Viện trợ của phương Tây cho Ukraine: Quá ít, quá muộn?

Tình trạng thiếu đạn dược và phòng không trầm trọng cùng với việc thiếu nhân lực ngày càng tăng của Ukraine sẽ đòi hỏi nhiều nguồn lực và thời gian hơn để khắc phục.

Ukraine và các đồng minh châu Âu “thở phào nhẹ nhõm” sau khi Hạ viện Mỹ thông qua khoản viện trợ quân sự trị giá hơn 60 tỷ USD bị trì hoãn từ lâu cho Kiev trong một động thái thể hiện sự đoàn kết hiếm hoi của lưỡng đảng. Nhưng sự hưng phấn có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn trong bối cảnh phải nỗ lực để cung cấp sự hỗ trợ kịp thời.

Dự luật được đề xuất sẽ phân bổ 60,8 tỷ USD cho Ukraine, trong đó hơn 23 tỷ USD dành cho việc bổ sung vũ khí và vật tư có nguồn gốc từ Mỹ, 13,8 tỷ USD dự kiến ​​cho các hệ thống vũ khí tiên tiến và 10 tỷ USD viện trợ kinh tế.

Đạo luật này, nếu được Thượng viện Mỹ thông qua, có thể được Tổng thống Mỹ Joe Biden ký thành luật ngay lập tức.

“Cảm ơn nước Mỹ!” Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, đồng thời nhấn mạnh dự luật viện trợ “quan trọng” của Mỹ "sẽ ngăn xung đột mở rộng, cứu sống hàng nghìn sinh mạng và giúp cả hai nước trở nên mạnh mẽ hơn".

Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel nêu rõ: “Điều này gửi một thông điệp rõ ràng tới Điện Kremlin: Những người tin vào tự do và hiến chương Liên hợp quốc sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine và người dân nước này”.

Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói khi hoan nghênh gói viện trợ quân sự của Mỹ: “Ukraine đang sử dụng vũ khí do các đồng minh NATO cung cấp để làm suy giảm khả năng chiến đấu của Nga. Điều này làm cho tất cả chúng tôi an toàn hơn ở châu Âu và Bắc Mỹ”.

Nhưng phản ứng hưng phấn ở bên này Đại Tây Dương sẽ không thể xua tan suy nghĩ rằng phương Tây đang làm “quá muộn” để hỗ trợ Ukraine, cho những gì rất có thể xảy ra khi Nga dự kiến ​​sẽ tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn trong những tháng tới, nếu không muốn nói là vài tuần.

Các quan chức quân sự phương Tây thừa nhận riêng rằng khi xem xét tình hình chiến trường hiện tại tồi tệ của Ukraine và những bước tiến ngày càng tăng mà lực lượng Nga đã đạt được trong những tháng gần đây, viện trợ mới có thể không thể thay đổi hoàn toàn triển vọng của Kiev.

Họ tin rằng trong kịch bản tốt nhất, gói viện trợ mới có thể giúp Ukraine chống lại các cuộc tấn công liên tục của Nga và duy trì khả năng phòng thủ. Một số chuyên gia cũng cho rằng Nga bây giờ có thể tăng cường các cuộc tấn công trước khi có thêm viện trợ của phương Tây đến chiến trường Ukraine.

Tuy nhiên, tình trạng thiếu đạn dược và phòng không trầm trọng cùng với tình trạng thiếu nhân lực ngày càng tăng của Ukraine sẽ đòi hỏi nhiều nguồn lực và thời gian hơn để khắc phục.

Steven Everts, Giám đốc Viện Nghiên cứu An ninh EU (EUISS), nói với mang tin châu Âu Euractiv: “Quyết định của Quốc hội Mỹ cuối cùng có thể thông qua dự luật hỗ trợ Ukraine, nhưng điều này đến muộn, rất muộn”.

Chuyên gia Everts cho biết: “Bây giờ các quốc gia thành viên EU cần phải thực hiện phần việc của mình bằng cách cung cấp các hệ thống phòng không mà Ukraine rất cần”.

Đồng quan điểm trên, Thủ tướng Estonia Kaja Kallasnói: “Hy vọng cuộc bỏ phiếu này (ở Hạ viện Mỹ) sẽ khuyến khích tất cả các đồng minh xem xét kho hàng của họ và làm nhiều hơn nữa”.

Trong một cuộc họp bất thường của Hội đồng NATO-Ukraine vào cuối tuần trước, do Tổng thống Zelensky triệu tập để đối phó với việc Nga tăng cường tấn công tên lửa vào cơ sở hạ tầng của Ukraine, các nước NATO xác nhận rằng họ có nhiều hệ thống phòng không hơn có thể được chuyển tới Ukraine.

Ông Stoltenberg xác nhận: “NATO đã vạch ra các khả năng hiện có trên khắp các lĩnh vực và có những hệ thống có thể được cung cấp cho Ukraine”, đồng thời cho biết thêm rằng những thông báo cụ thể sẽ xuất hiện “trong tương lai gần”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Thụy Điển Tobias Billström nhắc nhở : “Bây giờ cũng là lúc cần nhớ rằng EU hiện phải tăng cường sản xuất vũ khí, đạn dược và vật tư để hỗ trợ Ukraine về lâu dài”.

Các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng EU, sẽ gặp nhau trong một phiên họp chung hiếm hoi ở Luxembourg, tập trung thảo luận về việc tiếp tục viện trợ quân sự cho Kiev. Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba và Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dự kiến ​​sẽ tham gia cuộc đàm phán trực tuyến.

Một quan chức EU khi được hỏi về kỳ vọng cho cuộc đàm phán cho biết: “Đây sẽ không phải là một phiên họp dễ dàng. Điều này có thể không rõ ràng đối với mọi người - và một số người có thể đơn giản là chưa muốn thừa nhận thực tế - nhưng ngày càng có cảm giác rằng chúng tôi đã làm quá ít, quá muộn”.

Xung đột Nga-Ukraine kết thúc vào cuối năm 2025?