"Đây là hành vi cố tình vi phạm quy định về an toàn thực phẩm và việc khởi tố là hoàn toàn chính xác. Chúng ta vẫn đang loay hoay không biết trách nhiệm thuộc về đơn vị nào. Tôi nhấn mạnh việc cố tình vi phạm là lỗi của cơ sở sản xuất" - ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - khẳng định.
Lộ nhiều kẽ hở về quản lý an toàn thực phẩm
Chiều 15/1, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức họp báo cáo cập nhật thông tin vụ việc phát hiện và khởi tố một số cơ sở sản xuất giá đỗ cố tình sử dụng chất cấm ngoài danh mục được phép sử dụng.
Báo cáo tại cuộc họp, ông Nguyễn Hoài Dương - Giám đốc Sở NN&PTNT Đắk Lắk - cho biết, trong ngày 15/12/2024, sở đã chỉ đạo Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản cùng Công an tỉnh Đắk Lắk lấy mẫu tại 6 cơ sở làm giá đỗ. Tổng cộng, 35 mẫu giá đỗ đã được thu thập.
Đây là vụ việc vi phạm nghiêm trọng về an toàn thực phẩm, cố tình sử dụng chất cấm trong sản xuất giá đỗ. Ngày 25/12/2024, cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án và lệnh bắt bị can để tạm giam với 4 chủ cơ sở trên. Hiện nay, các vụ án đang được điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, hệ thống cửa hàng Bách Hóa Xanh đã được yêu cầu thu hồi toàn bộ sản phẩm giá đỗ nhập từ các đơn vị sai phạm và tiêu hủy 343 kg sản phẩm. Sở NN&PTNT cũng thu hồi Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đã cấp cho Công ty TNHH Lâm Đạo, đơn vị cung cấp cho Bách Hóa Xanh 300-400 kg giá đỗ/ngày. Sở cũng đề xuất UBND tỉnh tăng cường các biện pháp quản lý, đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Kiều Chi.
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam nhận định: "Đây là hành vi cố tình vi phạm quy định về an toàn thực phẩm và việc khởi tố là hoàn toàn chính xác. Chúng ta vẫn đang loay hoay không biết trách nhiệm thuộc về đơn vị nào. Tôi nhấn mạnh việc cố tình vi phạm là lỗi của cơ sở sản xuất. Vì thế chúng ta cần bàn về việc khắc phục tình trạng này trong tương lai. Các cơ quan liên quan có nhiệm vụ rà soát lại toàn bộ chuỗi từ sản xuất, sơ chế, chế biến đến phân phối, nhằm phát hiện và khắc phục các kẽ hở về quản lý an toàn thực phẩm".
Qua vụ việc sản xuất giá đỗ vi phạm, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh một số vấn đề cần quản lý chặt chẽ hơn, bao gồm: Rà soát lại các cơ sở sản xuất; tăng cường các tiêu chí tại cơ quan cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm và quản lý kỹ hệ thống phân phối, tiêu thụ.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cũng đề xuất xem xét lại tính hiệu quả của các biện pháp xử phạt hiện hành, đồng thời áp dụng hình thức giám sát toàn diện để nâng cao tính răn đe.
Tăng cường trách nhiệm trong chuỗi sản xuất và phân phối
Ông Ngô Hồng Phong - Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT - cho rằng việc giám sát và kiểm tra đầu vào tại các chuỗi phân phối, như Bách Hóa Xanh, vẫn còn nhiều lỗ hổng. Điều này đòi hỏi cần tăng cường phối hợp giữa các đơn vị quản lý và các bên liên quan để kiểm tra định kỳ và đột xuất một cách hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, trên thực tế nguồn lực của tất cả các cơ quan Trung ương, địa phương hiện nay chưa thể nào kiểm tra, giám sát được hết các cơ sở thuộc diện phạm vi quản lý. Cơ chế Nghị định 15/2018/NĐ-CP đề xuất vai trò và trách nhiệm của các cơ sở sản xuất. Cơ quan quản lý nhà nước chủ yếu thực hiện việc hậu kiểm, nhưng với nguồn lực hiện tại, không thể đảm bảo được hiệu quả giám sát 100%.
Ông Ngô Hồng Phong - Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường. Ảnh: Kiều Chi.
Cũng theo ông Phong, một số Sở NN&PTNT cũng kiến nghị cần kiểm tra và chứng nhận các lô sản xuất trước khi đưa ra thị trường. Nếu bất kỳ khâu nào bị bỏ sót, nguy cơ xảy ra sai phạm sẽ tăng cao.
Ông Nguyễn Văn Hà - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT - Đắk Lắk đề xuất Bộ NN&PTNT cần có quy định rõ ràng và thống nhất về quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm, tránh tình trạng phân tán như hiện nay.
Lấy ví dụ với sầu riêng, ông Hà nhấn mạnh cần kiểm soát chất lượng ngay từ giai đoạn trồng trọt ngoài đồng, chăn nuôi tại chuồng trại, đến khâu sơ chế, chế biến để ngăn ngừa tình trạng mất an toàn thực phẩm. Các chợ đầu mối, bến bãi cũng cần được quản lý chặt chẽ, đảm bảo vệ sinh trong toàn chuỗi sản xuất và phân phối.
Kết luận tại cuộc họp, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề xuất thay đổi nhằm tăng cường trách nhiệm trong chuỗi sản xuất và phân phối. Ông kiến nghị xem xét tăng tần suất lấy mẫu so với Nghị định 15/2018/NĐ-CP, nâng cao trách nhiệm báo cáo kết quả cho Sở NN&PTNT, đồng thời nhấn mạnh vai trò của cơ sở sản xuất, kể cả quy mô nhỏ lẻ, trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cũng đề nghị Cục Bảo vệ thực vật đánh giá tác động của chất cấm ngoài danh mục được sử dụng ngâm giá đỗ có ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe, từ đó đưa ra mức xử phạt hợp lý, yêu cầu các siêu thị, cửa hàng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý ngành nông nghiệp.
