Chuỗi 'ác mộng' của Boeing: 6 năm lỗ triền miên, 179 người thiệt mạng, hơn 39 tỷ USD 'bốc hơi'

Ngày 5/1/2024 đáng lẽ có thể là một cột mốc đánh dấu sự phục hồi của Boeing, nhưng chỉ trong vài phút ngắn ngủi, một sự cố nghiêm trọng đã đẩy công ty vào một năm đầy biến động.

Vào lúc 5 giờ chiều (theo giờ địa phương) ngày 5/1/2024, chuyến bay 1282 của Alaska Airlines khởi hành từ Portland, Oregon đã gặp sự cố khi đạt độ cao 16.000 feet. Một chốt cửa phía sau máy bay bất ngờ bị bật ra, tạo thành lỗ hổng lớn trên thân.

Điện thoại và quần áo của hành khách bị cuốn bay vào không trung, mặt nạ dưỡng khí rơi xuống, và áp suất không khí mạnh mẽ khiến các ghế gần lỗ hổng bị xoáy về phía cửa mở. May mắn thay, những ghế này đều trống và phi hành đoàn đã xử lý tình huống kịp thời, đưa máy bay hạ cánh an toàn mà không gây thương vong nghiêm trọng.

Kể từ đó, gần như không có điều gì suôn sẻ với Boeing. Công ty liên tiếp gặp phải những sai lầm, đỉnh điểm là vụ tai nạn máy bay ở Hàn Quốc vào ngày 29/12, khiến 179 người thiệt mạng.

Dù nguyên nhân vụ tai nạn của chiếc Boeing 15 tuổi thuộc hãng Jeju Air vẫn đang được điều tra, nhưng điều đáng chú ý là hầu hết các sự cố trong 12 tháng qua đều rõ ràng xuất phát từ lỗi của Boeing.

Và năm 2024 đánh dấu năm thứ 6 liên tiếp công ty gặp phải các vấn đề nghiêm trọng, bắt đầu từ việc phải ngừng khai thác dòng máy bay bán chạy nhất 737 Max trong 20 tháng sau hai vụ tai nạn chết người vào cuối 2018 và đầu 2019, khiến 346 người thiệt mạng.

Tuy nhiên, triển vọng vào đầu năm 2024 trước sự cố Alaska Air lại khá lạc quan. Công ty vừa đạt doanh thu bán hàng tốt nhất trong lịch sử vào tháng 12/2023, khép lại một năm bán hàng mạnh nhất kể từ năm 2018.

Boeing cũng được kỳ vọng sẽ sớm nhận được phê duyệt từ Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cho hai mẫu máy bay mới 737 Max 7 và Max 10, cùng với thế hệ máy bay thân rộng 777X. Tỷ lệ sản xuất tăng cao cũng nuôi dưỡng hy vọng công ty có thể quay lại có lãi lần đầu tiên từ năm 2018.

Tuy nhiên, hiện nay công ty đang đối mặt với một năm khó khăn phía trước.

Vấn đề kéo dài

Việc phê duyệt 3 mẫu máy bay mới vẫn còn bỏ ngỏ, trong khi công ty đã cảnh báo nhà đầu tư về khả năng tiếp tục thua lỗ đến năm 2025. Boeing còn đứng trước nguy cơ bị hạ xếp hạng tín dụng xuống mức rác lần đầu tiên trong lịch sử và có thể bị loại khỏi chỉ số Dow Jones, nơi họ từng được xem là một trong những công ty quan trọng nhất của Mỹ kể từ năm 1937.

Cổ phiếu Boeing đã giảm khoảng 33% trong năm 2024, với mức giảm hơn 2% sau vụ tai nạn ở Hàn Quốc. Nhiều lãnh đạo cấp cao, bao gồm cả giám đốc điều hành trước đây, đã bị sa thải. Điều tra sơ bộ của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia (NTSB) về sự cố Alaska Air cho thấy chiếc máy bay đã rời nhà máy Boeing mà thiếu bốn con vít quan trọng để cố định chốt cửa.

Sự việc này đã kích hoạt hàng loạt cuộc điều tra từ nhiều cơ quan liên bang như NTSB, Quốc hội, FAA và Bộ Tư pháp. FBI thậm chí đã thông báo với hành khách trên chuyến bay rằng họ có thể được coi là nạn nhân của tội phạm. FAA cũng đã tăng cường giám sát Boeing, bao gồm việc hạn chế số lượng máy bay mà công ty được phép sản xuất.

