Những thất bại liên tiếp trong ngành ngân hàng gần đây liên quan đến vụ sụp đổ Silicon Valley Bank (SVB), Signature Bank và Silvergate Bank buộc các quan chức chính phủ cấp cao phải cố gắng tìm ra nguyên nhân cốt lõi. Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump đã công khai đổ lỗi cho chính sách của nhau về kết quả này, nhưng theo một số nhà phân tích, vấn đề có thể là sự thiếu hiểu biết trong hệ thống ngân hàng.
Biden và Trump tranh cãi về nguyên nhân phá sản ngân hàng
Cuộc khủng hoảng ngân hàng mà Hoa Kỳ hiện đang phải đối mặt sau vụ sụp đổ của ba ngân hàng quy mô trung bình (SVB, Signature Bank và Silvergate Bank), đã khơi dậy cuộc thảo luận chính trị giữa Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump nhằm tìm ra nguyên nhân cho những thất bại ngân hàng lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng thế chấp dưới chuẩn năm 2008.
Biden và Trump đã rất lớn tiếng đổ lỗi cho chính sách của nhau. Vào ngày 13/3, sau khi SVB tuyên bố “ngừng cuộc chơi”, Biden đã trấn an mọi người về tính chất riêng biệt của vụ việc, kêu gọi người Mỹ tin tưởng vào hệ thống ngân hàng và khẳng định ngành vẫn an toàn.
Đồng thời, Tổng thống Biden đổ lỗi cho những thất bại của ngân hàng là do chính quyền Trump bãi bỏ quy định, trong đó các quy định ngân hàng chặt chẽ hơn được thiết lập thông qua Đạo luật Dodd-Frank trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Obama đã bị bãi bỏ. Biden tuyên bố:
“Thật không may, chính quyền cuối cùng đã lùi lại các quy định”.
Trump đã nhanh chóng bác bỏ những cáo buộc, nói rõ rằng chính quyền hiện tại phải chịu trách nhiệm về tình trạng bất ổn của hệ thống ngân hàng lúc này. Tại bài phát biểu vào ngày 28/3, Trump tuyên bố:
“Chúng ta đang chứng kiến ngân hàng thất bại ở khắp nơi. Biden và những người ủng hộ ông ta cũng như Quốc hội Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm trực tiếp về việc tạo ra thảm họa kinh tế này. Và dưới sự lãnh đạo của Joe Biden, tình hình sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn. Đó là những gì đang xảy ra trong hầu hết mọi lĩnh vực”.
Một câu trả lời khác
Tuy nhiên, đối với một số nhà phân tích, nguyên nhân nằm ở những vấn đề lẽ ra có thể dễ dàng xử lý bằng cách đánh giá rủi ro, chẳng hạn như Silicon Valley Bank. Đây là ý kiến của Andre Esteves, triệu phú CEO và nhà sáng lập BTG Pactual – một trong những ngân hàng đầu tư lớn nhất ở Latam, quản lý tài sản hơn 70 tỷ đô la.
Đối với Esteves, chính sự thiếu chuyên môn của các nhà điều hành ngân hàng do lãi suất thấp trong nhiều năm đã gây ra thất bại tại SVB. Esteves giải thích rằng thế hệ các nhà điều hành hiện tại chỉ biết đến lạm phát và chính sách diều hâu trên sách vở hoặc trên lý thuyết, nên không biết cách đối phó với chúng trong thực tế.
Esteves tuyên bố:
“Đó là cách quản lý trách nhiệm tài sản rất cơ bản mà bất kỳ nhà phân tích cấp dưới nào làm việc tại một ngân hàng ở Chile, Brazil, Colombia hoặc bất kỳ quốc gia nào khác có ít nhiều biến động đều phải biết”.
Esteves cũng chỉ ra rằng thất bại của Credit Suisse là một sự kiện riêng biệt diễn ra trong nhiều năm.
Khủng hoảng ngân hàng đẩy nền kinh tế Hoa Kỳ tới suy thoái
Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang tại Minneapolis, Neel Kashkari, cho biết cuộc khủng hoảng ngân hàng hiện nay đã đẩy nền kinh tế Hoa Kỳ đến gần hơn với suy thoái. Vị quan chức Fed này nhấn mạnh:
“Chúng tôi có những vấn đề cơ bản, các vấn đề pháp lý mà hệ thống ngân hàng của chúng tôi phải đối mặt”.
