhân viên nghỉ việc giảm. Vì vậy, hơn 90% doanh nghiệp cho biết muốn tiếp tục thử nghiệm tuần làm việc 4 ngày. Trong số đó, 18% doanh nghiệp dự định áp dụng chế độ làm việc này vĩnh viễn.

Các chatbot AI, chẳng hạn như ChatGPT của OpenAI và Bard của Google, được ca ngợi là một công nghệ có khả năng tạo ra sự bùng nổ năng suất nhưng cũng có nguy cơ cướp mất hàng trăm triệu việc làm của giới văn phòng.

Trước đây, Pissarides đã điều tra tác động của tự động hóa đối với công việc thông qua dự án có tên gọi Đánh giá của Pissarides về tương lai của công việc và hạnh phúc. Năm 2010, ông giành giải thưởng Nobel kinh tế cùng với hai giáo sư khác nhờ công trình nghiên cứu về những xung đột của thị trường lao động.

Pissarides lưu ý công nghệ AI vẫn có thể bị lạm dụng cho mục đích xấu, chẳng hạn như xâm phạm quyền riêng tư. Nhưng ông nói rằng công nghệ này có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với năng suất lao động nếu được sử dụng đúng đắn.

“Công nghệ AI có thể đảm nhận nhiều thứ nhàm chán ở nơi làm việc… và để lại những thứ thú vị hơn cho con người”, ông nói.

Theo Pissarides, người lao động sẽ ít tổn thương hơn nếu các công ty áp dụng công nghệ AI với tốc độ dần dần theo thời gian.

Một số ý kiến lo ngại tác động của công nghệ AI đối với xã hội. Tháng trước, hàng trăm nhà lãnh đạo công nghệ, gồm tỉ phú Elon Musk, ký một thư ngỏ kêu gọi tạm dừng việc đào tạo các hệ thống AI mạnh mẽ để các bên liên quan có thời gian thiết lập các tiêu chuẩn an toàn.

Pissarides nói: “Không có giới hạn nào về số lượng công việc mà nhân loại có thể tạo ra nếu họ thực sự muốn làm việc. Sẽ mất nhiều thời gian để công nghệ AI có tác động thực sự và trong thời gian đó mọi người sẽ điều chỉnh. Những gì người lao động cần làm trong lần điều chỉnh này về cơ bản là nâng cao kỹ năng”.

Một báo cáo gần đây của ngân hàng Goldman Sachs ước tính các hệ thống trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) như ChatGPT có thể gây rủi ro cho 300 triệu việc làm ở Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, nhóm nhà kinh tế của ngân hàng này cũng lập luận rằng chúng có thể thúc đẩy năng suất, giúp nâng GDP toàn cầu tăng thêm 7% trong 10 năm tới.

Các nền kinh tế tiên tiến chứng kiến mức tăng trưởng năng suất lao động chậm lại kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2009. Điều này làm chậm tốc độ tăng trưởng GDP một cách rõ rệt.

Kể từ khi OpenAI ra mắt ChatGPT vào tháng 11 năm ngoái, giới lao động văn phòng và nhà phân tích đã chỉ ra nhiều cách khác nhau mà người Mỹ có thể sử dụng các công cụ AI để làm việc dễ dàng và hiệu quả hơn. Trao đổi với Business Insider, 5 chuyên gia trong các lĩnh vực bao gồm AI, kinh tế và chính trị nhận định, trong những năm tới, việc tăng năng suất nhờ AI có thể giúp mở ra tuần làm việc 4 ngày.

“Bất kỳ công nghệ nào giúp tăng năng suất, bao gồm cả ChatGPT, đều khiến tuần làm việc ngắn trở nên khả thi hơn”, Carl Benedikt Frey, nhà kinh tế ở Đại học Oxford, nói

Mark Muro, học giả cao cấp tại Viện Brookings, người nghiên cứu tác động của AI đối với lực lượng lao động Mỹ, cho rằng năng suất tăng nhờ AI có thể hỗ trợ một tuần làm việc bốn ngày, đặc biệt là trong môi trường chuyên nghiệp.

Oded Netzer, giáo sư Trường Kinh doanh Columbia (Mỹ), nhận xét những tiến bộ của AI có thể là động lực cuối cùng thúc đẩy tăng trưởng năng suất lao động. Theo ông, sự gia tăng năng suất đó là “điều kiện cần thiết để chúng ta làm việc ít ngày hơn trong một tuần”.

 Theo Bloomberg, Business Insider