Dưới đây là những vấn đề mà công ty này gặp phải trong năm ngoái:

Nhận tội

Sự cố với máy bay của Alaska Airlines đã làm bùng nổ lại vụ kiện mà Boeing tưởng chừng đã giải quyết được ba năm trước. Hãng sản xuất máy bay này đã từng đồng ý nhận tội về việc gian lận Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) trong quá trình cấp chứng nhận cho dòng 737 Max, và chấp nhận mức phạt lên tới 487 triệu USD.

Tuy nhiên, sự cố mới nhất đã đặt ra câu hỏi về hiệu quả của các biện pháp trừng phạt trước đó.

Hậu quả nghiêm trọng nhất đối với Boeing là việc phải hoạt động dưới sự giám sát chặt chẽ của một đơn vị do Chính phủ chỉ định.

Thế nhưng, vào tháng 10, một thẩm phán liên bang đã bác bỏ một phần phán quyết này, khiến hình phạt cuối cùng vẫn còn bỏ ngỏ, cho thấy vụ việc vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp.

Các phi hành gia bị mắc kẹt

Sau nhiều năm trì hoãn, tàu vũ trụ Starliner của Boeing cuối cùng đã thực hiện sứ mệnh đưa các phi hành gia NASA Butch Wilmore và Suni Williams lên Trạm vũ trụ quốc tế vào tháng 6.

Tuy nhiên, sự cố rò rỉ heli và trục trặc động cơ đẩy đã khiến tàu không thể đưa phi hành đoàn trở về như kế hoạch. Hai phi hành gia buộc phải chờ đợi để được SpaceX đưa về vào đầu năm 2025, làm dấy lên những lo ngại về độ tin cậy của tàu vũ trụ này.

Cuộc đình công làm tê liệt

Tháng 9 vừa qua, cuộc đình công của 33.000 thành viên Hiệp hội thợ máy quốc tế đã khiến dây chuyền sản xuất máy bay 737 Max và máy bay chở hàng của Boeing phải ngừng hoạt động. Mặc dù các bên đã đạt được một thỏa thuận tạm thời, các thành viên công đoàn vẫn quyết định đình công do bất đồng về lương hưu và các yêu cầu về tăng lương.

Cuộc đình công kéo dài gần 2 tháng, chỉ kết thúc khi công ty đề xuất tăng lương 43% trong suốt thời hạn hợp đồng.

Theo ước tính của Anderson Economic Group, đây là cuộc đình công tốn kém nhất của người Mỹ trong thế kỷ 21. Tổng thiệt hại từ cuộc đình công lên đến 11,5 tỷ USD, ảnh hưởng tới cả công ty, người lao động và các nhà cung cấp Boeing đã tuyên bố sẽ cắt giảm 10% trong tổng số 171.000 nhân viên toàn cầu để đối phó với khủng hoảng.

Tổn thất ngày càng tăng

Tháng 10 vừa qua, Boeing công bố một trong những quý tài chính tệ nhất của hãng trong nhiều năm, với lỗ hoạt động cốt lõi tăng lên 6 tỷ USD trong quý III, bao gồm khoản phí trước thuế 3 tỷ USD cho sự chậm trễ của chương trình 777X.

Kể từ đầu năm 2019, công ty đã lỗ tổng cộng 39,3 tỷ USD và liên tục báo lỗ trong hầu hết các quý.

Vụ tai nạn Jeju Air

Năm của Boeing kết thúc trong thảm kịch khi một chiếc máy bay 737-800 của hãng Jeju Air gặp nạn tại sân bay Muan, Hàn Quốc. Theo thông tin ban đầu, bộ phận hạ cánh của máy bay dường như không được mở ra khi cố gắng hạ cánh. Ngoài ra, có báo cáo về việc máy bay va chạm với chim khiến phi công phải phát tín hiệu cấp cứu.

Dù 737-800 nổi tiếng về độ an toàn và khác biệt hoàn toàn với mẫu 737 Max từng gây tranh cãi, nguyên nhân chính xác của vụ tai nạn vẫn đang được điều tra. Các chuyên gia cho rằng việc một chiếc máy bay 15 tuổi gặp sự cố nghiêm trọng như vậy có thể liên quan đến nhiều yếu tố, từ lỗi kỹ thuật cho đến điều kiện thời tiết.

Tuy nhiên, việc kết luận nguyên nhân cuối cùng cần dựa trên kết quả điều tra kỹ lưỡng của các cơ quan chức năng.

Theo CNN

>> Tầm ảnh hưởng của Elon Musk ngày càng rộng: Starlink sẽ phủ sóng Internet tốc độ cao trên 1.000 máy bay