Neel Kashkari đã chia sẻ suy nghĩ của mình về tình trạng của nền kinh tế Hoa Kỳ, cuộc khủng hoảng ngân hàng hiện tại và liệu Hoa Kỳ có đang hướng tới suy thoái trong một cuộc phỏng vấn.
Trả lời câu hỏi về việc liệu cuộc khủng hoảng ngân hàng hiện tại có khiến nền kinh tế Hoa Kỳ tiến gần hơn đến suy thoái hay không, Kashkari nói:
“Điều đó chắc chắn mang chúng ta đến gần hơn. Ngay bây giờ, điều không rõ ràng là bao nhiêu trong số những căng thẳng ngân hàng này đang dẫn đến khủng hoảng tín dụng trên diện rộng. Cuộc khủng hoảng tín dụng đó… sẽ khiến nền kinh tế chậm lại. Fed đang theo dõi tình hình rất, rất chặt chẽ.
Những căng thẳng như vậy có thể dẫn đến giảm lạm phát. Vì vậy, chúng ta phải ít tác động hơn đến lãi suất quỹ liên bang để đưa nền kinh tế trở lại trạng thái cân bằng. Nhưng ngay bây giờ, vẫn chưa rõ những căng thẳng ngân hàng này sẽ gây ra bao nhiêu dấu ấn đối với nền kinh tế”.
Một số ngân hàng lớn như SVB và Signature Bank đã phá sản trong những tuần gần đây, khiến Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, Bộ Tài chính Hoa Kỳ và Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) phải can thiệp để bảo vệ người gửi tiền.
Kashkari đã được hỏi liệu có cần thêm các quy định để ngăn chặn đổ vỡ ngành ngân hàng hay không và liệu có nên tăng mức bảo hiểm tiền gửi của FDIC lên trên 250.000 đô la hay không. Ngoài ra, ông được hỏi liệu có nên khôi phục những hạn chế trong năm 2018 về quy định cho các ngân hàng quy mô trung bình hay không. Đạo luật Tăng trưởng Kinh tế, Cứu trợ theo quy định và Bảo vệ người dùng năm 2018 đã thay đổi hoàn toàn một số quy định được thực hiện sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Quan chức Fed trả lời:
“Chà, chúng ta có những vấn đề cơ bản, những vấn đề pháp lý mà hệ thống ngân hàng của chúng ta phải đối mặt. Tôi đã lập luận trong nhiều năm rằng các ngân hàng lớn nhất trên thế giới vẫn còn quá lớn để sụp đổ'.
Nhận xét về dòng tiền ra từ các ngân hàng nhỏ hơn sang các tổ chức lớn hơn, chủ tịch ngân hàng Fed nhấn mạnh: “Lý do khiến tiền gửi chảy vào các ngân hàng lớn, lý do khiến Credit Suisse được chính phủ Thụy Sĩ cứu trợ là vì các ngân hàng có vị thế cao hơn và điều đó thật không công bằng. Đó là một sân chơi không công bằng gây áp lực rất lớn lên các ngân hàng khu vực và ngân hàng cộng đồng. Điều đó cần phải được giải quyết. Chúng tôi cần các ngân hàng khu vực và ngân hàng cộng đồng ở Hoa Kỳ.
Sau khi vượt qua giai đoạn căng thẳng này, chúng ta phải đưa ra một hệ thống quản lý vừa đảm bảo sự lành mạnh của ngành ngân hàng, nhưng cũng phải công bằng và đồng đều, để các ngân hàng cộng đồng và ngân hàng khu vực có thể phát triển. Chúng ta không có điều đó hiện nay”, Kashkari kết luận.
Một số người đã kêu gọi chính phủ mở rộng gói cứu trợ cho các ngân hàng nhỏ hơn. Tỷ phú Bill Ackman gần đây đã nói:
“Chúng ta đang hướng đến thảm họa”, cảnh báo về thiệt hại vĩnh viễn đối với các ngân hàng nhỏ hơn nếu chính phủ để mặc cuộc khủng hoảng ngân hàng hiện tại tiếp tục”.
