Đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin cho biết tầm nhìn ban đầu của Web3 đã “phần nào mờ nhạt” với nhiều dự án chuyển hướng khỏi ý tưởng cốt lõi về phân cấp.
Trong một trên blog có tiêu đề “Make Ethereum Cypherpunk Again” được xuất bản ngày hôm nay, Buterin đã viết rằng có một sự rạn nứt lớn về ý thức hệ “nơi mà các bộ phận quan trọng của cộng đồng phi tập trung non-blockchain coi thế giới tiền điện tử là một thứ gây xao lãng, chứ không phải là một tinh thần đồng cảm và một đồng minh mạnh mẽ.”
Anh lưu ý rằng thuật ngữ Web3 ban đầu được đặt ra bởi đồng sáng lập Ethereum Gavin Wood.
“Thay vì coi nó, như tôi đã làm ban đầu, là 'Bitcoin cộng với các hợp đồng thông minh', Gavin đã nghĩ về nó một cách rộng hơn như một trong những tập hợp công nghệ có thể cùng nhau tạo thành layer cơ sở của một hệ thống internet cởi mở hơn.”
Buterin cho biết mọi người sử dụng tiền điện tử để gửi và tiết kiệm tiền ở nhiều quốc gia, nhưng họ thường thực hiện việc này thông qua các phương tiện tập trung, “thông qua chuyển khoản nội bộ trên tài khoản sàn giao dịch tập trung hoặc bằng cách giao dịch USDT trên Tron”.
Phí giao dịch tăng
Buterin chỉ ra rằng “thủ phạm số một” mà anh cho rằng là nguyên nhân cốt lõi của sự thay đổi này là do phí giao dịch tăng.
“Khi chi phí ghi vào chain là 0,001 đô la, hoặc thậm chí 0,1 đô la, bạn có thể tưởng tượng mọi người tạo ra tất cả các loại ứng dụng sử dụng blockchain theo nhiều cách khác nhau, bao gồm cả những cách phi tài chính.
Nhưng khi phí giao dịch lên tới hơn 100 USD, những kẻ đánh bạc degen” vẫn sẽ sẵn sàng hoặc thậm chí còn sẵn sàng chi nhiều hơn”.
*Degen là một từ “lóng” được sử dụng trong cộng đồng crypto để chỉ những người tham gia giao dịch hoặc đầu tư trong thị trường tài chính phi tập trung với tính cao rủi ro nhưng đầy tiềm năng. Thuật ngữ này viết tắt của từ “Degenerate” và thường được sử dụng một cách mỉa mai để miêu tả những người quá liều lĩnh với tiền bạc của mình hoặc những người đưa ra những quyết định đầu tư quá nhanh chóng và không quản lý rủi ro
“Khi những người đánh bạc degen trở thành nhóm lớn nhất sử dụng chain trên quy mô lớn, điều này sẽ điều chỉnh nhận thức của công chúng và văn hóa nội bộ không gian tiền điện tử”.
Diễn biến tích cực
Trong khi Buterin chỉ ra các vấn đề hiện có trong cộng đồng, anh ấy cũng phác thảo những phát triển tích cực trong Ethereum vào năm 2023. Anh ấy viết rằng những tiến bộ trong các giải pháp mở rộng quy mô như rollup, giải pháp bảo mật thế hệ thứ hai và sự xuất hiện của tính năng trừu tượng hóa tài khoản và ứng dụng khách nhẹ có thể mang lại hy vọng cho sự hồi sinh của đặc tính phi tập trung.
Buterin nói rằng nhận thức ngày càng tăng rằng việc tập trung hóa không được kiểm soát và tài chính hóa quá mức không thể là mục đích của tiền điện tử. Sự nhận thức ngày càng tăng như vậy và các công nghệ chủ chốt được đề cập ở trên cùng mang đến cho chúng ta cơ hội điều hướng mọi thứ theo một con đường khác”.
Bằng chứng ZK
Theo Buterin, bằng chứng Zero-knowledge (ZK) và tính thân thiện với nhà phát triển ngày càng tăng của chúng mở ra những khả năng mới cho các ứng dụng tiêu dùng và công nghệ bảo vệ quyền riêng tư.
Buterin hình dung ra một tương lai nơi Ethereum trở thành trung tâm cho một loạt ứng dụng – từ phương tiện truyền thông xã hội phi tập trung đến hệ thống bỏ phiếu ẩn danh, an toàn.
“Những công nghệ này được áp dụng rộng rãi nhất như là cách cải thiện khả năng mở rộng của Ethereum, dưới dạng ZK rollup, nhưng chúng cũng rất hữu ích cho quyền riêng tư”.
“Đặc biệt, khả năng lập trình của bằng chứng ZK có nghĩa là chúng ta có thể vượt qua nhị phân sai của 'ẩn danh nhưng rủi ro' so với 'KYC an toàn' và nhận được quyền riêng tư cũng như nhiều loại xác thực và xác minh cùng một lúc”.
Nhắc lại giá trị cốt lõi
Buterin cũng kêu gọi cộng đồng Ethereum tuân theo các giá trị cốt lõi – tham gia toàn cầu mở, phân cấp, chống kiểm duyệt, khả năng kiểm toán, tính trung lập đáng tin cậy, tư duy hợp tác và xây dựng công cụ.
“Rất có thể xây dựng những thứ trong hệ sinh thái tiền điện tử không tuân theo những giá trị này. Người ta có thể xây dựng một hệ thống là 'layer 2', nhưng thực tế đây là một hệ thống tập trung cao độ được bảo mật bằng multisig, không có kế hoạch chuyển sang thứ gì đó an toàn hơn.”
“Chống lại những áp lực này là điều khó khăn, nhưng nếu chúng ta không làm như vậy thì chúng ta có nguy cơ mất đi giá trị duy nhất của hệ sinh thái tiền điện tử và tạo ra một bản sao của hệ sinh thái web2 hiện tại với những bước bổ sung và kém hiệu quả hơn”.
